Burçak Yüce Yazio: Antifiriz Deyip Geçme!
Antifiriz.
Bana niyeyse komik gelir bu kelime!
Varlığı güldürür yokluğu süründürür diyebiliriz.
Kış ayında motorunuza antifiriz koymayın bakalım neler oluyor?
Motor bloğunuzdaki su donarak boruları çatlatıyor.
Peki, ya yazın?
Yaz ayında da çok namüsait bir zamanda birde bakmışsınız motor su kaynatıyor.
Kalakaldınız mı yolda!
Geçmiş olsun!
Keşke antifiriz bakımını ihmal etmeseydiniz.
Durduk yere onca masraf ve zaman kaybı durumu…
Nedir bu antifiriz yahu?
Bir otomobilin sürücüsünü yolda bırakmaması için en gerekli şeylerden biri.
Kısaca tanımlarsak en temelde motorun ve bağlantılarının kışın donmasını, yazınsa hararet yapıp kaynamasını engelleyen bir sıvı.
Aslında bakmayın kışın yanında yaz örneğini verdiğime. Esasen dört mevsim kullanılması gerekir.
Arabamızın motoru arabayı yürütecek gücü sağlarken bir yandan da ısı üretir. Motor bloğu içinde devamlı dolaşan su ile motor soğutulur. Motordan aldığı yüksek ısı ile ısınan bu su da radyatörde havanın yardımıyla soğur.
Kapalı bir çevrimde ve ideal ısı dengelerinde devamlı oluşan bu olayın farkına biz ancak, herhangi bir arıza durumunda soğutma olayı yetersiz kaldığında, radyatörden buharlar çıktığında, yani bilinen tabiriyle arabamız hararet yapıp bizi öylece yarı yolda bıraktığında varırız.
Kışın soğuklarda, hava sıcaklığı sıfırın altına düşünce, arabamız kapı önünde hareketsiz haldeyken bu soğutma suyu da her su gibi donabilir. Donunca genleşir ve yaptığı basınçla motor bloğunu çatlatabilir. Bu olayı önlemek için suyun içine, sıfırın çok altındaki derecelerde bile donmasına mani olacak antifiriz dediğimiz sıvı ilave edilir.
Motorun soğutma suyunun içine ne oranda antifriz konulacağını, o bölgede oluşabilecek en düşük hava sıcaklığı belirler. O zaman şu sorular akla gelebilir;
Tam emniyetli olması bakımından, soğutma suyunun yerine niçin tamamen antifriz doldurmuyoruz?
Antifriz oranı %100’ü bulunca sıcaklık ne kadar düşerse düşsün maksimum korunma sağlanmış olmaz mı?
Hayır, olmuyor.
Hayır, olmuyor. Mantığınıza ters gelebilir ama belirli orandan fazla konulan antifriz bu seferde tamamen ters tepki veriyor. Suya %50 oranında katılmış antifriz -37° de donarken, antifirizin kendisi yani saf antifriz -12° de donuyor.
İşte bilimin böyle şaşırtıcı tarafları var.
Bol buldum hepsini kullanayım yok!
Mesela mantığa ters geliyor lakin derin dondurucuya konan sıcak su da soğuk suya göre daha çabuk donuyor. (Mpamba etkisi)
İlginç değil mi?
Siz bide atom altı parçacıkların yani kuantum dünyasıyla bir tanışın da göreyim. Ya da psikolojinizin sağlığı açısından hiç bulaşmayın derim.
Ama bu konuları şu an es geçiyorum. Çünkü her biri diğer yazılarımın ana başlıkları olacak.
Yine gelelim antifirize…
Suya karışabilen her şey aslında onun 0° olan donma noktasını düşürür. Yani donma derecesini düşürmek, saflığını bozmak için suya toz şeker, şurup hatta aküdeki asit bile konulabilir. Hepsi de bir dereceye kadar aynı işlevi görür ancak hiçbiri motorda yol açabilecek diğer tehlikeli yan etkileri bakımından tavsiye edilmez.
İlk otomobillerde şeker ve balın antifiriz olarak kullanılmaları denendi, sonraları ise alkolde karar kılındı. Ancak bu seferde alkolün kaynama noktası düşük olduğundan motor sıcakken sorun çıkardı. O halde ideal antifirizin donmayı önlemesi ama aynı zamanda da suyun kaynamasına sebep olmaması gerekiyordu. Günümüzde bu amaçla şimdilik alkol türevi olan ‘etilen glikol’ denilen renksiz kimyasal bir sıvı kullanılıyor. Bir Fransız tarafından 1800’lü yıllarda patlayıcı madde yapımı için sentezlenmişti. Daha sonra suyun donma ve kaynama sıcaklıklarına etkisi keşfedildi.
Kısmette antifiriz olup suya karışmak varmış.
Merak etmeyin şu an patlama tehlikesi içermiyor.
Hadi yazımın sonuna doğru özellikle hemcinslerime önemli bir bilgi daha vereyim;
Ola ki arabanız yolda su kaynattı ve antifirizi sizin koymanız gerekti. (Ki genelde bu bakımlar benzin istasyonlarında ve rutin kontrollerde yapılır.) İşte burada otomobilinizin motorunun soğuduğundan emin olmalısınız. Kaputun altındaki radyatör bölmesinin tahliye kapağını açıp içindeki tüm suyu boşalttıktan sonra kapağı sıkıca kapatmalısınız. Ardından radyatörün içine antifirizi yavaşça dökebilirsiniz. Tabi bunun için arabanızda yedek antifiriz bulundurmalısınız. Antifirizin üzerine saf su ekleyip radyatör tamamen dolunca aracınızı çalıştırabilirsiniz.
Artık bana da dua edersiniz :)
Yorum Yazın
Arabası olanlar için veya arabalara ilgisi olanlar için mükemmel bilgi
Teşekkür ediyorum Fikret bey 🙏