Uranüs'te Esrarengiz Fırtınalar Kopuyor

'Eğik gezegen' Uranüs'te dev fırtınalar gözlemleniyor. Uzmanlar, yörünge hareketinde Güneş'ten uzaklaşmaya devam eden gezegendeki fırtınaların nedenini araştırıyor.

Güneş'e en yakın olduğu yedi yıl önceki yaz mevsimi geride kalmış olmasına rağmen, Uranüs'te dev fırtınalar yaşanmaya başladı. Atmosferi genelde sakin olan gezegende yaşanan güçlü fırtınalar yerdeki teleskoplar tarafından gözlemlendi.

Hawaii'deki Mauna Kea yanardağında yer alan Keck II teleskobuyla gözlemler gerçekleştiren gökbilimciler, Ağustos ayından bu yana devam eden fırtınaların Güneş ışığı etkisi olmadan nasıl bu kadar güçlü olduğunu çözmeye çalışıyor.

California Üniversitesi, Berkeley'de yapılan analizlerin başında yer alan Imke de Pater, Uranüs'te bugüne kadar yaşanan en güçlü fırtınalara tanık olduklarını açıkladı. De Pater, Voyager 2 uzay aracının 1986 yılında gözlemlediği Uranüs'e kıyasla çok daha 'gürültülü' bir gezegene baktıklarını söyledi.

Yedi yıl önce bekleniyordu

Araştırmada yer alan Astronomi Araştırmaları Üniversiteleri Derneği'nden Heidi Hammel, Uranüs'ün 42 yılda bir yaşanan Ekinoks'a en son 2007'de tanık olduğunu ve bugün yaşanan güçlü fırtınaların o zaman yaşanması gerektiğini belirtirken, 'Bu fırtınaların çoktan ortadan kalkması gerekiyordu. Tanık olduklarımız tahminlerimizin çok ötesinde' ifadesini kullandı.

Blim insanlarını şaşırtan durum, iç ısı kaynağı bulunmayan Uranüs'ün kuzey yarımküresinin çok az Güneş ışığı görüyor olması. Atmosferindeki değişimler Güneş ışığıyla tetiklenen Uranüs'te yaşanan hareketliliğin sebebi bu yüzden anlaşılabilmiş değil.

Uranüs'ü aydınlatan fırtına

De Pater, Keck II teleskobuyla 5-6 Ağustos tarihlerinde Uranüs'te sekiz büyük fırtına gözlemledi. Fırtınalardan en büyüğü 2.2 mikron parlaklık saçtı. Araştırmacılar, söz konusu fırtınanın Uranüs'ten yayılan ışığın yüzde 30'unu oluşturduğunu belirtti.

Uranüs'te Ağustos'tan bu yana yaşanan fırtınalar, yaydıkları parlaklıkla Dünya'nın birçok noktasından amatör gökbilimciler tarafından da gözlemlendi.

Uranüs'ü Ekim ayında tamamen gözlemleyen Hubble Uzay Teleskobu, 14 farklı dalgaboyunda yaptığı analizlerde gezegendeki fırtınaların 9 bin kilometrelik bir irtifa aralığında gerçekleştiğini tespit etti.

Gezegen bilimci Larry Sromovsky, yüksek irtifalardaki bulutların atmosferin derinliklerindeki karmaşık hava olaylarından kaynaklanıyor olabileceğini belirtti.

Güneş'in yörünge eksenine göre 23,5 derece ile konumlanan Dünya'ya kıyasla, Uranüs 98 derecelik bir eğime sahip. Gezegen bu sebeple eğik bir konumda yer alıyor.

• Al Jazeera