Tarihin En Karanlık Çalışmalarından Biri: Bebeğin Şempanzeyle Kardeş Olarak Büyütüldüğü Kellogg Deneyi
Tarihte bilim adı altında korkunç deneyler gerçekleştirildi. Bu deneyler bazen insan üstünde bazen ise hayvanlar üzerinde yapıldı. Tarihin en tuhaf ve kan donduran deneylerinden biri olan Kellogg deneyi ise hem insan hem de hayvan üzerinde gerçekleştirildi. Karanlık deneye dair detaylar aşağıda... 👇
Not: İntihar ögesi içerir.
Zeki hayvan türlerinin davranışlarını inceleyen Amerikalı bir karşılaştırmalı psikolog olan Winthrop Niles Kellogg, psikolojinin ve etolojinin (hayvan davranışlarının) temellerini anlamaya çalışıyordu.
Başlangıçta köpek davranışları ve şartlandırması üzerine araştırmalar gerçekleştiren Kellogg, daha sonra fareler, sıçanlar ve yılanlar üzerinde çalışmalar yaptı. Daha sonra işi daha da ileriye götürerek 'primatlar' üzerinde çalışma gerçekleştirmek istedi...
Kellogg'un gerçekleştirmek istediği deney fazlasıyla aykırıydı: Şempanze gibi bir kuyruksuz maymunu, bir insan bebekle bir arada büyüterek davranışlarının karşılıklı olarak değişimini incelemek istedi.
Bu deneyi gerçekleştireceğini Humanizing The Ape (Kuyruksuz Maymunu İnsanlaştırmak) isimli makalesinde bütün bilim camiası ile paylaştı. Denek olarak kullanmak için Gua isimli bir şempanzeyi evlat edindi. Ancak deney için bir insan bebek bulmak oldukça zordu çünkü yapılacak deney normalliğin sınırlarını zorluyordu.
Bu yüzden insan yavrusu olarak kendi oğlu Donald'ı denek olarak kullanmaya karar verdi.
Kellogg deneyinde bir şempanzeyi, insanların yaşadığı normal ortamda, insanlar gibi yaşamaya zorlamayı denedi. Aslında buna benzer deneyler daha önce yapılmıştı fakat Kellogg ile eşi Luella, o deneylerin yeterince 'disiplinli ve istikrarlı' olmadığını düşünüyordu.
Kellogg'a yardımcı olarak bu deneyde yer alan bir diğer isim ise ünlü psikolog, etolog ve primatolog Robert Yerkes idi.
Yerkes, bu deney için ailesiyle başka bir ülkeden New York'a taşındı.
Bu deneyde insan yavrusu Donald ile şempanze Gua'nın kardeş olarak büyütülmesi hedeflendi.
Gua'ya tıpkı Donald'a davranıldığı gibi davranılıyordu: Masaya oturtulup yemek yedirildi, yıkandı, eğitildi ve giydirildi.
Kellogg bir yandan bu iki yavrunun gelişimini testler ile analiz etti.
Gua, Donald'a kıyasla daha hızlı büyüyordu çünkü insanlarda gelişim daha uzun bir yelpazeye yayılır. Bu da Gua'nın bazı davranışları Donald'dan önce öğrenmesine olanak sağladı.
Zaman geçtikçe Gua artık insanlara ihtiyaç duymuyordu fakat küçük Donald hala ebeveynlerine ihtiyaç duyuyordu.
Gua, günlük yaşamında bir insandan beklenildiği gibi davransa da, bu Kellogg için yeterli değildi. Kellogg, Gua'nın bir türlü insan dilini sökememesinden şikayetçiydi. Bugün şempanzelerin hem ses kutusunun hem de beyinlerindeki konuşmayla ilgili bölgelerin insan dilini üretebilecek şekilde evrimleşmediğini biliyoruz fakat bu zamanlarda insanlık bu bilgiye sahip değildi.
Ancak 9. ayda beklenilmeyen bir şey oldu: Gua insan dilini öğrenmiyordu ama Donald şempanze dilini taklit etmeye başlamıştı.
Mesela Donald bir yemek gördüğünde, tıpkı şempanze Gua gibi 'yiyecek çığlığı' atmaya başlıyordu. Bunu gören Kellogg epey endişelendi. Gua'da insan dilinin taklidine yönelik hiçbir gelişim görmeyince deneyi planladığından daha erken sonlandırdı.
Sonrasında deneyi şöyle açıkladı: "Gua, bir insan çocuğu gibi davranıldığı için tıpkı bir insan çocuğu gibi davranmaya başladı..."
Ancak tek sorun, vücudunun yapısı ve beyni buna bir noktadan sonra engel oluyordu. Bunu kanıtladığımıza göre deneyi durdurabiliriz.
Bu deneyin etkisinden uzun süre çıkamayan Donald, 43 yaşında kendisini öldürdü. Gua ise kardeş olarak büyütüldüğü Donald'dan ayrılması üzerine bir yıl sonra vefat etti.
Neyi kanıtlama uğruna yapıldığı anlaşılmayan ve belirsiz bir deney olan Kellogg deneyi, psikolojik açıdan tuhaflığın sınırlarını zorlayan bir girişim olarak tarihe geçti.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlara buyurun...
Yorum Yazın