Suriye Görüşmelerinden '3'lü Mekanizma' Çıktı! İşte 5 Maddede Astana'da Yaşananlar

Astana'daki Suriye görüşmelerinin sonuç bildirgesi açıklandı. Bildirgeye göre, Türkiye, Rusya ve İran, Suriye’deki ateşkes ihlallerini üçlü ortak mekanizmayla izleme ve uygulanmasını sağlama konusunda uzlaştı. Cenevre'deki Suriye görüşmelerine silahlı muhalif grupların temsilcilerinin de katılması konusunda mutabık kalındı.

Sonuç bildirgesini Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdrahmanov okudu. Abdrahmanov bildirgeyi Türkiye, Rusya ve İran adına okuduğunu söyledi.

Bildirgede BMGK’nın 2014 kararı gereği sivillerin korunmasının son derece önemli olduğu vurgulandı. Bu bağlamda 3’lü mekanizma kurulmasına karar verildi. Mekanizmanın amacı Türkiye ve Rusya’nın garantörlüğünde 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkesin güçlendirilmesi, yoğun ateşkes ihlallerin önüne geçilmesi.

Bildirgede IŞİD ve El Nusra’ya karşı ortak mücadele edileceği, bunların silahlı muhaliflerden ayrılmasının sağlanacağı belirtildi, 'Bundan sonraki süreçte BMGK kararı bağlamında müzakerelerin başlaması ve bu sürecin kolaylaştırılması son derece önemli olacaktır' denildi.

'Garantör ülkeler, silahlı muhalif gruplar BM’nin denetiminde 8 Şubat’ta Cenevre’de düzenlenecek görüşmelere katılımı destekler' ifadesi kullanılan bildirgede, 'Astana’da yapılan bu toplantı hükümet ve muhalefetin irtibatı konusunda da önemli olacaktır' denildi. Bildirgede ayrıca 'Suriye’deki siyasi sürece uluslararsı toplumun katkı sağlaması ve BM kararlarına uyması beklenmektedir' cümlesi yer aldı.

Muhaliflerin sözcüsü Yahya Aridi, bildirgeye imza atmayı düşünmediklerini açıklamıştı. Zira, ortak bildirgede de muhaliflerin ve rejimin imzası yer almadı. Bildirge garantör ülkeler; Rusya, Türkiye ve İran adına okundu.

Suriye rejimi ile silahlı muhalif grupların heyetleri açılış oturumu dışında aynı masaya oturmadı. Dolaylı bir şekilde yürütülen görüşmelerin ilk gününde gergin bir ortam hâkimdi.

Her iki tarafın ateşkes ile ilgili görüşünü ve önerilerini teslim alan garantör ülkeler, sonuç bildirgesini şekillendirmeye çalıştı.

Muhalifler, İran’ın Suriye’de ateşkesi ihlal eden taraf olduğunu ve bu yüzden garantör olamayacağını savunarak bildirgede İran’ın adının geçmemesini istemişti.

Reuters'a konuşan Suriyeli muhalif bir delege, açıklanan bildirinin, muhalif grupları memnun etmediğini söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen delege, 'İran bazı bölgelerde askeri saldırılara öncülük ediyor ve binlerce Suriyeli yerlerinden atılıyor, kan dökülüyor' dedi. Muhaliflerin bildiriyi onaylamayacağını söyleyen bir başka delege ise, Türkiye'nin müzakerelerde zayıf kaldığını ve muhaliflerin pozisyonunu savunamadığını söyledi.

Lübnan’dan yayın yapan, Hizbullah ve rejime yakın Al Mayadeen televizyonu, rejimin görüş ve önerilerini garantör ülkelere sunduğunu söylemişti.

Bu önerilerin 4 maddeden ibaret olduğunu ifade eden kanal, bu maddeleri şu şekilde özetlemişti

• Bir yıl sürecek ateşkes

• Suriye’nin Türkiye sınırının kapatılması

• Barışı kabul eden silahlı grupları diğerlerinden ayırmak

• IŞİD ile Nusra Cephesi’ne karşı ortak bir mücadele yürütmek

Öte yandan Astana'daki Suriye görüşmelerinin ikinci gününde Birleşmiş Milletler'den de önemli bir açıklama gelmişti.

AFP'nin haberine göre, Astana'da Türkiye ve Rusya'nın öncülüğünde gerçekleştirilen toplantılarda gelinen noktaya ilişkin bilgi veren BM'nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, 'Sonuç bildirisinden çok uzakta değiliz' açıklamasında bulunmuştu.

Kaynak: Al Jazeera, Al Mayadeen, Reuters