Petshoplarda Hayvan Satışının Yasaklanması İçin 5 Neden
Türkiye'de petshoplar 90'lardan sonra, komünizmin yıkılması ile dışa açılan Rusya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan gibi eski doğu bloku ülkelerinden getirilen cins köpeklerin satışı ile ortaya çıktı. Günümüzde hemen hemen her AVM'nin içinde bir tane bulmak mümkün. Petshop denilince aklınıza yeni yuvasını bekleyen sevimli hayvanlar gelebilir ancak işin aslı kuralsız, denetimsiz bir can pazarından fazlası değil.
1. Satılan Hayvanlar Nereden Geliyor?
Petshoplarda satılan hayvanların çok büyük bir kısmı, ülkeye kaçak yollardan ve son derece uygunsuz koşullarda sokuluyor. Tabiri caizse, işler tam bir bavul ticareti mantığı ile yürüyor. Bir tane havyanın zor sığacağı kafese üç tanesinin konulmasından tutun, bavulların, torbaların içinde (ses çıkarmasın diye özel ilaçlar ile uyutulup) gümrükten geçirmeye kadar her türlü durumla karşılaşmak mümkün. Hal böyle olunca on tane canlıdan bir veya iki tanesi petshoplarda satılıyor, diğerleri telef olup gidiyor. Böylesine bir sirkülasyonu devam ettirebilmek adına, adeta bir üretim tesisi gibi hayatının sonuna kadar damızlık olarak kullanılan hayvanlar var. Petshopları bir tarafa bırakın, son bir iki senedir 'mamalarını bizden alın aşılarını bizde yaptırın' karşılığında bu havyanı alın şeklinde internette ilan veren veteriner klinikleri bile türemiş durumda.
2. Petshoplardaki Koşullar Hayvanlar İçin Gereken Asgari Kriterleri Bile Sağlamıyor
Hayvan satışına izin verilen petshopların sağlaması gereken asgari kriterler 5199 sayılı kanun ve bu kanuna bağlı çıkarılan yönetmeliklerde genel hatları itibariyle tanımlanmış durumda. Ancak söz konusu kriterlerin bir yerlerde tanımlanmış olması tek başına hiçbir anlam ifade etmiyor. Kutu gibi kafeslerin içine konulmalarından tutunda, az çiş ve kaka yapmaları için günde bir kap yemek ve su verilmesine, tuvaletini yaptığı yerde yemek yiyip uyumasına; farklı türden pek çok hayvanın bir arada tutulmasına, hayvanların enerjik görünmelerini sağlamak için zararlı iğneler yapılmasına kadar her türlü uygunsuz koşul ile karşılaşmak mümkün.
3. Petshoplardaki Koşulların Hayvanlar Üzerindeki Etkisi
Petshoplardan alınıp, iki üç gün can çekişip ölen hayvan hikayelerini birebir kendiniz yaşamış olabilirsiniz veya bir arkadaşınızın başına gelmiştir. Her şeyden önce, petshoplarda satılan yavruların henüz sütten kesilmeden annelerinden ayrıldığını, bu durumun ruhsal ve fiziksel birçok hastalığı ve davranış bozukluğunu beraberinde getirdiğini hatırlatmak gerekiyor. Kaldı ki petshoplarda büyüyen hayvanlar doğru düzgün hareket bile edemiyor, belli bir yaşa kadar satılmaz ise sokağa bırakılıyor ya da öldürülüyor.
4. Petshopların Denetimi Söz Konusu Değil
Cebinde biraz parası olan, İl Çevre Müdürlüklerinde ya da belediyelerden iki günlük seminer alan herkes bir avuç hayvanı içeri doldurup bir petshop açabilir ve buradan da çok güzel kazanç elde edebilir. Açılan dükkanların denetiminin, İl Çevre Müdürlüğü ve Belediye Veteriner İşleri Müdürlüğü tarafından yapılması gerekiyor. Bu birimler, 5199 sayılı yasadan kaynaklanan yetkilerini kullanıp esaslı bir denetim yapsalar, Türkiye'deki petshopların tamamına ceza verilmesi, en az %80'nin kapatılması gerekir. Gidip, bir petshop dükkanının uygunsuz koşullarda işletildiğini bu müdürlüklere şikayet etmeyi ve gerekli işlemlerin yapılması için başvuruda bulunmayı deneyin. Ellerinde yeterli memur olmadığına kadar her türlü mazereti duymaya da hazır olun.
5. Satın Almayın, Sahiplenin
Petshoplardan 500 ila 1500 dolar arasında değişen rakamlarla hayvan satın almadan önce etrafınızdaki herhangi bir hayvan barınağına gidip oradaki canlıların durumunu kendi gözlerinizle görmeniz faydalı olacaktır. Barınakların durumu gerçekten felaket. Köpekleri birbirinde ayırmak için çit yaptıracak para bile bulamıyorlar. Petshoplardan alınıp bir hafta sonra terk edilmiş yüzlerce cins köpeği sahiplenebilirsiniz. Birçok veteriner kliniğinde de herhangi bir ücret ödemeden sahiplenebileceğiniz hayvanlar mevcut. Nihayetinde hayvan sever olmak başka, hayvan seçer olmak çok başka...