Nükleer Müzakereler Sürecek

İran ve P5+1 ülkelerinin nihai anlaşma için son tarih olarak belirledikleri 24 Kasım öncesinde, taraflar arasında müzakareler sürecek. İran Dışişleri Bakanı Zarif istişare için Tahran’a dönmekten vazgeçti.

Zarif’in pazarlıklarda gelinen son noktayla ilgili bilgileri ülkenin lideri Ayetullah Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile paylaşmak için Tahran'a dönmesi bekleniyordu ancak Zarif bu kararından vazgeçti.

Viyana'daki müzakereler devam edecek. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise Paris’e giderek Avrupa ülkeleriyle müzakerelerin geleceğini konuşacak.

Bu temasların ardından İran'la nükleer müzakerelerin ve Tahran'ın talep ettiği nihai anlaşmanın kaderi belli olacak.

İran ile 5+1 ülkeleri arasında İsviçre'nin Cenevre kentinde 24 Kasım 2013 tarihinde yapılan müzakerelerde geçici anlaşmaya varılmış ve bu anlaşma uyarınca taraflar arasında 20 Temmuz'a kadar kapsamlı bir anlaşmaya ulaşılması öngörülmüştü. Ancak farklılıkların giderilememesi nedeniyle müzakerelerin son tarihi, 6 aylık ek süre belirlenerek 24 Kasım'a kadar uzatılmıştı.

ABD Başkanı Barack Obama da geçen hafta, İran ile P5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde 24 Kasım’a kadar anlaşma sağlanamayabileceğini belirtmiş, taraflar arasında 'büyük bir uçurum' olduğunu söylemişti.

İran’ı hedef alan ABD öncülüğündeki ekonomik yaptırımların Tahran yönetimini müzakere masasına oturmaya yönelttiğini belirten Obama, öncelikli hedeflerinin İran’ın nükleer silah elde etmesini önlemek olduğunu yineledi.

Nihai anlaşma beklenmiyor

24 Kasım öncesi nükleer müzakerelerin son turu Viyana'da Salı günü başladı. Müzakerelerden nihai anlaşmaya yönelik bir anlaşma çıkması beklenmiyor.

Reuters 'a konuşan diplomatik kaynaklar, Kerry ile Zarif'in görüşmelerdeki tıkanıklığı açacak yeni fikirler üzerinde çalıştıklarını söyledi. Kaynaklar, ABD'li ve İranlı diplomatların bu fikirleri hükümetleriyle paylaşacaklarını ifade etse de, henüz bu konuda basına açıklama yapılmadı.

24 Kasım itibariyle yeni bir tarih ve takvim belirlenmesi ya da müzakerelerin tamamen çökmesi ihtimalleri öne çıkıyor.

Ancak son dönemde ABD’nin Irak ve Suriye meselesinde İran ile yakınlaşmaya başladığına dair sinyaller müzakerelerin tamamen çökme ihtimalini zayıflatıyor.

Obama’nın bir süre önce İran lideri Ayetullah Hamaney’e bir mektup yazarak, IŞİD ile mücadelede destek istediği ortaya çıkmıştı.

IŞİD ile mücadelede izlenecek yol, ABD’nin İran’a karşı nükleer müzakerelerle ilgili tavrında da belirleyici rol oynayacak.

Tahran yönetimi daha önce birçok kez IŞİD’e karşı mücadelede işbirliği yapmak için, nükleer programıyla ilgili yaptırımların tamamen kaldırılması ve nihai bir anlaşmaya varılması şartını öne sürmüştü.

İsrail yönetimi de müzakerelerin çökmesi ve yeni bir tarih belirlenmemesi için bastırıyor.

• Al Jazeera ve Reuters