Kusursuz Bir Görünüm İçin Ölüm İksiri: Beden Dismorfik Bozukluğu
Dış görünüşüme önem vermiyorum diyen var mı? Bu soruya büyük bir çoğunluğun hayır diyeceğini düşünüyorum. Herkes dış görünüşüne önem verir. Çünkü görünüşümüz, toplum içinde biriyle ilk karşılaştığımızda bizim hakkımızda ilk fikirlerinin oluşmasını sağlayan bir kabuktur. Bu fikirlerin doğruluğu veya yanlışlığı ise, iki tarafın birbirini daha iyi tanımaya başlamasıyla değişebilir. Aslında burada asıl sorun, dış görünüşümüze önem vermenin miktarıdır.
Death Becomes Her filmini izlediniz mi? Eğer izlemediyseniz, kısaca özetlersek; 1992 yılına ait olan filmde, olay üç kişinin etrafında gerçekleşir.
Madeline Ashton ve Helen Sharp kusursuz güzellik ve gençliğin peşinde koşan iki kadındır. Madeline, daha önce Helen ile nişanlı olan, estetik cerrah Ernest Menville ile evlidir. Helen, Ernest ile ayrıldıktan sonra bunalıma girer ve kilo alır. Obsesif Kişilik Bozukluğu tanısı ile bir psikiyatri kliniğinde tedavi görür. Takıntısının merkezinde de Madeline vardır. Filmde, iki kadının arasında hiç bitmeyecekmiş gibi görünen bir savaş anlatılır. Ancak filmdeki kilit nokta, kusursuz güzellik ve sonsuz gençlik için ölmelerine sebep olacak bir iksiri içmeleridir. Siz böyle bir iksiri içmek ister miydiniz? Bu soruyu kendime sorduğumda, kesin bir karara vardığımı söyleyemem. İksir fikri oldukça çekici geliyor. Yan etkisi ölüm sonucu sonsuz yaşam olsa bile…
Oscar Wilde’ın tek romanı olan Dorian Gray’in Portresinde, Dorian Gray, kendisi genç kalırken tablodaki yüzünün yaşlanmasını istediği için Basil’e bir tablo yaptırır. Ancak yıllar geçtikçe tablodaki yüz kusursuz kalırken kendisi yaşlanmaya başladığında ressama karşı büyük bir öfke duyar ve sonunda ressamı öldürür.
Kendine veya bir başkasına zarar vermeye yol açacak kadar kusursuz ve güzel görünme, hissetme ihtiyacı mümkün mü?
Beden Dismorfik Bozukluğu (Beden Algısı Bozukluğu)
Bu rahatsızlığı yaşayan bireyler, bedenlerinin bir bölümünün şekli veya görünümü ile ilgili bir şeylerin yanlış olduğundan endişe duyarlar. Ancak bu düşünceler gerçekte olmayan, sanrı dediğimiz duruma işaret etmez. Yakınmalar genellikle göğüsler, genital bölgeler, burun veya yüzün diğer bölümleri ile ilgilidir. Daha çok erkeklerde görülen ve kas algısı bozukluğu dediğimiz bir türü de vardır.
Dismorfik Bozukluk bir fobi değildir!
Bazı klinisyenler bunu Dismorfofobi olarak tanımlasa da tam olarak fobinin karşılığı olan korkuyu karşılamaz. Daha çok bir kaygı durumunu ifade eder.
Kişi kusurlu olduğunu düşündüğü bölgelerini incelemek için aynanın karşısında saatler harcayabilir. Bu kusurları düzeltmek için estetik ameliyatlara başvurur. Ancak buradaki en önemli nokta yaptırdığı estetik operasyonların sonucundan asla memnun kalmaz ve sürekli yaptırmaya devam eder. Zamanla içinden çıkılmaz bir hal aldığından, kusurlu gördüğü bölgeleri kamufle etmeye çalışır. Bu durum, sosyal ortamlardan kaçınmaya ve evden çıkmamaya kadar gider.
Ben bir şey göremiyorum. Yanlış olan nedir?
Beden algısı bozukluğu olan bireylerin çevrelerinden aldıkları soru genelde bu olmaktadır. Çünkü çevreleri, bireyin kusurlu olarak adlandırdığı bölgede dikkate değer bir kusur olmadığını düşünmektedir.
İçgörüsü iyi olan bireyler, endişelerinin doğru olmadığının farkındadır. Ancak, elinde olmadan endişelenmeye devam eder. İçgörüsü iyi olmayanlar ise, muhtemelen endişelerinde haklı olduklarını düşünür. Çevrelerinin, kusurlarını neden göremediğini sorgular ve çevresinin onu anlamadığını düşünür. Bu sebeple de sosyal ortamlarda kendini yalnız hisseder. Zaten var olduğunu düşündüğü kusurları sebebiyle, çevresine karşı utanç duyarken bir de buna topluma karşı yabancılaşma eklenir.
Kas Dismorfik Bozukluğu (Kas Algısı Bozukluğu)
Daha çok steroid, daha çok kas!
Çoğunlukla erkeklerde görülür. Bedenlerinin çok küçük veya kassız olduğuna inanırlar. Yoğun ve aşırıya kaçan diyetler, ağırlık antrenmanları, steroid kullanımı daha büyük ve kaslı vücuda ulaşmak için küçük bir bedelmiş gibi algılanır. Ancak uzun vadede sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Hulk da kimmiş?
Hulk gibi gerçek üstü bir kas kütlesine sahip olsalar bile, kendilerini küçük ve kassız göreceklerdir.
Kas Algısı Bozukluğunun Nedenleri
- Beden memnuniyetsizliği: Hayatın bir döneminde aşırı kilolu veya zayıf olmak tetikleyici bir faktör olabilir.
- Bireyin benlik saygısını, fiziksel görünümü üzerine inşa etmesi
- Mükemmeliyetçilik: Mükemmel bedene ulaşmak için gerçekçi olmayan hedefler koymak.
Beden Dismorfik Bozukluğu Belirtileri
- Kusurlu gördükleri bölgeleri başkaları ile kıyaslamak
- Ayna karşısında sürekli kendini inceleme ve kusur aramak
- Sistematik olarak kusurları ile ilgili çevresine sorular sormak
- Riskli olsa bile sürekli estetik operasyonlar geçirmek
- Sosyal ortamlardan kaçınmak, kendini eve kapatmak
- Sosyal ortamlarda kusurları ile ilgili utanç duymak ve kamufle etmeye çalışmak
Bozukluğa Eşlik Eden Diğer Rahatsızlıklar
- Sosyal fobi: Bedeniyle ilgili kusurluluk algısı sebebiyle utanç yaşar ve sosyal ortamlardan kaçınır.
- Depresyon: Yaptığı hiçbir şey onun için yeterli gelmez. Kendinden asla memnun olmaz. Bu sebeple de depresif bir ruh haline girer.
- Yeme Bozuklukları: Özellikle Kas Algısı Bozukluğu’nda yeme bozukluğu görülme olasılığı yüksektir.
- Obsesif Kompulsif Bozukluk: Beden algısına yönelik oluşan takıntılı düşünceler obsesif kompulsif bozukluğu da tetikleyebilmektedir.
Tedavi
Tedavide farmakoterapi ve bilişsel davranışçı terapiler kullanılabilir. Burada önemli olan, bireyin içinde bulunduğu durumu bir sorun olarak kabul etmesi ve tedaviye istekli olmasıdır. İlaç desteğinin yanında, bilişsel davranışçı terapi ile, bireyin işlevsiz olan düşünce kalıplarını, işlevli olan düşüncelerle değiştirmesi için rehberlik edilir.
Yorum Yazın