Kırım'da Tansiyon Yükseliyor

FARUK AKKAN -MOSKOVA HABERLER dünya

Ukrayna’ya bağlı Kırım’da Tatarlar ile ayrılıkçı Rus gruplar arasında etnik gerilim tırmandı. Ukrayna’nın bölünmesi ihtimali Kırım’ın bağımsızlığını da gündeme getirirken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in orduyu alarma geçirmesi askerî müdahale endişelerine yol açtı.

Çalkantılı bir dönemden geçen Ukrayna’nın bölünmesine dair senaryolar konuşulurken, ülkeye bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde ayrılıkçı Rus gruplar ile Kiev’deki yeni yönetimi destekleyen Kırım Tatarları karşı karşıya geldi. Kırım’ın başkenti Simperafol’de özerk bölgenin durumuyla ilgili bir oturumun yapıldığı yerel meclis binası önüne toplanan yaklaşık 5 bin Kırımlı Tatar, Ukrayna cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in devrilmesiyle sonuçlanan protestolara destek verdi. Ellerinde Ukrayna bayrakları taşıyan grup, ‘Ukrayna’ sloganları attı. 700 kadar Moskova yanlısı ayrılıkçı etnik Rus ise Tatarların Kiev desteğine “Kırım Rusya’dır!” sloganlarıyla cevap verdi. Referanduma gidilmesini, Kırım’ın geleceğine halkın karar vermesini isteyen Rusya yanlısı grup, Kiev’deki yeni hükümeti tanımayacaklarını bildirdi. Atmosferin son derece gergin olduğu alanda polisin aldığı tedbirlere rağmen taraflar arasında kavga çıktı. Karşıt gruplar arasında itişme ve yumruklaşmaya varan olaylar yaşandı. Kırım’daki olayları yakından takip eden Ankara, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne vurgu yapan bir açıklama yaparken, Kırım’da yaşayan tüm taraflara “itidal ve sağduyu” çağrısında bulunuldu.

RUS ORDUSU TEYAKKUZDA

Moskova’nın Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunacağı, Kırım’ın bağımsızlık ilan edeceği iddiaları tartışılırken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı ve Merkez Askeri Birlikler’in “test amaçlı” acil operasyona hazır olmaları emrini verdi. Ukrayna’da yaşanan gelişmelerin ardından Rus ordusunun alarma geçmesi endişe ile karşılanırken, Rusya parlamentosu üst kanadı Federasyon Konseyi Başkanı Valentina Matviyenko, askeri müdahale haberlerinin gerçek dışı olduğunu söyledi.

Eski Sovyet lider Nikita Kruşçev, 1954’te Kırım’ı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlayana kadar Kırım, Rusya’nın bir parçasıydı. Ukrayna’ya bağlı özerk bir bölge olan Kırım’da iki milyonluk nüfusun yaklaşık yüzde 60’ı Ruslardan, yüzde 24’ü etnik Ukraynalılardan ve yüzde 14’ü de Kırım Tatarlarından oluşuyor. Kırım Özerk Cumhuriyeti, Rusya açısından etnik Rus nüfusun yanı sıra Sivastopol deniz üssü nedeni ile stratejik öneme sahip. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2010’da Yanukoviç’le imzaladığı anlaşma çerçevesinde 2042’ye kadar askeri üssün varlığını garanti altına almıştı. Siyasi gözlemciler Rus kökenlilerin çoğunlukta olduğu yerel meclisin konjonktür müsaade etmediği zamanlarda açıktan ifade etmese de her zaman bölgeyi Rusya toprağı olarak görmek istediğini ifade ediyor. Sovyet lideri Stalin tarafından İkinci Dünya Savaşı’nda sürgün edilerek büyük bir zulme uğrayan Kırım Türkleri ise Rus destekli bir bölünmenin mağduriyetlerini artırmasından korkuyor.