Kahraman Güler Yazio: Mükemmeliyetçi Olduğunu Nereden Anlarsın?
“Mükemmel”, “Mükemmeliyet”, “Mükemmeliyetçi”…
Çoğu zaman kulağa hoş gelen, iyiyi ve başarıyı temsil ediyormuş gibi görünen cümlelerdir. Hatta pek çoğumuza cazip geldiği gerçeğini de göz ardı edemeyiz. Ancak gelin görün ki, mükemmeliyet kavramı bize çağrıştırdıkları gibi, hayatımıza katkılar sağlayan, bizi daha iyiye ve başarıya götüren, yenilmez kılan bir şey değil. Çünkü burada belirlediğimiz yüksek standartlar, ulaşamayacağımız kadar yüksektir. İşin kötü tarafı, sadece yüksek standartlara ulaşmak da yetmez, aynı zaman da hata da yapılmamalıdır. Eminim bu zorlu yolculuğu tanıdık bulanlar olacaktır. Bir de tabi ki “Acaba ben..?” diyenler…
O zaman hep birlikte bakalım mükemmeliyetçi kişilerin özellikleri nelermiş?
1. Hayata “ya hep ya hiç” diye bakarlar.
Yaşamları siyah ve beyazdan ibarettir. Ya iyisindir, ya kötü; ya başarılısındır, ya başarısız. “Yeterince iyi” ya da “elimden gelenin en iyisi” sözcüklerinden uzak bir yaşam sürerler. Kendilerinden her zaman ütopik beklentileri vardır.
2. “-meli”, “-malı” düşüncesi hakimdir.
“Yapmalıyım, olmalıyım, başarmalıyım, kazanmalıyım, geçmeliyim…” cümlelerini mükemmeliyetçi kişiler için sıralamak çok da zor olmayacaktır. Zihinleri, sürekli yapılması gerekenler listesiyle doludur.
3. Yapması gerekenleri tamamlamış olduğunu hissetmezler.
Bu bazen bir ödev, bazen bir proje, bazen bir rapor olabilir. Kişi, burada mükemmel olana erişmek için detayların ve ayrıntıların içinde kaybolabilir. Bu bir işin yapılabileceği sürenin oldukça üzerine çıkmasına neden olmuşken, kişi hiçbir zaman tamamlayabilmiş olma hissini yaşamaz.
4. Hata yapmaktan korkarlar.
Onlara göre mükemmel olan yalnızca hatasız ve eksiksiz olandır. İlk maddeden yola çıkacak olursak; “ya hep ya hiç” düşüncelerine göre küçük bir hata yapmak bile “hiç” noktasına varmaktır. Bu nedenle kişi, mükemmel değildir ve olamayacaktır.
5. Kimseye güvenmezler.
Yaptıkları ya da hazırladıkları bir şeyde kimseden destek istemez, grup çalışmalarında yer almaz, kendi sorumluluğunu başkasına vermezler. Diğerlerinin mükemmel yapamayacağına yönelik bu beklentileri, yeterince iyi olanı yetersiz görmelerine neden olur. Bu nedenle, üzerlerine diğer herkesten fazla sorumluluk almak durumunda kalırlar.
6. Otoriter ve kuralcıdırlar.
Kendi esnemez kuralları nedeniyle herkesin bu kurallara uyması gerektiğine inanarak devamlı yönergeler verir. Eğer bu kurallara tam uyum sağlanamazsa başarılı olunamayacağını düşünürler.
7. Mükemmele erişemeyeceğini hissetmek pes ettirir.
Planların istediği gibi gitmediğini fark eden mükemmeliyetçi kişi, başarısız olacağına hiç yapmamayı tercih eder. Örneğin, raporu ya da ödevi teslim etmemek, sınava girmemek vb. Bu yine “ya hep ya hiç” düşüncesinin bir ürünüdür.
8. Hayatın tamamını bir yarış olarak görürler.
Daima koşan, daima hedefe ulaşmaya çalışan kişilerdir. Hayatın her noktası onlar için gerçekleştirilmesi gereken amaçlardan ibarettir. Bir türlü rahatlığı hissetmeyen bu kişiler, mükemmel olma savaşları nedeniyle genellikle gergindirler.
9. Vakitlerinin çoğunu kendilerini değerlendirerek geçirirler.
Neredeyse tüm günlerini nasıl olduğunu, nasıl gözüktüğünü, hangi aşamada olduğunu değerlendirerek geçirirler. Bu durum çoğu zaman ayrıntılar içinde boğulmalarına, hedefin içine küçük küçük detaylar içeren yeni hedefler eklemelerine ve fazlasıyla vakit kaybetmelerine neden olur.
10. Hataları üzerlerine alırlar.
Bir işte ya da süreçte hatanın meydana gelmesini kendi hatası olarak görür, tüm eleştiri oklarını kendilerine yöneltirler. Eleştirel ve yargılayıcı iç sesleri, her şeyi mahvettiklerini söyler.
Yorum Yazın