Hücrelerimiz Kendilerini Yenilemelerine Rağmen Yara İzlerimiz Neden Geçmez?
Hiç yara iziniz var mı? Hücrelerimiz kendilerini yenileseler de yaralarımız iyileştikten sonra iz bırakıyorlar. 'Peki, bunun nedeni nedir?' diye merak ediyorsanız sizi içeriğimize alalım... 👇
Hepimiz, hayatımız boyunca küçük ya da büyük yaralanmalar geçirebiliyoruz. Bazen, elimizdeki küçük bir çizikten bile yara izi kalabiliyor.
Yara izi oluşması aslında ilk başta normal geliyor. Fakat, vücudumuzdaki hücrelerin sürekli kendilerini yeniledikleri düşünüldüğünde cildimizde neden yara izi kaldığını hiç düşündünüz mü?
Vücudumuzda yara izlerinin oluşumunda birçok faktör etkili.
Yaranın derinliği gibi özellikleri, nasıl iyileştiği ve cilt hücrelerinin yenilenme şeklini içeren biyolojik süreçler yara izi oluşumunu etkiliyor.
Ne yazık ki bazen yaralandığımızda iyileşme sürecinde yaraya gerekli özeni gösteremediğimizden veya yara derin olduğundan yara izi oluşabiliyor.
Deri yara alıp açıldığında vücudumuz hemen ayrılan iki deri parçasının birleşmesi için yaranın iki tarafını birbirine çekmeye başlar.
Bunu, her 24 saatte bir yaklaşık 1 milimetre hızla açık yaranın üzerine epitel dokusu büyüterek yapar. Fibroblastlar, yani cildin ikinci tabakasında bulunan özel kolajen üreten hücreler, sonrasında yaralı dokuya ulaşır ve cildi güçlendirmek için kolajen bırakmaya başlar.
Normalde, fibroblastlar çok organize bir şekilde kolajen üretir.
Ancak, acil müdahale modundayken, kolajeni çok organize olmayan, gelişigüzel bir şekilde bırakarak tepki verirler. Bir kozmetik cerrah ve araştırmacı olan Dr. John Newman konu hakkında şöyle diyor: “Bu süreç, bir güvertedeki bir deliğin üzerine ikişer çiviyi çaprazlama bir şekilde çakmak gibi bir şey. Delik kapanıyor ve sorun çözülüyor fakat sonuç pek hoş görünmüyor.'
Newman,, "Yara izi aslında derinin dermal tabakasında bulunan bir grup dağınık haldeki kolajendir." diyor.
Zaman içerisinde dokular yeniden bir araya gelmeye çalıştığından yara izi daha az belirgin hale gelebiliyor ancak derinin tamamen eski haline dönmesi mümkün olmayabiliyor. Bu, özellikle yaranın cildin dış tabakası olan epidermisin altına kadar uzanacak derecede derin olduğu zamanlarda gerçekleşiyor.
Cilt hücreleri yaklaşık bir ay içerisinde kendilerini baştan aşağı yeniliyorlar. Newman bu süreci şöyle anlatıyor:
'Epidermisi bir merdiven olarak düşünebilirsiniz. En alt basamak epidermisin tabanıyken en üst basamak cildimizin havayla temas eden kısmı oluyor.' Yeni hücreler epidermisin taban kısmında oluşmaya başlıyor. Yeni hücrelere yer açmak için de eski epidermal hücreler yukarı doğru itiliyor ve en eski hücreler ölüyor ve düşüyor. Hücrelerdeki DNA genelde değişmediğinden yeni oluşan hücreler eskileriyle aynı genetik özelliklere sahip olur. Ne yazık ki, bu özellikler yara dokusuna aitse, yenilenecek olan hücreler de bu özelliği taşır ve hücreler ne kadar yenilenirse yenilensin yara izi hâlâ görünebilir.
Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...
Yorum Yazın