Doğrusunu Öğrendiğinizde Uzun Bir Süre Kendinize Gelemeyeceksiniz: Yanlış Kullandığımız Atasözleri ve Deyimler
Bazı atasözleri ve deyimler var ki, sık kullansak da dile yanlış şekilde yerleştiği için bir türlü doğrusunu öğrenemiyoruz.
Not: Kaynak olarak 1980 yılından önce Türk Dili Kurumu tarafından basılan Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü kullanılmıştır.
1. "Aptala malum olur" değil.
![1. "Aptala malum olur" değil.](https://img-s2.onedio.com/id-5a560dd58513267413b110d7/rev-0/w-600/h-337/f-jpg/s-7771142bf20521aac9c91ba3f8bb04e69df7842c.jpg)
Doğrusu: 'Abdala malum olur.' Abdal, bilge kişi ve gezgin anlamına gelir. Bilge kişiye malum olması da çok doğaldır.
2. "Azimle sıçan betonu deler" değil.
![2. "Azimle sıçan betonu deler" değil.](https://img-s2.onedio.com/id-5a560e3db5f48d4112f7e8e4/rev-0/w-600/h-292/f-jpg/s-d0dc1d06caa5fed875e0700196320c422b72e2f8.jpg)
Doğrusu: 'Azimli sıçan betonu deler.' Sıçan, bir fare türüdür. Dolayısıyla azimli bir sıçanın betonu delmesi mucize gibi olsa da, mücadeleyi anlatır.
3. "Eşek hoşaftan ne anlar?" değil.
![3. "Eşek hoşaftan ne anlar?" değil.](https://img-s3.onedio.com/id-5a560f7741c0b80c1268bbd5/rev-0/w-600/h-449/f-jpg/s-fd8f8a1b52eefe2015cc3dbe238da1abee3fcce2.jpg)
Doğrusu: 'Eşek hoş laftan ne anlar?' Zamanla 'hoş laf' tamlamasının bozulmasıyla 'hoşaf'tan anlamak haline gelen bu atasözü, beğenilecek bir şeyi küçümseyenleri anlatırken kullanılır.
4. "Fukaranın düşkünü beyaz giyer kış günü" değil.
![4. "Fukaranın düşkünü beyaz giyer kış günü" değil.](https://img-s1.onedio.com/id-5a5624774efdfbaf154c68fb/rev-0/w-600/h-549/f-jpg/s-8628a4525c92f08a09a4f232b9eb3d3b6c32a0ab.jpg)
Doğrusu: 'Zürefanın düşkünü beyaz giyer kış günü.' Buradaki zürefa, zarif kimse anlamına gelir.
5. "Su küçüğün, söz büyüğün" değil.
![5. "Su küçüğün, söz büyüğün" değil.](https://img-s1.onedio.com/id-5a56192deca7e06f13b3c910/rev-0/w-600/h-399/f-jpg/s-03cbb83e89d8d89de20a9082955d479b160af859.jpg)
Doğrusu: 'Sus küçüğün, söz büyüğün.' Büyüklerin sayılması anlamına gelir.
6. "Kısa kes Aydın havası olsun" değil.
![6. "Kısa kes Aydın havası olsun" değil.](https://img-s2.onedio.com/id-5a561b305849794412bce5f7/rev-0/w-600/h-398/f-jpg/s-7d62e7859aed95063860405962df082d6bd8327c.jpg)
Doğrusu: 'Kısa kes, Aydın abası olsun.' Aba, bir tür kıyafettir. Aydın'ın yöresel kıyafetlerindeki aba kısadır ve bu atasözü az ve öz konuşmanın önemini vurgulamaktadır.
7. "Göz var, nizam var" değil.
![7. "Göz var, nizam var" değil.](https://img-s3.onedio.com/id-5a561e471ac3afa5128d3f22/rev-0/w-600/h-337/f-jpg/s-3bdf70f72b4b2e056dc10e5109fbf8258e1cfab5.jpg)
Doğrusu: 'Göz var, izan var.' Bu atasözü, bir şeyin görme ve akıl yoluyla anlaşılacağını anlatır.
8. "Su uyur, düşman uyumaz" değil.
![8. "Su uyur, düşman uyumaz" değil.](https://img-s3.onedio.com/id-5a561ed521d6179a1148f568/rev-0/w-600/h-331/f-jpg/s-8e0a599153b754daab11255fe834b8f78fc1af50.jpg)
Doğrusu: 'Sü uyur, düşman uyumaz.' Sü, eski dilde asker anlamına gelir. Düşmana karşı her zaman uyanık kalmak gerektiğini anlatır.
9. "Saatler olsun" değil.
![9. "Saatler olsun" değil.](https://img-s3.onedio.com/id-5a562086029c586a12c4dfa5/rev-0/w-600/h-429/f-jpg/s-a5df33f4a734396a7d27d0f2e5636bde97b66ba4.jpg)
Doğrusu: 'Sıhhatler olsun.' Hamamdan çıkanlara ya da tıraş olanlara söylenen bir nezaket sözüdür.
10. "İnce eleyip sık dokumak" değil.
![10. "İnce eleyip sık dokumak" değil.](https://img-s1.onedio.com/id-5a56210bc7f403c7167c634f/rev-0/w-600/h-374/f-jpg/s-8245dfc882e6d2a2f6c503c8ad6a8fa960d28b47.jpg)
Doğrusu: 'İnce eğirip sık dokumak.' Bir karar vermeden önce etraflıca düşünmek anlamına gelir.
11. "Ateş olsa cürmü kadar yer yakar" değil.
![11. "Ateş olsa cürmü kadar yer yakar" değil.](https://img-s3.onedio.com/id-5a5622b5c7f403c7167c6352/rev-0/w-600/h-450/f-jpg/s-840c41b64bb5b7fd9129e88beec9b23c0c370028.jpg)
Doğrusu: 'Ateş olsa cirmi kadar yer yakar.' Cirim, hacim demektir. Hasmın pek önemsenmediğini anlatır.
12. "Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz."
![12. "Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz."](https://img-s2.onedio.com/id-5a56238656551b9a0e751b44/rev-0/w-600/h-450/f-jpg/s-2374d4113dd0806b35726bd32fdc80d424034d67.jpg)
Doğrusu: 'Ane gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz.' Buradaki Ane, Bağdat civarında bulunan bir uçurumdur.
Yorum Yazın
#3 Doğrusu "Hoş laf" değil "Hoşaf" . Eşek hoşaftan ne anlar? Suyunu içer tanesini bırakır. Bakınız TDK.
Ben de bunu yazmaya gelmiştim.
#3 Eşek hoşaftan ne anlar, suyunu içer tanesini bırakır. Biri bir tarafından uydurdu hoş laf diye, doğrusunu yanlış zanneder oldu millet. TDK deyimler söz... Devamını Gör
Hehehe. Kendimi entelektüel hissettim. 😁