Çin'in En Çok Yasaklanan Nobel Ödüllü Yazarından “Değişim” Raflarda

2012 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen Çinli yazar Mo Yan’ın “Değişim” adlı novellası Can Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı!

Çin’in Franz Kafkası olarak da gösterilen ve asıl adı Guan Moye olan, fakat eserlerinde Mo Yan mahlasını kullanan ( sakın konuşma anlamına geliyor ) yazar, Çin’de sürekli yasaklanan ve bu nedenle yapıtları korsan yollarla en çok çoğaltılan yazarlardan birisi olarak gösteriliyor.

Mo Yan, “ Değişim ” adlı 96 sayfalık novellasında ülkesindeki toplumsal ve siyasal değişimleri otobiyografik bir dille kaleme alıyor.

He Zhiwu’nun üzerine vuran altın sarısı ışıkları görünce, başkaları ne düşüyordu hiç bilmiyorum ama işte tam da o an için bir kahraman oluvermişti gözümde. Yırttığı sayfanın parçaları elinden konfeti gibi süzüldükten sonra tozlu yola düştü. Başkasını bilmem, fakat ben öyle heyecanlanmıştım ki kalbim yerinden fırlayacak gibi çarpmaya başlamıştı. Ders kitaplarını yırtıyordu. Defterlerini parçalıyordu! Okulla yollarını tamamen ayırmıştı artık. Okulu aklının en gerisine itmiş, öğretmeni ayakları altına almıştı. Kafesinden çıkmış bir kuşu andırıyordu. Özgürdü artık. Okul disiplini ve kurallarını iplemiyordu hiç. Peki ya biz?

Otobiyografi tarzında öykü ya da öykü tarzında otobiyografi diyebileceğimiz bu yapıt, Çin edebiyatındaki çoğunlukla siyasal olaylara odaklanan tarihsel anlatıların tersine, “insanlar”ın tarihini ele alıyor. Değişim bu niteliğiyle değişme sürecindeki bir ülkenin görünümünde tavandan aşağıya değil, tabandan yukarıya bakan bir yaklaşımın temsilcisi oluyor.

Mo Yan, anlatımında zaman içinde ileriye ve geriye dönüşler yapıyor; önemsiz olaylar ile sıradan insanların yaşamına yöneliyor. Gündelik yaşamın boyutlarını aşan büyük olayların sokaktaki insan üzerindeki etkisini aktararak tarihe insan sıcağının soluğunu katıyor.

“ Değişim ” Erdem Kurtuldu tarafından çevrildi.

Kayıp Rıhtım