Bir Narsistle İnişli Çıkışlı İlişki Nasıldır? Narsist Düzelir mi?
Instagram paylaşımlarının altında gördüğüm en fazla yorumlar: “narsist düzelir mi?”, “narsistle yaşamak zorundayım bu mümkün mü?”, “eğer yaşanabilirsem bu nasıl olur?”
Gelelim bu soruların cevaplarına...
Bu sorulara cevap vermeden önce eşinizin ya da aile üyenizin narsist olup olmadığından emin olmalısınız. Bunun için daha önce narsist insanların özellikleri adı altında bir yazı paylaşmıştım. O yazımızı okuyarak daha net karar verebilirsiniz. Ben kısaca sizlere hatırlatmaya çalışayım.
Narsistler sürekli sizi suçlar, her tartışmada onlar haklıdır. Siz kendinizden emin olsanız dahi onlar haklı çıkmanın yolunu bulur. Aldatsa bile haklıdır. Narsist hatalarını görmez, görse bile bunun adına özür dilemez. Özür diliyorsa da bunu bir çıkar uğruna yapıyordur. Narsist sürekli yalan söyler ve bunları inkâr eder. Özel günleri mahvetmede çok ustadır. Güzel bir günün ardından kavgayla dönersiniz. Narsist sürekli kendinden bahseder, kendisi hakkında konuşur sizi çokta önemsemez. En temel özellikleri ise empati kuramıyor olmalarıdır. Narsist sizi anlamaz. O olayları kendi dünyasında anlamlandırır. Sizin ne düşündüğünüz ve hissettiğiniz önemli değildir. Eğer bu özelliklerin çoğuna sahip birisiyle yaşıyorsanız, narsist biri olma olasılığı yüksek. Daha net bilgi almak istiyorsanız bir uzmana danışmanızda fayda var.
Hadi diyelim narsistle yaşıyorsunuz, narsist düzelir mi? Akılda olan en önemli sorulardan birisi…
Birçok terapist ve araştırmacı narsistin düzelmeyeceği yönünde ifadelerde bulunur. “Eşin ya da ailen narsist, oradan kaç kurtar kendini” gibi ifadeler kullanırlar. Fakat son yıllarda yapılan araştırmalara göre narsistlerin düzeldiği görülmüştür. Fakat bu durum öyle görüldüğü gibi de kolay değil ne yazık ki. Narsistlerin %90’ı düzelmiyor.
Gelelim neden düzelmediklerine ve düzelmesi için gereken şartlara.
1. Narsistin düzelmesini etkileyen faktörlerden en önemlisi FARKINDALIK’tır.
Narsist ailesini model alarak büyüdü. Muhtemelen bir narsist ile büyüdüğü için kendisi de narsist olarak yaşamını sürdürür. Çocuk sürekli anne babasının tartışmalarına maruz kalır. Narsist olan taraf sürekli haklıdır ve karşı tarafın fikirlerine saygı duymaz. Kendi doğrularını baskılar durur. Aynı baskıyı çocuğa da yapar. Çocuk yıllarca bu tarz zehre maruz kalınca yaşadığı durumu normalleştirir.
Narsistte yaptığının her zaman doğru olduğunu düşünür. Narsistler yaptığı kötü davranışın normal olduğunu zanneder. Biz buna farkındalık diyoruz. Eğer narsist verdiği zararın farkında değilse düzelmek gibi bir motivasyona sahip olamaz. Ona göre neyi değiştireceksiniz ki. O zaten içinde bulunduğu durumun normal ve doğru olduğuna inanıyor. Bir narsist verdiği zararın farkında değildir. Sahip olduğu tüm şeyleri kaybetmeye başladığında kendisinde farkındalık oluşmaya başlıyor. Ailesini, arkadaşlarını, eşini kaybediyor ve hiçbir işte tutunamıyor. Artık uyanmaya başlıyor “bende bir terslik var.” Fakat bu durumda iş işten geçmiş oluyor.
Sizden ricam farkındalık yaratmak adına narsistlere “sen hastasın, bak burada yazanların hepsi seni tarif ediyor” gibi suçlayıcı cümleler kullanmayın çünkü sizin öyle olduğunuza günün sonunda ikna edecektir. En doğru yol dolaylı olarak onlara narsist olduklarını anlatmaya çalışmaktır. Eğer bir gün farkına varırlarsa düzelme şansları vardır…
2. Narsistlerin değişmemesinin ikinci sebebi ise alışkanlıklardır. Alışkanlıkların değişmesi yıllar alır.
Narsist ömrü boyunca bu tarz davranışlarla büyüdüğü için onları çok iyi şekilde öğrendi ve alışkanlık edindi. Yeni bir yol onların işine gelmez ve hayatlarını zorlaştırır. Narsist, narsist olmaktan keyif alır. Neden mutlu olmasın ki, kendi ne istersen onu yapıyor. Alışkanlıkların değişmesi ise yıllar alacağı için düzelme şansı yoktur.
3.Narsistin çevresi değişimine engel olur.
Narsist çevresindeki insanları sömürerek hayatını sürdürür. Bu çevresindeki insanlar onlara çıkar sağladığı için onları bırakmak öyle kolay değildir. Narsist kurbanını sömürür, ondan duygusal, cinsel, ekonomik ya da psikolojik olarak beslenir. Çocukluğunda yaşadığı travmaları kurbanı ile telafi etmeye çalışır. Eğer kendi çocukluğunu keşfedip onları iyileştirirse düzelme şansı vardır. Fakat içinde bulunduğu durum kolayına kaçtığı için bundan vazgeçmez.
4. Yansıtma yaptığı için narsist düzelmez.
Nedir yansıtma dediğimiz olay? Kendisinde olan özelliği sizde varmış gibi gösterir. Kendisi güvenilmez olduğu için sizi ya da çevreyi güvensiz olarak suçlar. Aynı şekilde kendisi kıskançtır ama sizi kıskançlıkla suçlar. Kendisi aşağılıktır ama sizin ne kadar güçsüz ve ezik olduğunuzu dile getirir. Bunu yapmasının sebebi kendi içerisinde yaşadığı psikolojik kompleksleri sizinle telafi etmesidir. Eğer farkında olmadan yaptığı yansıtmayla yüzleşir ve içindeki komplekslerle mücadele ederse düzelebilir. Fakat bu rastladığımız bir durum olmuyor ne yazık ki.
5. Narsistin empati yoksunluğu düzelmesini engeller.
Narsistler ve gizli narsistler çevrelerine herkesi dinliyormuş imajı verir fakat onlarda başkasını anlama becerisi yoktur. Bir olay karşısında sizlerin ne yaşadığını anlayamazlar. Duyguları tanımlama ve fark etmede zayıftır, bu da düzelmesini engeller. Bir narsist empati kurmayı geliştirirse düzelebilir.
Özetle narsistin farkındalığı yoksa, alışkanlıklarına saplanıp kaldıysa, sürekli çevresinden besleniyorsa, çocukluk travmalarını kurbanına yansıtarak telafi etmeye çalışıyorsa ve empati becerisi yoksa düzelmesi mümkün değildir. Çok nadir de olsa bu faktörleri aşıp terapi almayı kabul ediyorsa %10’luk bir oranla düzelme şansı vardır. Fakat buradaki motivasyon içsel olmalıdır. Ne demek istiyorum içsel motivasyon derken? Yani kendisi için düzelmesi gerekli. “Ben kendim daha mutlu hayat için bu özelliklerimi düzeltmem gerek” demelidir. Dışsal motivasyon onlara fayda etmez. Yani evliliğim dağılmasın, aman çocuklar ebeveynsiz büyümesin, elalem laf etmesin diye düşünerek tedavi almaya gidiyorsa ne yazık ki yıllarca terapiye dahi gitse işe yaramayacaktır.
Yorum Yazın