Bakan Albayrak Sinyali Vermişti: 'Alibaba Vergisi' Uygulanıyor mu?

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 27 Şubat’ta yaptığı açıklamada, AliExpres gibi sitelerden satın alınarak ülkeye giren ve gümrük vergisinden muaf olan 22 euro altındaki ürünlere vergi uygulanacağının sinyalini vermişti. Tüketiciler ise Albayrak'ın açıklamalarının ardından Çin'den gelen ürünlerde vergi uygulandığını öne sürdü.

DW Türkçe'den Engin Karaman'ın haberine göre, Bakan Albayrak'ın açıklamalarının ardından tüketiciler sosyal medya üzerinden Çin’den satın aldıkları ürünlerin faturalarını paylaşarak, içinde 3 TL’lik ürün olan paketlerden bile 4,5 TL gümrük sunum ücreti ve 70 kuruş damga vergisi alındığını iddia ediyor.

Söz konusu ek ücretle ilgili hükümet henüz resmi bir açıklama yapmadı. Bunun nedeninin, uygulamanın resmiyette “yeni bir vergi” olarak değil, halihazırda belli durumlar için uygulanan bir prosedüre dayanılarak hayata geçirilmesi olduğu tahmin ediliyor.

Konuyla ilgili açıklama yapan vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, eskiden gümrüğe takılmadan müşteriye gelen ürünlerin “şüpheli paket” gibi işlem gördüğünde 5,2 TL ücrete tabi tutulduğunu anlatıyor.

Açıklanan verilere göre Türkiye'ye 2018'de gümrük vergisinden muaf 60 milyon adet ticari ürün girdi. Ürünlerin değeri 3 milyar euroyu (yaklaşık 20 milyar TL) aştı. Söz konusu adım vergi kaçağını engellemek gerekçesiyle atılsa da kimi uzmanlar bu konuda farklı düşünüyor.

Dr. Ozan Bingöl, tüketiciyi mağdur edecek bu uygulamanın yerine başka önlemlerin hayata geçirilebileceğini düşünüyor. Bingöl’e göre sorunun kaynağında, yüksek değerli ürünlerin düşük değerli gösterilip posta yoluyla ülkeye sokulması ve vergi kaybına yol açılması var. Bu nedenle hükümetin atması gereken adım, bu tür ürünlerin ticaretine aracılık yapan büyük şirketlerle iletişime geçip ürünün gerçek değerinin posta gönderisi üzerinde yer almasını sağlamak. Ancak gündemde böyle bir adım yok.

Bingöl, tüketicilerin mağdur edileceği görüşünde bulunduğu vergi sistemini şöyle örneklendiriyor:

'Burada aslında ‘kaçak’ bir durum da yok. Vatandaşın 22 euroya kadar gümrük vergisi muafiyetinden faydalanma hakkı var. Diyelim ki bir kişi 3 farklı siteden yurt dışından kargo yoluyla kendisine ufak tefek bir şeyler aldı. Biri 3 TL, biri 10 TL, diğeri de 15 TL olsun. Aslında aldığı 3 ürüne 28 TL ödemesi gerekirken gümrük sunum ücreti ile birlikte 43,6 TL ödeyecek.'

Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, yaptığı açıklamada Çin'den gelen ürünlere karşı vergi ve kota koyma konusunda Dünya Ticaret Örgütü’nün kurallarından çok uzaklaşmamak gerektiğini kaydederek, “Anti-dumping çerçevesinde haklı gerekçeyle her türlü önlem alınabilir ve alınmalıdır. Süreci müzakere ile yürütmek ve karşı tarafın misilleme yapmasına olanak sağlamamak yürütülen politikanın esası olmalıdır” ifadelerini kullanıyor. Öte yandan Çin’le ticaret açığının 20 milyar doların üzerinde olması önemli bir veri. Aslanoğlu, Türkiye'nin Çin ile verdiği dış ticaret açığını azaltma yolunda girişimde bulunması ve müzakere istemesinin doğru olduğunu belirtiyor:

“Çin'e karşı verdiğimiz dış açığını kısa dönemde ihracat ile kapatmamız çok kolay olmayabilir. Bu nedenle, daha çok doğrudan yatırım talep etmek, Çin'den gelen turist sayısını arttırmak ve Türkiye'yi üretim ve lojistik üssü yapma konusunda Çin'den taleplerimiz olabilir.”