Ai Weiwei Sansürü Anlattı
Çinli sanatçı Ai Weiwei, Huffington Post gazetesi için sansür ve otosansürle ilgili bir yazı kaleme aldı. Dünya çapında muhalif kimliğiyle tanınan Ai, Çin Komünist Partisi’nin otoriter politikalarını eleştiren yazısında söze, ülkesindeki sansür uygulamalarının 24 saat boyunca, bütün iletişim kanallarında işlediğini belirterek başlıyor. Hükümet, son günlerde 1989’da meydana gelen Tiananmen Meydanı olaylarının yıldönümü sebebiyle, rejimi eleştiren birçok entelektüel ve aktivist hakkında tutuklama kararı çıkararak gündeme gelmişti.
Ai, “Sansür uygulamaları, toplumla bağlantılı olan tüm bireysel ifade şekillerine etki ediyor. Bu bir yayın, sergi veya internet sitesi olabilir” diyor ve sansürün Çin’de 60 yılı aşkın süredir güçlü olduğunu belirtiyor. Eserlerinin ülkesinde sergilenmesine “yukarıdan gelen tehditler” nedeniyle zaman zaman izin verilmediğini vurgulayan sanatçı, bir ay içerisinde isminin iki sergiden silindiğini açıklıyor. Ai, bu durumun son olarak Pekin’de bulunan Ullens Center for Contemporary Art’ta (UCCA) ortaya çıktığını belirtiyor; “Sanat merkezi benim üç eserimi sergiliyordu, ancak ismimi yazmaktan korktular.
Yalnız değilim
Bilgi ve ifade üzerindeki bu katı sansür yalnızca beni değil, sanat camiasının ve toplumun tamamını zor durumda bırakıyor.” Sanatçı, kurumların “hayatta kalmak” için otosansüre başvurduğunu da sözlerine ekliyor.
“Çin’de, parti politikaları bir birey olarak sizi etkilemeyebilir, ancak bu baskıcı uygulamalar, çalıştığınız kurum, ev sahibiniz, yakınlarınız, akrabalarınız ve iş arkadaşlarınız yoluyla size ulaşabilir. Siz bağımsız hareket etseniz de, bu zulmedici güç çevrenizdekileri etkiliyor” diyor Ai ve ekliyor; “Sindirme ve gözdağı, güç sahibi olanların, insanların bağımsızlık duygusunu bertaraf etmek için kullandığı en etkili araçtır. Sansür, mutlak güç üreten ve toplumu felç eden; insanların karar verme cesaretini veya toplumsal sorumluluk taşıma yetisini kıran bir sistemdir. Sansür ve otosansür, bağımsız düşüncenin ve yaratıcılığın otoriteye boyun eğmeden var olamaması için toplumda birlikte hareket eder.”
Muhalif sanatçı, otosansür uygulamalarının muğlak bir tehlike hatırası temelli olduğunu ifade ederken, bunun yalnızca yüksek mevkilerin baskısıyla gerçekleşmediğinin de altını çiziyor.
Otosansür yükselişte
Eski bir Çin deyişi olan, “Maymunu korkutmak için tavuğu öldürmek” sözünü örnek veren Ai, otoritelerin bu deyişten yola çıkarak bir bireyi cezalandırmanın toplumun geri kalanına, nesiller boyu devam eden bir gözdağı vereceğini düşündüğünü belirtiyor.
İnternet özgürlüğüne de değinen sanatçı, yazısını şu şekilde bitiriyor: “Dünyanın birçok ülkesinin aksine Çin’de internet üzerinden bilgi edinme çok kısıtlı ancak bu bile yetkilileri son derece endişelendiriyor. Sansür, yalnızca internetin esas amacına ters düşmekle kalmıyor; bu uygulamalar birçok insanın tutuklanmasına sebep oluyor. Ceza almak istemeyenlerin katkılarıyla otosansür yükselişe geçiyor. Bu esnada özgürlük talepleri de aynı hızda artıyor. Bunlar yaşadığımız materyalist dünyada bizim karşımıza çıkan paralel zorluklar.”
HP
.