Söz Uçar, Gerçekliği Kalır

Pop art akımının öncüsü Andy Warhol’un, “Herkes bir gün 15 dakikalığına meşhur olacak” sözünü bilmeyenimiz yoktur. Peki, meşhur insanlara doyduğumuz ve sözün doğruluğunun kanıtlandığı günleri sürerken, Warhol’un bu sözünün aslında bir başkasına ait olduğunu söylesek... Bu meşhur aforizma ilk defa Warhol’un 1968’te İsveç’teki sergisinin broşüründe karşımıza çıkmıştı. Ancak sanat eleştirmeni Blake Gopnik, yaptığı bir araştırma sonucunda bu sözün Warhol’a değil de, başka bir sanatçıya ait olduğunu ortaya çıkardığını iddia ediyor.

Andy Warhol ile aynı sanat okulunda okuyan Philip Pearlstein, Gopnik’e, 1946’da bu sözü kendisinin sarf ettiğini ancak Warhol’un daha sonra sözlerini şişirerek kendisi söylemiş gibi yaptığını anlatmış. O yıllarda genç bir öğrenci olan Warhol, 1941’de Bilim Dergisi’nin düzenlediği Millî Sanat Yarışması’nı kazanan Pearlstein’a “Ünlü olmak nasıl bir duygu” diye sormuş. Pearlstein’ın, Warhol’a ilham kaynağı olan cevabıysa söyle olmuş: “Sadece beş dakika sürdü.” Pearlstein, bu sözünün Warhol’a ilham kaynağı olduğunu ve efsaneleşen aforizmanın da kendisinin verdiği cevabın şişirilmiş bir hâli olduğunu söylemiş.

Bu arada, aforizmayı tek sahiplenen isim Pearlstein değil. Fotoğraf sanatçısı Nat Finkelstein ile görüşen Gopnik, ondan da benzer bir cevap almış: “1965’te Warhol ile sokak çekimi yapıyorduk. Sokaktaki insanlar kadraja girmeye çalışıyorlardı. Bunun üzerine Andy, ‘Baksana. Herkes ünlü olmaya çalışıyor’ dedi. Ben de, ona cevaben ‘Evet. Hem de sadece 15 dakikalığına’ dedim.” Warhol’un dünyaya yayılan ve adıyla özdeşleşen sözünün kime ait olduğu belirsiz. Ancak net olan bir tek şey var; o da aforizmanın şu günlerde, özellikle de sosyal medyanın yardımıyla gerçeğe dönüşmüş olması.

INDEPENDENT | Taraf