Şamanizm bir din olmamakla birlikte, Türklerin en eski inanış biçimi olarak kabul edilir. İnanışa göre şamanizmin genetik kökenleri var ve şaman olup olamayacağınız çocukluğunuzdan belli olur. Tanrıdan işaret alındıysa başka bir seçenek de kalmaz geriye.
Gelelim bambaşka adetlere sahip şamanların ayinleri nasıl yaptığına:
Ayin sırasında şaman yardımcı ruhlarını davulun içinde toplar. Davulun işlevini belirleyen de müziğin büyüsüdür.
Ayrıca ruhların yerinin belirlenmesi ve şamanın dünyayı görmesini sağlamak amacıyla ayna kullanılır. Ama bu ayna bizim bildiğimiz aynalardan değil, demir veya bakırdan yapılmış içbükey eşyalardır.
Bu elbise yolculuğun türüne göre en iyi hizmeti sunacak şekilde tasarlanır. Kartal, geyik, ayı biçiminde yapılmış ya da bu hayvanlara işaret eden çeşitli unsurları bünyesinde barındıran elbiseler en yaygın olanlarıdır.
Ayinlerin amaçlarına göre farklılık gösterdiğini de belirtelim.
Hazırlığa akşam başlanır ve tören alanı ıssız bir ormanda kurulan çadır olarak belirlenir. Şaman sürüden kurbanlık bir at seçer, Ülgen'in onayına sunar ve beğenilirse o akşam at kesilir. Ayine ertesi gün devam edilir. Şaman davulunda topladığı ruhlarla yolculuğa çıkar. Bu yolculuk göğe ya da yeraltına doğru olabilir. Göğe doğru olan yolculukta kurban göğün en üst katında bulunan Ülgen’e sunulur. Bunun ardından şaman bayılarak yere yığılır. Törenin üçüncü gününde saçı yapılır, eğlence düzenlenir. Şaman seyahatinde karşılaştığı ilginç olayları çadırdakilere anlatır. Yerin altına doğru olan yolculukta, kötü ruhlar yakaladıkları ruhları yer altına götürdükleri için şaman bu ruhları kurtarmak amacıyla yer altı dünyasının hâkimi Erlik’le de muhatap olmak zorundadır. Şaman için bu karşılaşma anı oldukça güçtür. Bu sırada şaman büyük bir cezbe halinde kendini kaybeder. Yeryüzüne dönerken Erlik tarafından hapsedilen ruhu yeryüzüne çıkarır. Bu âyinden sonra ayılan şaman orada bulunanları selâmlar.
Çubuğuna doldurduğu tütünden çekerken gittikçe sararır ve titremeye başlar. Biraz su içtikten sonra ağzındaki suyu çadırın dört bir yanına serper. Ocağa beyaz at kılları atılarak ateş söndürülür. Şaman güneye yönelir, bir şeyler mırıldanır, hıçkırır ve gürültülü bir biçimde geğirir. Bir yerlerde atmaca ya da martının çığlık atmasından sonra, şaman davulunu çalmaya başlar (kısık bir sesten gök gürültüsü gibi gürültülü bir tempoya ulaşır). Bu şekilde dalgalı bir davul çalar. Gürültü sırasında şaman büyülü şarkılar söyler, yerin kudretli öküzünü, stepin beyaz atını, ateş cinini vs. çağırır. Şarkı söyleyerek koruyucu cinlerin yanına gelmesini ve yardımlarını ister. Sorular sorup cevaplar alan şaman onların birden ortaya çıkmasıyla bayılır ve cinler hasta olan kişiye yardım ederler.
Bu kadın şamanlar ayinlerini gündüz yaparlar. Besmele ve evliyalara dualarla tambur ve def eşliğinde başladıkları ayinler sırasında ayna ve içinde pamuk parçacıkları bulunan su kasesi kullanırlar. Bu sırada ruhlara un ve undan yapılmış yiyeceklerle boynuzlu küçükbaş hayvan veya piliç kurban edilir. Şaman ayin sırasında hastanın kafasını veya vücudunun büyük bir bölümünü beyaz bir bezle örter ve hastanın üzerine kurban kanı ile karıştırılmış bir yağ serper. Sonra kötü ruhların kötülük yapma yeteneklerine göre onların zararlarını önlemek amacıyla ip üzerine düğümler atıp cinleri etkisiz duruma getirir.
Tabii bir içerikte ayinleri her bir detayıyla incelemek mümkün değil. Üzerine tez bile yazılır. Sizin bildiğiniz başka şaman ayini ritüelleri varsa yorumlarınızı bekliyoruz.
ONEDİO ÜYELERİ NE DİYOR?
Yorum Yazın