Karanlık Enerji Üzerine Araştırma Yapan Astronomlar Şimdiye Kadar Gözlemlenen En Uzak Süpernovayı Keşfettiler
Gökbilimciler şimdiye kadar gözlemlenen en uzak süpernovayı keşfettiler. Dünya'dan 10,5 milyar ışıkyılı uzaklıkta bulunan bu dev patlamanın ismi ise DES16C2nm. Biz de bu yazımızda bu keşiften bahsediyoruz.
Süpernova, farklı ülkelerdeki gökbilimcilerin bir işbirliği olan "Dark Energy Survey" (DES) araştırması ile keşfedildi.
DES'in ana görevi, karanlık enerji hakkında daha fazla şey öğrenebilmek için birkaç yüz milyon galaksiyi haritalamak ve incelemek. Araştırmanın aradığı karanlık enerji, evrenin hızlandırılmış genişlemesine neden olduğuna inandığımız gizemli güce verilen addır. DES16C2nm ilk olarak Ağustos 2016'da tespit edildi. Uzaklığı ve aşırı parlaklığı o yılın Ekim ayında en güçlü teleskoplarımızdan üçüyle doğrulandı: 'Very Large Telescope', Magellan Teleskobu ve Hawaii'deki Keck Gözlemevi.
DES16C2nm, sadece 10 yıl önce keşfedilen bir tür süpernova olan süper parlak süpernova (SLSN) olarak tanımlanıyor.
SLSN'ler, bildiğimiz en nadir ve en parlak süpernova türüdür. DES16C2nm süpernova olarak patladıktan sonra, evrendeki en yoğun nesne türlerinden olan bir nötron yıldızı oluşturdu. Diğer süpernovalardan 100 kat daha parlak olabilen SLSN'lerin aşırı parlaklığının, nötron yıldızının üzerine düşen malzemeden kaynaklandığı düşünülüyor. Southampton Üniversitesi'nden araştırmanın baş yazarı Dr Mathew Smith şunları söylüyor: “Bilinen en eski ve uzak süpernovayı keşfeden araştırmanın bir parçası olmak heyecan verici. DES16C2nm son derece uzak, son derece parlak ve son derece nadir. Bir astronom olarak her gün karşılaştığınız türden bir şey değil.”
Dr Smith, keşfin çok uzak, eski ve nadir olmasının yanı sıra başka önemli sonuçlarının olduğundan da bahsediyor.
Ayrıca SLSN'ler hakkında bazı bilgiler veriyor: 'SLSN'den gelen morötesi ışık bize patlamada üretilen metal miktarı ve patlamanın sıcaklığı hakkında bilgi veriyor; bunların her ikisi de bu kozmik patlamalara neyin sebep olduğunu anlamanın anahtarı olabilir.' DES'in arkasındaki uluslararası ekip SLSN'lerden birini sonunda buldukları için, daha fazlasını bulabileceklerine de inanıyorlar. Yine Southampton Üniversitesi'nden ortak yazar Mark Sullivan şunları söylüyor: 'Bir sonraki adım daha uzak olayları bulmak, bu olayların aralığını ve toplam sayısını belirlemek. Artık bu nesneleri daha da uzak mesafelerde nasıl bulacağımızı bildiğimize göre, DES'in bir parçası olarak aktif olarak daha fazlasını arıyoruz.”
DES tarafından kullanılan araç, And Dağları'ndaki Cerro Tololo Amerika Kıtası Gözlemevi'nde (CTIO) bulunan 4 metrelik Victor M. Blanco Teleskopu üzerine monte edilen yeni yapılmış Karanlık Enerji Kamerası (DECam).
DECam, yalnızca karanlık enerji araştırması için tasarlanmış ve üretilmiş son derece hassas 570 megapiksellik bir dijital kameradır. DES, 40'tan fazla uluslararası kurumdan 400'den fazla bilim insanını içeren bir araştırmadır. DES, aralarında milyarlarca ışıkyılı bulunan 300 milyon galaksiden gelen bilgileri kaydetmek için derin bir geniş alan araştırması yapar. DES, merak edilen bir soruyu yanıtlamamıza yardımcı olmak için tasarlanmıştır: Kara enerji nedir?
Einstein'ın genel görelilik kuramına göre, yerçekimi evrenin genişlemesinin yavaşlamasına neden olmalıdır.
1998'de uzak süpernovaları inceleyen gökbilimciler, bunun tam tersinin doğru olduğunu keşfettiği zaman bunun yankıları büyük oldu. Nasıl olduğuna emin değiliz ama evrenin genişlemesi gitgide hızlanıyor. Ya genel görelilik kuramının değiştirilmesi gerekiyor, ya da evrenin yaklaşık %70'i, karanlık enerji dediğimiz egzotik bir güçten oluşuyor. Ve bu karanlık enerji, 'normal' maddenin uyguladığı çekici kuvvete zıt bir kuvvet uygulayarak evrenin genişlemesinin hızlanmasına neden oluyor.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın