I. Meşrutiyet Hangi Padişah Döneminde İlan Edilmiştir?
Meşrutiyet, Osmanlı döneminde anayasalı ve meclisi saltanat hilafet rejimi olarak geçmekteydi. I. Meşrutiyet, Genç Osmanlılar adı verilen topluluğun, Batı felsefesinden etkilenmesi sonucu meydana gelmiştir. Bu yeni düzen, 1876 yılından 1878 yılına kadar olan zamanı kapsamaktadır. Oldukça kısa süren I. Meşrutiyet, padişahın Osmanlı- Rus Savaşı'nı bahane etmesi ile son bulmuştur. 1878 yılından itibaren ise Osmanlı Devleti'nde 30 yıl sürecek zorlayıcı bir istibdat dönemini başlamış oldu. 1908 yılından itibaren istibdat döneminin son bulmasıyla II. Meşrutiyet başladı. Peki, I. Meşrutiyet hangi padişah döneminde ilan edildi? İşte detaylar...
Meşrutiyet kelimesi Arapça şart kökünden gelmektedir. Anayasal monarşi, meşruti monarşi, parlamenter monarşi de denilmektedir. Meşrutiyet yönetiminde hükümdarın yetkileri halkın oyuyla seçilen meclis ve anayasa tarafından kısıtlanır. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise o dönem hükümdar padişah, anayasa Kanun-i Esasi ve parlamenter rejim ise Meclis-i Mebûsan'dır. Bu meclis dışında bir meclis daha kurulmuştur. Kanun-i Esasi'ye göre üyelerini atama yoluyla belirleyen meclise Âyan Meclisi, her iki meclisin oluşturduğu yasama organına ise Meclis-i Umumi denilmiştir. Padişah ise Âyan Meclis üyelerini atamakla görevlendirilmiştir. Osmanlı Devleti'nde önemli bir yeri olan I. Meşrutiyet'le ilgili merak edilenleri sizler için derledik...
I. MEŞRUTİYET HANGİ PADİŞAH DÖNEMİNDE İLAN EDİLMİŞTİR?
Osmanlı Devleti'nde 17.yy'dan itibaren birtakım sorunlar başlamıştı. Bu dönemde Osmanlı Devleti sürekli toprak kaybetti ve bütçe açıkları ortaya çıktı. Batılı devletlerle yapılan serbest ticaret antlaşmasından dolayı ülkeye giren ürünlerden düşük vergi ücretleri alınmaya başlanmıştı. Sadece ekonomik sıkıntılar değil, aynı zamanda 18.yy'ın sonlarında gerçekleşen Fransız Devrim'inin ortaya çıkardığı milliyetçilik akımları Osmanlı Devlet'ini derinden etkilemiştir. Bu akımların sonucunda ise Osmanlı'nın idaresi altında olan Balkanlarda bağımsızlık hareketleri başladı. Batılı devletler ve Rusya bu bağımsızlık hareketlerini kendi çıkarları için desteklediler. Bu olaylardan sonra 1839'da Tanzimat Fermanı ilan edildi. Avrupalı devletlerin baskısı ile gayrimüslimlerin haklarını genişletmek için ise 1856'da Islahat Fermanı ilan edildi.
Tanzimat Fermanı ile ortaya çıkan Genç Osmanlılar da denilen Jön Türkler, Meşrutiyet'in ilan edilmesinde önemli rol oynadılar. Batının fikirlerinden oldukça etkilenen bu Jön Türkler, dönemin padişahı olan Sultan Abdülaziz'e devletin meşrutiyetle yönetilmesi için teklif sundular. Namık Kemal, Mithat Paşa ve Ziya Paşa önderliğinde yapılan bu teklif, kabul edilmedi. Hatta Sultan Abdülaziz Balkan olaylarından dolayı tahtan indirildi yerine ise V. Murat tahta çıkarıldı. Ancak V. Murat'ın da birtakım sağlık sorunları oluştuğu için yerine II. Abdülhamit geçti. II. Abdülhamit tahta çıkmadan önce Jön Türklere meşrutiyet sözü ve Mithat Paşa'ya da sadrazamlık makamının sözünü verdi. II. Abdülhamit, 23 Aralık 1876 yılında, Osmanlı döneminin ilk ve son anayasası olan Kanun-i Esasi'yi ve Birinci Meşrutiyet Dönemi'ni ilan etti. Bu meşrutiyet dönemi yaklaşık olarak 2 yıl kadar sürdü.
Yorum Yazın