“Harman zamanı doğdu, bağ bozumunda evlendi, kirazlar olgunlaştığı günlerde geldi, elmalar kızardığında gitti” gibi… Hasat zamanı hem bereketin hem de şükranın bir sembolü olmuştur.
Hasat, geleneksel olarak Türk köylüsünün yılbaşısıdır. Düğünü hasada göre planlar, yıllık alışverişlerini verime dayalı yapar. Altın fiyatları yazları artmasının sebebi hasattan elde edilen paraların ya düğüne ya da altın yatırımına gitmesi geleneğinden kaynaklanır.
Hasat, aynı zamanda, birlik, dayanışma, paylaşma, sevinç ve umut gibi değerleri de pekiştirmiştir. Hasat kültürü, farklı coğrafyalarda, farklı ürünlerle, farklı ritüellerle ve farklı isimlerle yaşatılmıştır. Türkiye’de hasat şenlikleri gibi Orta Asya’da toy, Afrika’da yam, Güney Amerika’da chicha, Çin’de ay festivali gibi çeşitli adlarla anılmıştır. Bu kültür, aynı zamanda, sanat, edebiyat, müzik, dans, folklor, mutfak gibi alanlarda da kendini göstermiştir. Hasat kültürü, insanlık tarihinin ortak mirasıdır.
Anadolu yollarında giderken, yol kenarlarında hasadın sonuçlarını göreceğimiz basit tezgâhlar kurulur. Bir sepette, iki kasada, bir bohçada bir şeyler vardır. Canımız çeker, arabamızı yanaştırıp, tadına bakmak isteriz. Çoğu kere de markette bulamayacağımız yerel çeşitler de karşımıza çıkar. İşte hasadın bilmemiz gereken bir yönü de bu olmalıdır: Yerel tatlarımızı, ürünlerimizi kaybetmemek…
Yaz tatiliniz için Fethiye’de Ölüdeniz’e giderken, Kayaköy’den geçersiniz, tam deniz mevsimidir ama Kayaköy Nohutu ve Kayaköy İnciri’nin hasat zamanıdır. Bulursanız kaçırmayın.
20 sene önce Siyez Buğdayının adını bilmezdik. Bilenler Kastamonu’ya gittiklerinde yol kenarlarında bulurlarsa alırlardı. Kavlıca Buğdayı gibi Siyez Buğday ürünlerini artık marketlerde bulabiliyoruz ama bulamadıklarımız hâlâ o kadar çok ki.
Geçen hafta Ankara’nın Ayaş Domatesi’ne, Avrupa Birliği tarafından coğrafi işaret verildi. AB nezdinde coğrafi işareti bulunan 15 yerel ürünümüz oldu. Diğer ürünleri de hatırlamak gerekiyor: Antakya Künefesi, Ayaş Domatesi, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Çağlayancerit Cevizi, Edremit Zeytinyağı, Gaziantep Baklavası, Gemlik Zeytini, Giresun Tombul Fındığı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Milas Yağlı Zeytini, Suruç Narı, Taşköprü Sarımsağı.