onedio
Görüş Bildir
article/comments
article/share
Haberler
Gerçek Kökenlerini Öğrenince Ufkunuzu Açıp Etimolojiye Aşık Olmanızı Sağlayacak 15 Harika Kelime

Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!

category/test-white Test
category/gundem-white Gündem
category/magazin-white Magazin
category/video-white Video

Gerçek Kökenlerini Öğrenince Ufkunuzu Açıp Etimolojiye Aşık Olmanızı Sağlayacak 15 Harika Kelime

Elif
05.04.2023 - 17:25

Dünyanın dört bir yanında kullanan binlerce kelimenin nereden türediğini inceleyen bilim dalına 'etimoloji' deniyor. Twitter'daki Etimoloji sayfası hem günlük hayatımızda hâlâ kullandığımız, hem de unutulmaya yüz tutmuş birbirinden harika kelimeleri ve ardında yatan hikayeleri ile kökenleri insanlarla paylaşıyor. 

Kökenleri ile ufkunuzu sonsuzluğa açacak bilgileri alabileceğiniz yeni kelimeler için buyurun! 👇

Kaynak: Etimoloji Twitter sayfası

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

Etimoloji veya kökenbilim, bir sözcüğün kökenine inerek hangi dile ait olduğunu, ne zaman ortaya çıktığını, anlam ve ses bakımından geçirdikleri dönüşümleri inceleyen bilim dalıdır.

Etimoloji veya kökenbilim, bir sözcüğün kökenine inerek hangi dile ait olduğunu, ne zaman ortaya çıktığını, anlam ve ses bakımından geçirdikleri dönüşümleri inceleyen bilim dalıdır.

Örneğin 'etimoloji' kelimesinin kökenine bakarsak, Fransızcada aynı anlama gelen 'étymologie' sözcüğünden Türkçeye geçmiş ve ilk kullanımı bilindiği kadarıyla 1910 yılında olmuştur. Kökeni ise Grekçe asıl, hakiki, gerçek anlamındaki έτυμον (étymon) köküne akıl, bilim, söz anlamlarındaki λόγος (lógos) ekinin eklenmesinden türetilmiştir.

Twitter'da Etimoloji isimli sayfada bazen günlük yaşamda kullandığımız, bazen de artık unutulmaya yüz tutmuş kelimelerin birbirinden ilginç kökenlerini paylaşan Erhan İdiz, kelimelere ve edebiyata gönül vermiş bir yazar.

Twitter'da Etimoloji isimli sayfada bazen günlük yaşamda kullandığımız, bazen de artık unutulmaya yüz tutmuş kelimelerin birbirinden ilginç kökenlerini paylaşan Erhan İdiz, kelimelere ve edebiyata gönül vermiş bir yazar.

'Sözün Başladığı Yer' isimli kitabındaki etimolojiye dair harika bilgilerini bir yandan da Twitter'da paylaşarak hepimizi aydınlatıyor İdiz.

Sayfayı buradan takip edebilirsiniz.

Geçtiğimiz haftanın içeriği için şöyle buyurun;

1. Unutulmak üzere olan bir kelime: Madrabaz; bir ürünü ilk elden alıp üzerine kâr koyarak satan kimsedir. Farsça kelime zamanla hileci, düzenbaz anlamını almış.

1. Unutulmak üzere olan bir kelime: Madrabaz; bir ürünü ilk elden alıp üzerine kâr koyarak satan kimsedir. Farsça kelime zamanla hileci, düzenbaz anlamını almış.

Kelime günümüzde kullanılmasa da madrabazlık hayatımızın her safhasında devam ediyor.

2. Belirsiz anlamında kullandığımız muallak, aslında boşlukta asılı kalmaktır. Aynı kökten gelen alâka; bağlanma, ilişki, ilgi anlamındayken muallak bunun sağlanamaması demektir.

2. Belirsiz anlamında kullandığımız muallak, aslında boşlukta asılı kalmaktır. Aynı kökten gelen alâka; bağlanma, ilişki, ilgi anlamındayken muallak bunun sağlanamaması demektir.

Bağlandığımızla alâka kurarız, bağlanamadığımız muallakta kalır.

3. Şemsiye; yağmurluk değil güneşliktir. Şems, Arapçada güneş demektir. Şamsiyyat ise güneşliktir.

3. Şemsiye; yağmurluk değil güneşliktir. Şems, Arapçada güneş demektir. Şamsiyyat ise güneşliktir.

Günümüzde daha çok yağmura karşı kullanılsa da geçmişte güneşten korunmak için kullanılırdı. Hatta bir zamanlar modanın parçasaydı.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

4. Yeşile çalan toprak rengi olarak bildiğimiz hâkî, Farsça hak “toprak”tan geliyor. Hâkî; toprak, toprağa ait, toprakla ilgili demek.

4. Yeşile çalan toprak rengi olarak bildiğimiz hâkî, Farsça hak “toprak”tan geliyor. Hâkî; toprak, toprağa ait, toprakla ilgili demek.

Bazen insanı anlatmak için de kullanılır. Geldiği yeri unutmaması için hâkî denir insana, yani topraktan olan.

5. Dakik; ince, hassas demektir. Yüzlerce yıl bu anlamda kullanılan kelime, son asırda “zamana riayet eden” mânâsı almıştır.

5. Dakik; ince, hassas demektir. Yüzlerce yıl bu anlamda kullanılan kelime, son asırda “zamana riayet eden” mânâsı almıştır.

Arapça kelime, dikkat ve dakika ile aynı kökten. Hepsinin temelinde “ayrıntı ve incelik” var.

6. Bâtıl; boş, gerçekle ilgisi bulunmayan şeydir. Arapçadan dilimize giren kelime, iptal ile aynı köktendir. Bâtıl, geçersizdir. İptal, geçersiz kılmaktır.

6. Bâtıl; boş, gerçekle ilgisi bulunmayan şeydir. Arapçadan dilimize giren kelime, iptal ile aynı köktendir. Bâtıl, geçersizdir. İptal, geçersiz kılmaktır.

Bâtıl inanç da yersiz ve gerçekle uyuşmayandır. Şimdiye kadar duyduğunuz en garip bâtıl inanç ne?

7. Zekâ, anlık parıltı demek. Akıl kelimesinin kökünde ise dizginlemek ve frenlemek anlamı var. İnsan anlık sorunlarını zekâsı ile çözebilir.

7. Zekâ, anlık parıltı demek. Akıl kelimesinin kökünde ise dizginlemek ve frenlemek anlamı var. İnsan anlık sorunlarını zekâsı ile çözebilir.

Fakat yarının sorunları için de akla ihtiyacımız var. Her zaman biri ağır basar. Siz hangisisiniz? Akıllı mısınız yoksa zeki mi?

8. Müteferriç; derdini sıkıntısını gezerek atan kimse, yürüyerek rahatlayan, dolaşarak sıkıntısından kurtulan kişidir.

8. Müteferriç; derdini sıkıntısını gezerek atan kimse, yürüyerek rahatlayan, dolaşarak sıkıntısından kurtulan kişidir.

Teferrüç “ferahlama, gezinti” kelimesiyle aynı kökten gelen sözcük, dilimize Arapçadan girmiştir.

Bir türlü bulamadığınız kelime bu olabilir mi?

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

9. Patika; sadece insan ve hayvanların geçebileceği dar yoldur. Keçi yolu da denen patika dilimize Bulgarcadan girmiştir.

9. Patika; sadece insan ve hayvanların geçebileceği dar yoldur. Keçi yolu da denen patika dilimize Bulgarcadan girmiştir.

Türkçedeki tam karşılığı çığırdır. Çığır açmak derken aslında bir patika, yol açmak kastedilir. Önde gidenler, sonrakiler için bir çığır (patika) açarlar.

10. Âdem, insan; adem, yokluk demektir. İdam da adem “yokluk” kelimesiyle aynı köktendir. İki kelime de dilimize Arapçadan girmiştir.

10. Âdem, insan; adem, yokluk demektir. İdam da adem “yokluk” kelimesiyle aynı köktendir. İki kelime de dilimize Arapçadan girmiştir.

Dünyanın başlangıcı âdem, sonu ademdir.

11. Hüzün; gönülde hissedilen gariplik ve burukluktur. Bazen arzulanan şeyin elden kaçması bazen istenmeyenin başa gelmesidir.

11. Hüzün; gönülde hissedilen gariplik ve burukluktur. Bazen arzulanan şeyin elden kaçması bazen istenmeyenin başa gelmesidir.

Arapça sözcük, mahzun ve hazin ile akraba. Mutsuzluk ile karıştırılmamalı hüzün, öğreticidir. 

“Yalnız hüznü vardır kalbi olanın.”

12. Güvenmek ve gücenmek aynı kökten geliyor. Güvenmek, emin olmaktır. Gücenmek, kırılmaktır.

12. Güvenmek ve gücenmek aynı kökten geliyor. Güvenmek, emin olmaktır. Gücenmek, kırılmaktır.

İki kelimenin kökünde de güç (küç) vardır. 

İnsan güvenden güç alır, güvendiği dağlara kar yağınca da gücenir. Güveneni gücendirmeyin.

13. Görgü; tecrübeden kazanılan inceliktir, gerektiği gibi davranma meziyetidir. Türkçe "görmek"ten gelir. Bilgisiz; bir şey bilmez, can sıkar. Görgüsüz, haddini bilmez, tiksinti uyandırır.

13. Görgü; tecrübeden kazanılan inceliktir, gerektiği gibi davranma meziyetidir. Türkçe "görmek"ten gelir. Bilgisiz; bir şey bilmez, can sıkar. Görgüsüz, haddini bilmez, tiksinti uyandırır.

Bilgisiz insanla yaşamak zordur ama görgüsüz ile yaşamak daha zordur.

İçeriğin Devamı Aşağıda
Reklam

14. Birçoğumuzun yaptığı ama adını bilmediği o şey tefeül demek. Yani, bir kitabı rastgele açıp uğurlu geleceğine inandığı bir kısmı okumak...

14. Birçoğumuzun yaptığı ama adını bilmediği o şey tefeül demek. Yani, bir kitabı rastgele açıp uğurlu geleceğine inandığı bir kısmı okumak...

Tefeülün hayra yorma, uğurlu sayma gibi anlamları da vardır. Dilimize Arapçadan girmiştir.

15. İşte gidiyorum çeşm-i siyahım… “Çeşm”in aslında göz olduğunu ve çeşmenin de (pınar) buradan geldiğini biliyor muydunuz?

15. İşte gidiyorum çeşm-i siyahım… “Çeşm”in aslında göz olduğunu ve çeşmenin de (pınar) buradan geldiğini biliyor muydunuz?

Göz ve pınar, ikisinden de sular akar. Türkçede de benzeri bir durum var. Suyun kaynağına göze denir. Göz ve göze, çeşm ve çeşme

Bu içerikler de ilginizi çekebilir:

Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Reklam
"let me live, love, and say it well in good sentences" - s. plath
Tüm içerikleri
right-dark
category/eglence BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!
28
17
3
2
1
1
1
Yorumlar Aşağıda
Reklam
ONEDİO ÜYELERİ NE DİYOR?
Yorum Yazın
Öz oz

Daha çok Türkçe lütfen 🙏🏼

Çiğdem Yılmaz

İşte budur ! Lütfen böyle güzel paylaşımların devamı gelsin.