Akılları Kurcalayan O Soruyu Yanıtlıyoruz: Neden Gemilerin Pencereleri Yuvarlaktır Ancak Uçaklarınki Ovaldir?
Akılları Kurcalayan O Soruyu Yanıtlıyoruz: Neden Gemilerin Pencereleri Yuvarlaktır Ancak Uçaklarınki Ovaldir?
17.08.2021 - 07:30
Neden uçakların ve gemilerin pencerelerinin kare olmadığını biliyor musunuz? Ya da neden gemilerin pencerelerinin daire, uçakların ise oval şeklindedir? Bu sorunları ortaya çıkaran ilk jet motorlu yolcu uçağı Havilland Comet'le beraber değişen pencere şekillerinin sebeplerini sizler için derledik. Buyrun içeriğe! 👇
İçeriğin Devamı Aşağıda
Bir uçak veya gemi yolculuğu yaparken iki aracın pencerelerinin şeklinin farklı olduğunu fark etmişsinizdir belki. Peki neden gemilerin camları daire şeklindeyken uçakların camları ovaldir?
Öncelikle bunun yanlış bilinen bir bilgi olduğunuz belirtmekte fayda var. Aslında uçakların da gemilerin de pencerelerinin dairesel olduğu kabul ediliyor.
Ancak yıllardır gemilerin küçük yuvarlak pencereleri olduğu algısı aklımıza yerleşmiş durumda. Bunun sebebi de eskiden yapılan gemilerde yolcular gövde kısmında bulunduğu için dönemin teknolojisiyle yapılabilecek en sağlam pencerelerin yuvarlak olmasıdır.
Peki neden yuvarlak pencereler daha sağlamdır?
Herhangi bir materyale delik açtığınızda o şeyi kırılgan hale getirmiş olursunuz. Özellikle de keskin köşeli ve kare şeklinde açılan delikler materyali oldukça zayıflatır.
Hatta teknik olarak yapılabilecek en güçlü gemi ya da uçak, gövdesinde hiçbir penceresi olmayanlardır!
Araştırmalar ise oval şeklinde yumuşak hatlı köşelerin, materyalin sağlamlığını kareye kıyasla daha az etkilediğini gösteriyor. Bunun temel sebebi ise gerilim yoğunlaşması.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Yani keskin köşeli bir kare içinde dağılan kuvvet, yumuşak köşelere kıyasla daha yoğun oluyor. Yuvarlatılmış köşeler, kuvvetin alan içinde dağılması için daha fazla boşluk sağlıyor.
Uçaklar için ise asıl sorun basınç! Uçakların uçtuğu yükseklikte atmosfer tabakası daha ince olduğundan yolcuların nefes alma kalitesi için uçak kabinleri basınçlanmıştır.
Hava için bu koşullar geçerli değildir. Uçaklar, gemilere kıyasla çok daha hızlı ve çeviktir. Bir fırtınayla karşılaştıklarında etrafından dolanabilir, üzerinden geçebilir ve hatta başaramayacağını düşünürse uçağı aşağı çekebilirler.
Diğer bir sebep ise uçak ve gemilerin tehlikeli durumlara yatkınlığıyla ilgilidir. Genel olarak uçakların karşılaştığı durumlar çok daha tahmin edilebilir etkenlerdir.
Gemiler hiç beklenmeyen bir fırtınaya yakalanıp 20 metrelik dalgalarla savaşmak zorunda kalabilir. Okyanusun ortasındaki bir geminin ansız bir fırtınayla karşılaşınca yapabileceği fazla bir şey yoktur.
İçeriğin Devamı Aşağıda
Adeta bir balon gibi uçağın içindeki hava, dışındaki havanın içeriye ittiği kuvvete kıyasla gövdeye daha büyük bir baskı yapar.
Yani uçakların bu tarz tehlikeli durumlarla karşılaşma olasılıkları daha düşük olduğundan camlarının da özellikle dayanıklı olmasının bir sebebi yoktur denilebilir.
Bu sorunun ortaya çıkışı ise tarihteki ilk jet motorlu yolcu uçağı Havilland Comet'e dayanır. Kare camlara sahip olan bu uçak, kalkış ve inişleri sırasında gövdenin şiddetli basınç değişimleri yaşaması nedeniyle havada patlamıştır.
Tabii havacılık sektörü bu olaydan ders çıkararak pencere tasarımlarını değiştirmiştir.
Günümüzde ise pencerelerin şekline karar vermek çoğunlukla onu yapan mühendisin elindedir. Camların ne kadar sağlam olması gerektiği ve gövde bütünlüğünün nasıl sağlanacağı göz önüne alınarak bu karar verir.
Bazen de sadece estetik olarak daha güzel olduğu düşünülerek gemilerin camları yuvarlak yapılabilir...
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Yorum Yazın