Uyumlu Görünen Şeylerin Bağlantılı Olmak Zorunda Olmadığını Ortaya Koyan 14 Çarpıcı Örnek
Korelasyon, nedensellik gerektirmez.
Bu önemli cümlenin, hayatımızda karşılaştığımız çoğu şey için geçerli olduğunu bilmek önemli.
Peki ne anlama geliyor?
Birbirleriyle uyumlu görünen fenomenler, birbirleriyle bağlantılı olmak zorunda değil. Geçen yaz şehrimden ayrıldığım zamanlarda, Turizm Bakanlığının bütçe görüşmelerinin olması birbirleriyle uyumlu gibi görünse de, aralarında bir neden/sonuç ilişkisi yok.
Bunu grafik örneklerle inceleyen web projesi Spurious Correlations'a (Sahte İlintiler) kulak veriyoruz.
1. Kırmızı çizgi ABD hükümetinin uzay ve teknoloji bütçesi grafiğini gösterirken, siyah çizgi boğulma ve asılma gibi vakalar sonucu ölümü gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
2. Kırmızı çizgi havuzda boğularak ölen insanları gösterirken, siyah çizgi Nicholas Cage'in rol aldığı film sayısını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
3. Kırmızı çizgi kişi başına düşen peynir tüketimini gösterirken, siyah çizgi yatak örtülerine dolanıp boğularak ölen insan sayısını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
4. Kırmızı çizgi Maine eyaletindeki boşanma oranını gösterirken, siyah çizgi kişi başına düşen margarin tüketimini gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
5. Kırmızı çizgi Miss Amerika'nın yaşını gösterirken, siyah çizgi kesici aletlerle gerçekleştirilen cinayet sayısını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
6. Kırmızı çizgi atari salonlarının gelirini gösterirken, siyah çizgi ABD'de bilgisayar bilimi doktorası tamamlanma oranını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
7. Kırmızı çizgi ticari olmayan uzay roketi fırlatılma sayısını gösterirken, siyah çizgi ABD'de sosyoloji doktorası tamamlanma oranını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
8. Kırmızı çizgi kişi başına düşen mozeralla peyniri tüketim oranını gösterirken, siyah çizgi ABD'de inşaat mühendisliği doktorası tamamlanma oranını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
9. Kırmızı çizgi balıkçı teknesinden düşüp boğularak ölen insan sayısını gösterirken, siyah çizgi Kentucky eyaletindeki evlilik oranını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
10. Kırmızı çizgi ABD'nin Norveç'ten ithal ettiği ham petrolü gösterirken, siyah çizgi hemzemin geçitte yaşanan kazalardaki ölümleri gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
11. Kırmızı çizgi kişi başına düşen tavuk tüketimini gösterirken, siyah çizgi ABD'nin toplam ham petrol ithalatını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
12. Kırmızı çizgi yüzme havuzuna düşüp boğularak ölenleri gösterirken, siyah çizgi enerji santrallerinin ürettiği enerji miktarını gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
13. Kırmızı çizgi Japonya üretimi araç satışını gösterirken, siyah çizgi motorlu taşıtlarla yapılan intiharları gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
14. Kırmızı çizgi tamamlanan matematik doktorası oranını gösterirken, siyah çizgi nükleer enerji santrallerindeki uranyum rezervlerini gösteriyor.
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok.
Bütün bu örnekler ne içindi? Elbette aynı şeyi tekrar edip durmanın bir mantığı yok. Sadece bu kadar yüksek oranda birbirleriyle uyumlu olan örneklerin çok sayıda olabileceğini gösteriyor. Ve uyumlu olan her şeyin birbiriyle ilişkilendirilemeyeceğini.
Yorum Yazın
Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok. Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok. Uyumlular ama yine de aralarında bir bağlantı yok Uyuml... Devamını Gör
Netice?
Korelasyon vardır ama nedensellik yoktur.