Ses Mühendisleri 'Montaj' İçin Ne Dedi?
TÜBİTAK’ın hazırladığı raporda, kamuoyunda ‘sıfırlama tapeleri’ olarak bilinen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen telefon görüşmeleri kaydının ‘montaj’ olduğu belirtildi.
Birgün'ün haberine göre; ses mühendisleri, sözkonusu kaydın montaj olamayacağını söylüyor.
‘SIFIRLAMA’ TALİMATI VERMİŞTİ
Geçen şubatta ortaya çıkan ses kayıtlarının 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonu günü yapılan dinlemelerle elde edildiği iddia edilmişti. Başbakan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçen görüşmede Erdoğan, oğluna evdeki paraları ‘sıfırlama’ talimatı veriyordu. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Soruşturma Bürosu Cumhuriyet Savcısı Durak Çetin olayın ardından soruşturma başlatmış ve bilirkişi raporu istemişti. TÜBİTAK uzmanlarınca hazırlanan bilirkişi raporunda, şunlar kaydedildi:
HECELİ MONTAJ!
»Spektrum incelemesinde tespit edilen, kaydın içinde gözlemlenen çok sayıda ‘çıkıntı’ bu kaydın çok sayıda farklı kayıttan yararlanılarak oluşturulmuş bir montaj olduğunu ortaya koymaktadır.
»Montajda dikkat çeken bir husus, konuşma bütünlüğünü sağlamak için sadece tüm kelimelerden oluşan bir montajdan farklı olarak, kelimelerin dahi parça hecelerden oluşturularak, istenen yeni kelimenin türetilerek ortaya çıkarıldığı ilginç bir uygulama ortaya konmuştur.
»Bu montajın ortaya koyduğu diğer önemli bir husus, montajı gerçekleştirenlerin elinde Sayın Başbakan’a ve ailesine ait geniş bir konuşma havuzu (gerek telefon dinlemelerinden elde edilmiş veya gerekse diğer yöntemlerle legal/illegal yollarla elde edilmiş) bulunduğudur.
‘Rapor ciddiye alınamaz’
Raporda yer alan iddiaları sorduğumuz Ses Mühendisi Erdem Helvacıoğlu ise raporu “Ciddiye alınabilir bir açıklama değil” şeklinde yorumladı.
Helvacıuğlu, TÜBİTAK güvenilir, bağımsız, objektif bir kurum değildir.” değerlendirmesinde bulundu. Helvacıoğlu’nun ‘hece hece birleştirilerek kurgu yapıldı’ iddiasıyla ilgili değerlendirmesi de şöyle: “Anlam, duygu, tonlama bütünlüğü olan ve arka seslerinde süreklilik olan böyle bir kayıt kelime kelime edit ile yaratılamaz. Hece hece de yapılamaz. Stüdyo kaydında tek bir cümleyi hece hece düzgun bir şekilde oluşturmaya çalışmak bile saatler, günler alabilir ki sonuçta tatmin edici olmayacaktır. Tüm bunların dışında zaten konuşmanın olduğunu Başbakan’ın kendisi de kabul etti, ‘Kriptolu telefonlarımız dinlendi’ diyerek. Bu sadece seçim öncesi meydanlarda kullanılmak için yaratılan propaganda malzemesi.”
Ses Mühendisi Demirhan Baylan da “Bu olaylar ilk patlak verdiğinde bunun yapılabileceğine dair bir açık kapı bırakmıştım. Fakat ondan sonra o kadar çok kayıt çıktı ki montajın o düzeyde yapılamayacağına kani oldum. Analiz yapmadan kesin konuşmak istemem, ama o kadar çok kayıt var ki montajın o düzeyde yapılabilmesi, o kadar malzeme bulunabilmesi çok zor, inandırıcı gelmiyor” şeklinde konuştu.
SES MÜHENDİSİ ALP TURAÇ: Arka plan sesi en büyük ispat
TÜBİTAK’ın raporunun ardından BirGün’e konuşan Ses Mühendisi Alp Turaç: Bu işi hayatında altı ay yapmış insan bile rahatlıkla anlayabilir ki öyle bir editing yok orada. Hece hece ya da kelime kelime diye bir şey de yok, zaten arka plan sesi değişmiyor en büyük ispatı o. Artı kelime kelime demek zorundalar bu durumda, konuşurken paralar telaffuz ediyor. Niye çocuğunla konuşurken 10 milyon euro desin?
Kelime kelime ya da hece hece keserek insanlara bir şeyler söylettirebilirsiniz ama bunun yapılacağını bilerek kayda girildiğinde bile, ses, müşteri hizmetleri hatlarında olduğu gibi kesik kesik duyulur. Konuşmayı keserek, bir insanın normal tonlamalarına ulaşılması, kaydın bu hale getirilmesi mümkün değil.
Birgün