Antik Mısır'dan Antik Yunan'a Uzanan Bir Tarih:Türk Halkının Nazar İnanışı, Nazarın Kökeni ve İlginç Örnekleri
Bugün sizlerle Türk halkının derinlerinde kök salmış olan nazar inancının izlerini, tarih öncesi dönemlerden günümüze dek uzanan bir yolculukta keşfedeceğiz. Hazırsanız başlayalım!
Kaynak: 1
Türk toplumunun günlük yaşamında derin kökleri olan nazar inancı, yaşamın hemen her alanında kendini gösterir.
Çocuklarını koruma içgüdüsüyle hareket eden ebeveynler, onları nazarın olumsuz etkilerinden muhafaza etmek için çeşitli önlemler alır. Benzer şekilde yeni bir eşya edinen kişiler de nazarın potansiyel zararlarından korunmayı amaçlar.
Bu durum nazar inancının Türk toplumunun kültürel dokusunun önemli bir öğesini oluşturduğunu bizlere gösterir.
Hayırseverlik eylemi olan sadaka verme, doğal bitkilerin tütsüsü olarak kullanılan adaçayı ve çörek otu yakma, çeşitli sembolik nesnelerin kullanımı ve belirli surelerin sürekli tekrarlanması, bu konudaki en belirgin uygulamalar arasında yer alır.
Nazar inancı, sadece Türk toplumunun değil dünya genelinde birçok farklı kültür ve inanç sistemlerinin de bir parçasıdır.
Ancak, günümüzde nazar inancına en çok bağlılık gösteren toplulukların başında Türkler gelmektedir. Nazar inancının kökleri, Antik Mısır'dan Antik Yunan'a kadar uzanan geniş bir tarihi kapsar.
Eski Türklerin de sıklıkla kullandığı nazar taşları ise İslamiyet öncesine kadar uzanan bir kültürün yansıması olarak karşımıza çıkar.
Tüm bunlara rağmen İslam kültüründe nazara karşı kullanılan muska gibi uygulamaların onay görmediğini ve bu uygulamalar ile ilgilenenlerin de kınandığını görebiliriz. İslam kültüründe muska gibi uygulamalar yerine Felak ve Nas surelerinin okunması daha uygun görüldüğü de bilinenler arasındadır.
Nazarın temel sebebinin ne olduğuna dair bilimsel bir gerçek olmasa da inanışlar aşırı kıskançlık ve aşırı sevgiden dolayı meydana geldiği yönündedir.
Yani bu inanışa göre nazar yalnızca sizi sevmeyenlerden dolayı değil sizi çok seven kişilerden dolayı da gerçekleşebiliyor. Nazara karşı önlem almak için ise nazar boncuğu ve 'maşallah' ifadesi kullanılıyor.
Kaşgarlı Mahmut'un Divanı Lügatı Türk adlı eserinde belirtildiği gibi nazar boncuğu eski Türk yaşamının bir parçası olan bir gelenekti.
'Monçuk' olarak adlandırılan bu koruyucu tılsım Türkler tarafından en değerli varlıkları olan yeni doğan bebeklerine ve atlara sıklıkla takılırdı.
Anadolu'da ise nazardan korunmak için hayvan kafası, kurbağa kuyruğu, koç boynuzu ve at nalı gibi nesneler kullanılıyordu.
Nazarın bilerek ve bir muska yapıldığını düşünen kişiler ise genellikle yardım almayı tercih ederler. Bu yardımın en bilinen ve kabul gören örneği ise kurşun döktürmektir.
Nazara geldiğini düşünen kişilerin üzerinden su dolu kabın içerisine eritilen kurşunlar dökülür ve dualar okunur.
Var olan nazarı bozmak için kullanılan yöntemlerden bir tanesi de tütsü yakmaktır. Birçok farklı kokuya sahip olan tütsüler yakılıp evin içerisinde dolaştırılır ve bu uygulamanın kişileri nazardan koruduğuna inanılır.
Nazarın yalnızca Türklere ait bir inanç olmadığını zaten söylemiştik.
Örneğin Fransızlar nazar yerine 'mauvais oeil' ifadesini kullanırlar. Almanlar ise nazarı ifade ederken 'böser blick' kelimesini tercih ederler. Sıklıkla karşımıza çıkan 'evil eye' ifadesi de nazar inancı için kullanılan bir tabirdir.
Bizim sıklıkla duyduğumuz sihir kelimesi de aslında Hint kökeninde nazar anlamına gelir.
Nazar inancı Türk toplumunun her bir köşesinde yer edinmeyi başarmıştır. Bu inanış ilk görünüşte her ne kadar masum dursa da ailelerin parçalanmasından cinayetlere kadar birçok kötü olaya da sebebiyet vermektedir.
Şimdi gelin nazar inancının ilginç örneklerine bakalım!
Nazar değmemesi için gözlerine ve burnuna is ile sürme çekilen bir bebek 👇
Çalı süpürgelerinin üzerindeki göz ile nazardan koruduğu ve bereket getirdiği inancı 👇
Çocukları nazardan korumak için karaçalı içine tavuk pisliği koyup çocukların omzuna asılması.
Nazardan korunmak için beyaz soğanın bir kese içerisinde elbiselere yerleştirilmesi.
Nazardan koruduğu düşünüldüğü için pohur kabuğu yakılması.
Yorum Yazın