Irak ve Suriye Tezkeresi Meclis'ten Geçti
Sınır ötesine operasyon izni veren tezkere için olağanüstü toplanan Meclis, saatler süren yemin krizinin ardından hükümete verilen yetkiyi bir yıl daha uzatma kararı aldı. Tezkerenin yenilenmesi kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu olağanüstü toplandı. Meclis Genel Kurulu’nda üç gündem maddesi var: Irak ve Suriye tezkeresi, RTÜK’te CHP'den boşalan üyelik ve bakanların yemini. Genel Kurul'da Irak ve Suriye'deki örgütlerden Türkiye'ye yönelebilecek saldırıların bertaraf edilmesini öngören Başbakanlık tezkeresinin görüşmeleri ile RTÜK'te CHP'den boşalan üyelik için seçim yapılıyor.
Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon için hükümete verilen yetkinin süresi bir yıl uzatıldı. Tezkerenin süresinin uzatılması için Meclis oturumuna katılan milletvekillerinin salt çoğunluğunun ‘evet’ oyuna ihtiyaç vardı.
Uzun süren tartışmaların ardından tezkerenin süresi uzatıldı. TBMM'de diğer gündem maddesi olan RTÜK'teki üyelik için seçim yapılıyor.
Yemin krizi
Ancak tezkere görüşmeleri öncesinde geçici hükümette yer alan bağımsız bakanların 'bağımsızlığı' konusunda tartışma yaşandı. Tartışma daha sonra yemin krizine dönüştü. Yemin krizinin üç oylamayla çözülmesinin ardından akşam saat 17.30 civarında ana gündem maddesi olan tezkere görüşmelerine geçilebildi.
HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, tezkerenin 1 Kasım erken seçimi sonrası oluşacak yeni kabineye bırakılması gerektiğini savundu. Baluken, önceki tezkereyi oluşturan Bakanlar Kurulu üyelerinin neredeyse hiçbirinin seçim kabinesinde yer almadığını söyledi.
RTÜK üyesi seçildi
Genel Kurul'da yapılan oylama sonucunda adaylardan İsmet Demirdöğen 354, Şafak Akça 8 oy aldı. Bu sonuçla yeni RTÜK üyesi İsmet Demirdöğen oldu.
1960 doğumlu Demirdöğen, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesini bitirdi. Çeşitli basın organlarında çalışan Demirdöğen, 1996-2003 yılları arasında Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Başkanlığı görevini yürüttü. Demirdöğen, 2013'ten bu yana CHP TBMM Grubunun basın danışmanlığını yapıyordu.
Ancak MHP ve AK Parti grup başkanvekilleri Baluken'in açıklamasına karşı çıktı. Oturumu yöneten Meclis Başkanvekili Koray Aydın, konuyu usul tartışmasına açtı.
CHP ve HDP grup başkanvekilleri yeni Bakanlar Kurulu'nun bu kararı alamayacağı yönünde aleyhte görüş bildirdi; MHP ve AK Parti ise devlette devamlılık ilkesi gereği mevcut kabinenin yetkili olduğunu savunarak lehte görüş bildirdi.
Bakan Kılıç silah çekti iddiası
Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç'ın, Adalet Bakanı Kenan İpek'in yemini esnasında silah çektiğine dair bir iddia ortaya atıldı.İddialarla ilgili söz alan Kılıç; 'Bu bir iftiradır. Asla böyle bir hareket yapmayacağımı beni tanıyanlar bilir' dedi.
Konuyla ilgili detaylara buradan erişebilirsiniz.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Bakanlar Kurulu’nda bağımsız bakan olarak görev alan bazı isimlerin geçmişte AK Parti'nin eski milletvekili ya da milletvekili adayı olduğunu belirterek, tarafsızlıklarının tartışmalı olduğunu söyledi. Bu isimlerden bazıları Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Tarım Bakanı Kudbettin Arzu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun.
Üçüncü oyda yemin etmeleri kabul edildi
HDP'li Sırrı Süreyya Önder, Anayasa'nın ihlâl edildiğini ve bağımsız bakanların yemin edene kadar genel kuruldan çıkarılmalarını istedi ancak Önder'in önerisi kabul edilmedi. Oturuma birçok kez ara verilmesinin ve iki oylamanın ardından üçüncü oylama sonucunda bağımsız bakanların yemin etmesi yönünde karar ortaya çıktı.
Arbede yaşandı
Bağımsız bakanların oy vermesine karar verilmesinin ardından, bakanlar sırayla kürsüye çıkmaya başladı. Yemin töreni devam ederken muhalefetten sadece bazı MHP'li milletvekilleri ve CHP'nin Grup Başkanvekilleri salonda kaldı. AK Partili vekiller ise tam kadro olarak sıralarında kaldı.
Kültür ve Turizm Bakanı Yalçın Topçu yemin ederken AK Partililer alkışladı, MHP'liler alkışlamadı.
Adalet Bakanı Kenan İpek yemin etmek üzere kürsüye gelirken bir milletvekili ' Adaletin nerede şerefsiz' diye bağırdı. Bunun üzerine kavga başladı, AKP ve CHP'li milletvekilleri birbirinin üzerine yürüdü. Grup Başkanvekilleri araya girerek kavganın büyümesini engelledi.
Demirtaş: Oylama sağlıklı yapılamadı
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, oy verme işlemlerinin sağlıklı yürütülmediğini söyledi:
'Ne elektronik sistem ne açık oylama sağlıklı yapılamadı. Normalde muhalefetin sayısı fazla gibi görünüyordu ama bir oldubittiyle yemin törenine geçildi. Ama bu şunu gösterdi: Bu bakanlar kabul görmüyor. Parlamento bu bakanları kabul etmiyor. Hepsi AKP'li, bağımsız filan değiller. Anayasa suçu işledi hem Cumhurbaşkanı hem Davutoğlu. Hani diyeceksiniz ki 'İlk defa mı işlediler?', yok. Zaten varlıkları Anayasaya aykırı.'
Özkes AKP ile oy kullandı
Üçüncü oylamada eski CHP'li İhsan Özkes'in AK Partili vekillerle birlikte oy kullanması dikkat çekti. CHP'den istifa eden İhsan Özkes, Başkanlık Divanı'nın yanında tasarı görüşmelerinde komisyonlara ayrılan bölüme tek başına oturdu. Normalde bağımsız milletvekilleri, gruplara ayrılan sıraların en arkasında otururdu.
Usul tartışması açıldı
Oturumu yöneten Meclis Başkan Vekili Koray Aydın ise bağımsız bakanların yemin etmelerinin önünde engel olmadığını belirtti. Aydın kendi tavrı üzerine usul tartışması açılabileceğini belirtti. Yapılan oylama sonucu usul tartışması açıldı.
Ancak Aydın usul tartışmasının sonucunu milletvekillerinin oylarına sundu. Bu oylamada CHP- MHP ve HDP birlikte hareket etti. Muhalefet partileri oylama sonucunu bağımsız bakanların yemin etmeyeceği şeklinde yorumladı. AK Parti ise yapılan oylamanın usulle ilgili olduğunu belirterek, muhalefetin bu kararına itiraz etti.
Koray Aydın daha sonra Başkanlık Divanı'ndaki kâtip üyeler arasında anlaşmazlık olduğunu belirterek 10 dakika ara verdi ve partilerin grup başkan vekilleri ile toplantı yaptı. Aranın ardından Genel Kurul tekrar açıldı. Ancak anlaşmazlık giderilemedi. Bunun üzerine bir ara daha verildi.
Kriz neden çıktı?
Meclis Başkan Vekili Koray Aydın'ın izlediği yöntem krize neden oldu. Muhalefet partileri, bağımsız bakanların yemin edip etmeyeceğinin oylanacağını düşünerek oy kullandı ve ilk oylamada çıkan çoğunluk sonucunu bağımsız bakanlar yemin etmeyecek şeklinde yorumladı. Ancak AK Parti itiraz etti. AK Parti, seçim hükümetinin güven oylamasına tabi olmadığını belirterek, 'Adeta seçim hükümetinin güven oylamasına dönüştürülmesi doğru değildir' dedi
Koray Aydın açılan usul tartışmasının, ant içme konusunda kendisinin çağrı yetkisi olup olmadığı konusunda olduğunu belirterek, oylamayı tekrarlayacağını söyledi. AKP bu sözler üzerine 'Bu fiili olarak güven oylamasına çevirmektir' diye itiraz etti. Ancak oylamaya geçildi.
Bu sırada Koray Aydın'ın grup başkanvekillerine 'Benim yetkim olup olmadığı oylanıyor' dediği dikkat çekti. Bunun üzerine grup başkanvekilleri milletvekillerini ne oy kullanacakları konusunda sözlü olarak uyardı.
550 vekilli Meclis'te 556 oy çıktı
İkinci oylamada ise oyların sayısında hata oldu. 550 vekilli TBMM'de 556 oyun kullanıldığı göründü. Elektronik sistemle oy kullanan bazı vekillerin, oyu kullanamadıklarını düşünüp pusulayla da oy kullanmış olabileceği tahmin ediliyor. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök partisinin vekillerini, elektronik oylama olursa şifresini bilmeyenlere bilgi işlem servisinin yardımcı olacağı konusunda uyardı.
Oturumu Meclis Başkanvekili MHP'li Koray Aydın yönetiyor. HDP'li iki bakan Bakanlar Kurulu üyelerine ayrılan bölümde ikinci sırada yan yana oturuyor. AK Partili milletvekilleri dışarıdan atanan isimleri ve diğer bakanları tebrik ederken, bazı HDP'liler de Bakanlar Kurulu sıralarına giderek HDP'li bakanları tebrik etti.
Al Jazeera Türk ve Ajanslar Fotoğraflar: Zahidin Köşüş