Atatürk'ün Haklarında Övgü Dolu Sözler Söylediği 17 Şehir Halkı
1. Ankara
'Ankara’ya geldiğimden sonraki mücadele yaşamımızda, özgürlük ve bağımsızlık âşığı kahraman Ankaralıların gösterdikleri sevgi bağlılığını ve yardımları, her zaman gönül borcuyla anarım.'
(Milliyet gazetesi, 28.12.1932)
Fotoğraf: Anıtkabir'de Cumhuriyet Bayramı kutlamalarından
2. İstanbul
'İstanbul, bizim tarihimizin ve uygarlığımızın bir özetidir.'
1923 (Atatürk’ün T.T.B.IV, s.492)
Fotoğraf: Taksim Atatürk Kültür Merkezi
3. Adana
Mustafa Kemal’in 1. Dünya Savaşı'nın bittiği günleri Adana'da geçirdiği ve Türk ulusunu egemenliğe ve bağımsızlığa kavuşturma planını burada tasarladığı bilinmektedir. Bunu kendisi, 15 Mart 1923 günü Adana'ya ilk geldiğinde 'Bende bu vakayiin ilk hissi teşebbüsü, bu memlekette, bu güzel Adana'da doğmuştur.' diyerek açıklamıştır. Dolayısıyla, ulusal bağımsızlık ve egemenlik düşüncesini Atatürk'ün kafasında oluşturduğu şehir olması Adanalıların gurur duyacağı bir husustur.
4. Hatay
'Kırk asırlık Türk yurdu yabancı elinde kalamaz!' 'Hatay benim namusumdur.'
Fotoğraf: Hatay'ın 76 yıl önce anavatana katılmasından.
5. Antalya
'Hiç şüphesiz ki Antalya dünyanın en güzel yeridir.'
Fotoğraf: Kepez / Antalya
6. Eskişehir
'Eskişehir'i ve Eskişehirlileri çok iyi tanırım. Milli Mücadele yıllarında büyük vatanseverlik ve üstün bir cesaretle mücadelemizin daima 4 yanında olmuş, bu mücadeleye çok geniş yardımlarda bulunmuşlardır. Askeri hareket icabı olarak ordumuz Eskişehir ve Eskişehir Halkı'na bir fedakarlık yüklemek mecburiyetinde idi. Bu bütün millet için fedakarane bir hareket idi ve bu şehir halkı ona göğüs gerdi. Tebrik ederim. Gördüğüme göre halk aydın ve faaldir. Toprak verimlidir. Az zamanda zayiatı telafi ve fedakarlıklarıyla iftihar edecektir.'
7. Bursa
'Bursa’yı ve Bursalıları seven ilk Türk, ben değilim. Tarihte ve dünyada en büyük imparatorluk kurmuş olan Türkler de evvelâ ilgilerini Bursa’ya, bu değerli şehre yöneltmişlerdir. Onun değerini anlamış ve ifade etmişsem çok mutluyum. Bursa, devrim yaşamımızda nice güç anlar geçirmiştir. Fakat Bursalılar değer, yetenek ve güçleriyle bu zor zamanları kolaylıkla atlatmıştır.'
(Açık Ses gazetesi, Bursa, 5.2.1938)
Fotoğraf: Bursa'nın Nilüfer ilçesinde 29 Ekim 2013'te oluşturulan Atatürk portresi.
8. Afyonkarahisar
1925 yılında Afyon’u ziyaretlerinde, ordumuzun 27 Ağustos 1922’de Afyon`a girişinden sonra karargâh olarak kullanılmış olup daha sonra belediyenin yerleştiği binada, şerefine verilen ziyafet sırasında söylemiştir:
'Efendiler! Bu binanın çatısı altında ne mutlu, ne tatlı anılarımı canlandırıyorum! Bir gece ben şu odada, Fevzi Paşa bu odada, İsmet Paşa da bu odada yatıyorduk. Genelkurmayımız şu odada çalışıyordu. Düşman ordusunu tamamen sarmak ve imha etmek kararı, şu odada çıktı! Afyonkarahisar, son büyük zaferin kilidi oldu; esası oldu. Afyonkarahisar, mücadele tarihimizde unutulmaz parlak bir sayfaya sahiptir. Burada, buranın aziz halkıyla beraber bulunmaktan duyduğum zevk ve mutluluk büyüktür. Bana bu mutluluğu veren sizlere sevgi ve teşekkür!'
1925 (Atatürk’ün S.D.II, s.236)
Fotoğraf: Afyonkarahisar Kocatepe Anıtı
9. Trabzon
'İlk defa Samsun’a ayak bastığım zaman, bana kalp kuvveti veren vatandaşlarımın ilk sırasında Trabzonluların bulunduğunu asla unutmayacağım. Sakarya Büyük Meydan Savaşı’nda, Üçüncü Tümen ile yetişen Trabzon evlâtlarının savaş meydanında gösterdikleri özverilerin değerli anısı daima beynimde canlı kalacaktır. Bu verimli, halkı zeki, girişken, çalışkan olan Trabzon’umuzu, az zamanda içeriye trenle bağlanmış, güzel rıhtım ve limanla donatılmış görmek idealimdir. Trabzon, Türk topluluğunda cumhuriyetin zengin, güçlü, duyarlı, pek önemli dayanak kaynaklarından biridir. Böyle bir cumhuriyet şehri gelecekte, gerektirdiği bütün uygarlık ve ilerleme araçlarına sahip olacaktır.'
1924 (Atatürk’ün S.D.II, s.188)
Fotoğraf: Trabzon Atatürk Köşkü
10. Kayseri
Bazı Heyet-i Temsiliye üyeleriyle beraber Sivas’tan Ankara’ya giderken Kayseri’deki yoğun ilgi nedeniyle, şehirden ayrılırken Kayseri halkına bildirgesinden:
'Anadolu’nun ekonomik yaşamında değişmez bir yüksek yeri olan Kayseri’nin, Heyet-i Temsiliye’ye açtığı samimiyet ve dostluk kucağı o kadar sıcak ve o kadar okşayıcı oldu ki, saygıdeğer Kayserililere açık bir gönül borcu ve teşekkürle seslenmeye gerek gördük. Kadın, erkek, çocuk bütün millet bireylerinin genel bir coşku ve heyecan ile gösterdiği yakınlık ve samimiyet, Heyet-i Temsiliye’yi oluşturan naçiz bireylerin kişilikleri bakımından değil, asıl yöneldiği kutsal birlik amacında ayrım yapılmaksızın her kalbin birleşmiş ve her kuvvet ve kişinin anlaşmış ve bağlantı sağlamış bulunması nedeniyle pek değerli ve pek yüce niteliktedir.'
1919 (Atatürk’ün T.T.B.IV, s.139)
Fotoğraf: Atatürk Anıtı (Kayseri Cumhuriyet Meydanı)
11. Konya
'Konya’nın, millî egemenliğin yerleşmesinde en güçlü dayanak noktalarından biri olacağına büyük inancım var. Konyalıların tarım, ticaret alanında gösterdikleri faaliyet, sahip bulundukları sağduyu ve memleket sevgisi, beni pek haklı olarak bu güvene götürmektedir.'
1923 (Atatürk’ün S.D.II, s.135)
Fotoğraf: Konya - Atatürk Anıtı - 1926
12. Kastamonu
'Kastamonu’nun temiz çevresinde geçirdiğim günler, benim için de unutulmaz anılarla doludur. En uygun bir fırsatta yine memleketinizi ziyaretle Kastamonu halkının temiz bağrında bulunmak en büyük arzularımdandır.'
1926 (Atatürk’ün S.D.V, s.46)
13. Erzurum
'Varlığımızın ruhunda saklı olan bağımsızlık aşkını anlamayanlarca bütün kurtuluş çarelerinin geçersiz sayıldığı bir sırada kutsal mücadeleye önder olan ve özellikle davamızın en güç bir döneminde beni sevgi ve dostluk dolu gönlünde kucaklamış bulunan Erzurumlu kardeşlerime karşı daima, samimi bir saygı bağıyla bağlı bulunmaktayım.'
1922 (Atatürk’ün T.T.B.IV, s.465-466)
14. Zonguldak
'Zonguldak’ın derin toprakları altındaki maden serveti ne kadar kıymetli ise, bizim gözümüzde Zonguldak da o kadar çok değerli bir ilimizdir.'
(Cumhuriyetin 10. Yılında Zonguldak ve Maden Kömürü Havzası, 1933)
Fotoğraf: Atatürk, kömür treni ile Üzülmez kömür ocakları bölgesinden ayrılırken
15. Rize
Atatürk’ün kendi el yazısıyla Ankara’dan Rize Müdafa-ı Hukuk Cemiyeti’ne gönderdiği ve “Öteden beri herkesin yakından bildiği kahramanlıklarıyla kendilerin tanıtmış olan Lazistan Ahali’nin ülkenin kurtuluşu için azim ve üstün gayretlerini takdir ederiz.” şeklinde bir cümle sarf ettiği telgrafı Rizeliler için övgü dolu sözler içeriyordu.
Fotoğraf: Mustafa Kemal Atatürk, Rize ziyaretinde Rize İskelesinde coşkulu bir kalabalıkla karşılanırken (17 Eylül 1924)
16. Samsun
'Ben Samsun'u ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memlekete ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine dair bir defa daha kuvvetle inanmıştım. Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm gözlerinden okuduğum vatanseverlik ve fedakarlık; ümit ve tasavvurlarımı olumlu bir inanca götürmeye yetmişti.'
Fotoğraf: Heykeltıraş Heinrich Klippel eseri Samsun Atatürk Heykeli 1931'de Viyana'da yapılır.
17. İzmir
'Ben, bütün İzmir’i ve bütün İzmirlileri severim. Güzel İzmir’in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerinden eminim.'
Fotoğraf: İzmir Cumhuriyet Meydanı'nda yine sıradan bir gün.
Yorum Bonusu: Gaziantep
'Ben Gazianteplilerin gözlerinden nasıl öpmem ki? Onlar yalnız Gaziantep'i değil, bütün Türkiye'yi kurtardılar.'
Fotoğraf: Gaziantep Atatürk Anıtı
