Kurban Kesmek Farz mıdır? Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür, Şartları ve Dinen Hükmü Nedir?
Kurban Bayramına sayılı günler kala bayram heyecanı ve telaşı herkesi sardı. Bu yıl 5 Haziran Perşembe gününe denk gelen arife gününün ardından başlayacak olan bayram hazırlıkları ve kurbanlık alımları da gündemde. Kurban Bayramı'nın 1. gününe denk gelen 6 Haziran Cuma gününden itibaren yerine getirilecek olan kurban ibadeti için son gün ise 9 Haziran Pazartesi günü olacak. Peki, Diyanet İşleri Başkanlığına göre kimler kurban kesmelidir? Kurban kimlere farz, kimlere değil?
İşte, kurban ibadetinin yükümlülükleri ve dini dayanağı...
Kurban Ne Demektir?
Kurban, 'Allah'a yaklaşmaya vesile olan şey' anlamına gelmektedir. Kurban dini bir terim olarak ele alındığında ise bu anlamının dışında; Allah'ın rızasına kavuşmak için, belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce kesmeyi ve yine aynı amaçla kesilen hayvanı ifade eder.
Kurban Bayramında Kesilen Kurbana Ne Ad Verilir?
Kurban Bayramı'nda kesilen kurbana ise 'udhiyye' denir. Kişinin hacda kestiği kurban ise 'hedy' olarak adlandırılır.
Kurban Kesmek Farz mı, Vacip mi?
Dini referanslar, alimler, din bilimciler ve kaynaklara göre kurban ibadeti farz değildir. Kurban kesmek, geleneksel fıkha göre çeşitli mezheplerde sünnet veya vacip olarak yer alan bir ibadettir.
Toplumumuzda ise kurban ibadeti farz bir ibadet gibi algılanmaktadır. Ancak mali bir ibadet olan kurban kesmek, dinen zengin sayılabilecek kimseler tarafından yapılmalıdır. Kurban kesecek kişinin, kurban ibadetini yerine getirebilmek için mali açıdan zekat verecek ve hacca gidecek nitelikle olmasının gerektiği belirtilebilir.
Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?
Mali bir ibadet olan kurban ibadeti; akıl sağlığı yerinde, ergen olmuş, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığı bulunan ve mukim olan her Müslüman tarafından yerine getirilmelidir.
Kurban Kesmenin Şartları: Kimler Kurban Kesmeli?
Kurban ibadetini yerine getirecek kişinin mal varlığı ise Diyanet İşleri Yüksek Kurulu tarafından şu şekilde ifade edilmiştir:
Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gram altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurban kesmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, IV, 252-256; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, IX, 452-453)
Bu bilgilerin yanı sıra 'Kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekatın aksine bir yıl geçmesi şart değildir.' ifadelerine yer verilmiştir.
Kurban İbadetinin Dini Dayanağı Nedir?
Kurban ibadetinin, meşru bir ibadet olduğuna dair deliller Kur'an-ı Kerim'de mevcuttur. Kurban ibadetine dair bir delil niteliğinde olan Saffat Suresi'nde Hz. İbrahim'in oğlu Hz. İsmail'in yerine kurbanın, Allah tarafından fidye (kurban) olarak verildiği ifade edilmiştir.
Saffat Suresi (37) 107. Ayet'in Diyanet Vakfı Meali şu şekildedir:
Biz, oğluna bedel ona büyük bir kurban verdik. Geriden gelecekler arasında ona (iyi bir nam) bıraktık: İbrahim'e selam! dedik. Biz iyileri böyle mükafatlandırırız. Çünkü o, bizim mümin kullarımızdandır.
Rivayetlere göre Hz. Muhammed (s.a.s.) de kurban ibadetini kabul etmiş ve bizzat kendisi de kurban kesmiştir. Hadis kaynaklarında bulunan rivayetlere göre vefat edinceye kadar her yıl kurban kestiği bilinen Hz. Peygamber (s.a.s.),
Kurban Bayramı'nda yapılan kurban kesme ibadetinin Allah katında en sevimli ibadet olduğuna değinmiş ve kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı da dahil olmak üzere her şeyinin kişinin hayır hanesine yazılacağını açıklamıştır. Bu ibadetin Allah rızası için yapılmasını da tavsiye etmiştir (Tirmizî, Edâhî, 1; İbn Mâce, Edâhî, 3).
Kur'an-ı Kerim'de Kurban: Kurban Kesmek ile İlgili Ayetler
Kurban ibadetinin meşruiyetine işaret eden diğer ayetler ise şu şekildedir:
'Kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belirli günlerde Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin.' (Hac, 22/28)
'Her ümmet için, Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği hayvanlar üzerine ismini ansınlar diye kurban kesmeyi meşru kıldık.' (Hac, 22/34)
'Kurbanlık büyükbaş hayvanları da sizin için Allah’ın dininin nişanelerinden kıldık. Sizin için onlarda hayır vardır. Onlar saf saf sıralanmış dururken kurban edeceğinizde üzerlerine Allah’ın adını anın. Yanları üzerlerine düşüp canları çıkınca onlardan yiyin, istemeyen fakire de istemek zorunda kalan fakire de yedirin. Şükredesiniz diye onları böylece sizin hizmetinize verdik. Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşmaz. Allah’a ulaşacak olan ancak, sizin O’nun için yaptığınız, gösterişten uzak amel ve ibadettir.' (Hac, 22/36-37)
Kur'an'-ı Kerim'de yer alan bu ayetlerde sözü geçen hayvan kesiminin, et ihtiyacını temin etmek için değil de ibadet amaçlı olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Kurban Kesmek Yerine Bağış Yapılabilir mi? Sadaka Verilir mi?
İbadetlerin şekil, şart ve rükünleri vardır. Ayrıca hikmetleri, amaçları ve teşri gerekçeleri de bulunmaktadır. Bu nedenle ibadetler 'ancak emredildikleri şekliyle yerine getirilir.'
Her ibadetin bir yapılış şekli olduğu gibi kurban ibadeti de 'ancak kurban olacak hayvanın usulüne uygun olarak kesilmesiyle yerine getirilebilir.' (el-Fetâva’l-Hindiyye, 5/360). Tam da bu noktada Hz. Peygamber'in (s.a.s.) de kurban meşru kılındıktan sonra her yıl bizzat kurban kestiği dini kaynaklarda yer almaktadır.
Kısacası kesim olmadan hayvanı ya da bedelini sadaka olarak bir kişiye vermek kurban yerine geçmez. Yoksullara ya da hayır kurumlarına yardım etmek de kurban ibadetinin yerini tutmaz.
Kurban Bağışı Dinen Uygun mu?
Kurban bağışı ise dinen uygundur. Ancak bu aşamada dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Kurban mutlaka gerçekten kesilmelidir. Kesim ise vekâlet yoluyla gerçekleştirilmelidir. Ayrıca kurban kesimi de dağıtım işlemleri de İslami usullere uygun olmalıdır.
Vekâlet Yoluyla Kurban Kesilebilir mi?
Kurban ibadeti kişinin bizzat yerine getirebileceği gibi kesim işlemi için vekâlet vermek de mümkündür. 'Kurban, hac ve zekat gibi mal ile yapılan ibadetlerde vekâlet caizdir.' (Kâsânî, Bedâi‘, 5/67; Mevsılî, el-İhtiyâr, 5/21; Remlî, Nihâyetü’l-muhtâc, 8/132).
Dini kaynaklarda yer alan rivayetlere göre, Hz. Ali (r.a.) şöyle buyurmuştur:
“Resulullah (s.a.s.), (kendisi adına) develer kesilirken başında durmamı, derilerini ve sırtlarındaki çullarını paylaştırmamı emretti ve onlardan herhangi bir şeyi kasap ücreti olarak vermeyi bana yasakladı ve ‘kasap ücretini biz kendimiz veririz’ buyurdu. ” (Müslim, Hac, 348-349 [1317]; bkz. Buhârî, Hac, 120-122 [1716-1718]).
Vekâlet ise sözlü veya yazılı olarak verilebileceği gibi günümüzde telefon, internet, faks ve benzeri yollarla da verilebilir.
'Bir kimse başkasını kendi adına kurban kesmek üzere vekil tayin edebilir.' (Reddü’l-Muhtar, c.6, s.312)
Bu aşamada vekâlet verilen kişi, kesim işlemini İslam usullerine uygun bir şekilde yerine getirmelidir.
Kurban Vekaleti Nedir?
Kurban ibadetini gerçekleştirmek isteyen fakat, kurbanı bizzat kesemeyecek olan kişiler vekalet yoluyla bir başkasına kestirebilirler. Kurban ve zekat gibi mali yapılan ibadetlerde vekalet verilebilir.
Vekalet verecek kişinin de alacak kişinin de dikkat etmesi gereken bazı kurallar bulunur. Kurban vekaleti verirken söylenen sözler ve vekaletin verileceği kişi konusunda dikkatli olmak önemlidir.
Dilerseniz, kurban vekaleti hakkında detaylı bilgi almak için içeriğimize göz atabilirsiniz. 👇
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Kurban Vekaleti Nasıl Verilir, Nasıl Alınır? 👇
Yorum Yazın
Kurban kesmek, zekat vermek, hacca gitmek bunlar maddiyata dayandığı için her müslüman yerine getiremeyebilir. Demek ki farz da değil 😎
Değil zaten hacı, hepsi muaviye uydurmaları. Adam kirasını ödememiş, elektriği kesilmiş kurban kesip bi parça et götürüyosun adama, hacca gidip araplara par... Devamını Gör
lan hâlâ bunlarimi tartiyorlar aq.
Sallamasyon, uydurmasyon, kafadan atma işler hepsi.