Son 10 Yılda Yüzde 465 Arttı! Türkiye'de AIDS Giderek Yayılıyor

Hacettepe Üniversitesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Serhat Ünal, AIDS vakalarının dünyada son yıllarda düşme eğiliminde olduğunu ancak Türkiye'nin istisna ülkelerden biri olduğunu belirtti. Ünal, Türkiye'de son 10 yılda hasta sayısında yüzde 465'lik artış görüldüğünü kaydetti. Ayrıca şu anda 16 bin olan hasta sayısının önümüzdeki 4 yılda 39 bini aşması bekleniyor. 

Milliyet'ten Mert İnan'ın haberine göre,İlk HIV/AIDS vakasının 1985 yılında görüldüğü Türkiye’de son yıllarda adeta HIV/AIDS patlaması yaşanıyor. Resmi rakamlara göre toplam hasta sayısı 16 bin 644. Hastaların 13 bin 127’si erkek. Bu rakamın 2022’de 39 bini aşması tahmin ediliyor.

Kocaeli Üniversitesi Rutin PCR Laboratuvarı Sorumlu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Sayan, hasta sayısı açısından İstanbul, Antalya, Gaziantep ve Kocaeli’nin başı çektiğini, ikinci kategoride Ankara, Adana, Diyarbakır ve Mersin’in yer aldığını belirtiyor.

Korunmasız heteroseksüel cinsel ilişki nedeniyle 5 bin 898 kişinin hastalığa yakalandığı öğrenilirken, homoseksüel ve biseksüel cinsel ilişki nedeniyle virüs bulaşanların sayısı 2 bin 235 olarak tespit edilmiş durumda. Damar içi madde bağımlılığından 239 kişi, anneden bebeğe geçişli 151 kişi, transfüzyonundan da 90 kişi hastalık tanısı aldı. Son rakamlara göre 20-24 yaş arası erkeklerde toplam HIV/AIDS hasta sayısı 1936 kişi. Hastalığın en çok görüldüğü yaş dilimi ise 30-39 yaş dilimi. 5 bin 316 kişide hastalık tespit edilirken, bunların 4 bin 202’si erkek hastalar.

Hastalığın coğrafi dağılımı da takip altında. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Deniz Gökengin öncülüğünde yürütülen araştırmaya göre, en çok hastalık tespiti Beyoğlu ve Şişli’de. HIV/AIDS’in en yüksek görüldüğü topluluk ‘Erkeklerle seks yapan erkekler.'

Erkeklerle seks yapan erkeklerdeki HIV pozitif görülme oranı yüzde 13.8. Erkek seks işçilerinin yüzde 11’i bu kategoride yer alırken, erkek seks işçilerinde pozitiflik oranı yüzde 47. Seks işçisi olmayan ESE’lerde ise pozitiflik yüzde 10.

İstanbul ve Ankara’daki “Kadın ve trans seks işçilerinin karakterizasyonu başlıklı” çalışmanın bulgularını anlatan Prof. Dr. Gökengin, “istanbul’un 29 ilçesi ve Ankara’nın 9 ilçesinde seks işçilerinin bulunduğu noktaların belirlenmesi, bulunan noktaların doğrulanması ve bu bölgelerde HIV testleri araştırması yürütüyoruz. Buna göre İstanbul’da trans seks işçilerinin tahmini sayısı 10 bin 115 kişi. Avcılar’da 824, Beylükdüzü’nde 785, Beyoğlu’nda 2 bin 447, Kadıköy’de 803, Şişli’de 1190, Fatih’te 642 trans seks işçisinin olduğunu tahmin ediyoruz. İstanbul’da kadın seks işçilerinin tahmini sayısı ise toplam 20 bin 95 kişi. Beylikdüzü’nde 1533, Beyoğlu’nda 2223, Fatih’te 3304, Küçükçekmece’de 1003, Şişli’de 945, Tuzla’da 492, Esenyurt’ta 1192, Bahçelievler’de 1196, Avcılar’da 1120 kadın seks işçisinin olduğu tahmin ediliyor. Ankara’da trans seks işçi sayısı 1398, kadın seks işçi sayısı ise 7558 olarak hesaplandı” dedi.

Prof. Dr. Deniz Gökengin hastalığın önlenmesi için önerilerini şöyle sıraladı: 

“Türkiye, HIV tedavi ve izleminde, komşu ülkelerden daha iyi durumda ancak erken tanı acısından hizmetlerin son derece yetersiz olduğu ortada. Son birkaç yıl içinde İstanbul’da Şişli ve Beşiktaş ile Ankara’da belediye tarafından Sağlık Bakanlığı işbirliği ile anonim ve ücretsiz HIV testi ve danışmanlık hizmeti veriliyor. Anonim ve ücretsiz HIV testi hizmetinin yurtta hızla yaygınlaştırılması ve ses getirecek kampanyalarla duyurulması gerekir. Okullarda da HIV/AIDS, cinsellik, korunma konularında yaşam becerilerini de kapsayacak eğitimler müfredata dahil edilmeli.”

Hacettepe Üniversitesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Serhat Ünal, Türkiye’de HIV/AIDS oranlarında patlama yaşandığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Sorunun önüne ancak eğitimle geçebiliriz. Hastalığa karşı başlatılan eğitim ve bilinçlendirme programları sayesinde dünya genelinde 2010 sonrası bir düşüş trendi var. HIV/AIDS’e bağlı ölüm oranları son 8 yıllık dönemde global ölçekte düşüşe geçmiş durumda. Ancak tek istisna, Türkiye ve bizim olduğumuz bölge. Türkiye’de son 10 yılda hasta sayısı yüzde 465 arttı. AIDS ülkemiz için giderek yaygınlaşan bir tehlike ve adeta sessiz bir düşman.”