Sınırda Düşürülen Rus Uçağı ve Sonrasında Yaşanan Tüm Gelişmeler

Suriye'nin Bayırbucak bölgesinde, Türkiye sınırı yakınında bir savaş uçağı, Türk hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle angajman kuralları çerçevesinde vurularak düşürüldü. Olaya ilişkin ilk açıklama Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından geldi ve 'basındaki haberlerden hareketle' düşürülen uçağın SU-24 tipi Rus savaş uçağı olduğu açıklandı. 

Genelkurmay, milliyeti bilinmeyen uçağın 5 dakikada 10 kez uyarıldığını, iki F-16 ile 'müdahale edildiğini' duyurdu. Rusya tarafından gelen ilk açıklama ise Savunma Bakanlığı tarafından yapıldı:  'Uçağımız Türk hava sahasını ihlal etmedi, kanıtlayabiliriz'... 

Bu açıklama ile birlikte düşürülen uçağın Rusya'ya ait olduğu resmi olarak kesinleşti. Açıklamada ayrıca uçağın 'yerden ateş' sonucu düştüğü vurgulandı. Rusya'nın yalanlamasına Genelkurmay vurulan uçağın iz analizini yayınlayarak cevap verdi. 

Saat 09:24'te vurularak düşen uçakta bulunan pilotların paraşütle atladığı belirtilmişti ancak durumları tam anlamıyla netlik kazanmış değil. Rusya Genelkurmay Başkanlığı bir pilot ile kurtarma görevindeki bir askerin muhaliflerce öldürüldüğünü açıklayarak araştırmaların devam ettiğini bildirdi.

Olaya ilişkin Putin'den çok sert bir açıklama geldi. 'Sırtımızdan bıçaklandık, sonuçları çok ciddi olacak' diyen Putin ayrıca uçağın Türkiye sınırının 4 km uzağında düşürüldüğünü söyledi. Yaşanan gelişmelerden sonra gözler Rusya Dışişleri bakanı Sergey Lavrov'un Türkiye'ye yapacağı ziyaretteydi. Lavrov ziyaretini iptal etmekle kalmadı, vatandaşlarına da 'Türkiye'ye gitmeyin' çağrısında bulundu. Bu gelişmenin ardından Rusya Savunma Bakanlığı, Türkiye ile bütün askeri ilişkilerini askıya aldıklarını duyurdu.

Sabah saatlerinden bu yana yaşanan gelişmeleri sizler için derledik... 

Sabah Saat 09:24'te Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına bir savaş uçağı düştü. Türkmen Dağı'nda muhaliflerle Suriye rejimi arasında yoğun çatışmaların sürdüğü bölgede düşürülen uçakta bulunan pilotların paraşütle atladığı açıklandı.

Askeri kaynakların verdiği bilgiye göre savaş uçağı sınır ihlalinde bulunması üzerine Türk uçakları tarafından vuruldu.

Katar merkezli Al Jazeera televizyonu, Suriye'de Türkiye sınırında düşen savaş uçağının Rusya'ya ait olduğunu söylemişti.

Bu iddia Rus Savunma Bakanlığı'nın açıklaması ile resmen doğrulandı.

DHA'nın verdiği bilgiye göre, cephedeki Türkmen kaynakları, sınırımıza çok yakın olan Suriye’ nin Yamadi köyünde kurulu çadırların üzerine uçak düştüğünü pilotların paraşütle süzüldüğünü gördüklerini söyledi.

Cumhurbaşkanlığı kaynakları, Türkiye’nin hava sahasını ihlal ettiği ve uyarılarına da aldırmadığı için angajman kuralları gereğince düşürülen uçağın SU-24 tipi Rus uçağı olduğunu açıkladı.

Ancak daha sonra yapılan düzeltmede, 'İlk bilgilendirme notunda uçağın Rus uçağı olduğuna dair ifade, basındaki haberlerden hareketle kullanılmıştır. Yani Rus uçağı olduğu tahmin ediliyor anlamında' denildi.

TSK'dan yapılan açıklamada şöyle denildi:

'24 Kasım 2015 tarihinde saat 09.20 civarında Hatay Yayladağı bölgesinde Türk Hava Sahasını ihlal eden milliyeti bilinmeyen bir uçak defalarca (beş dakika içerisinde 10 kez) ikaz edilmesine rağmen Türk Hava Sahasını ihlal etmiştir.

Söz konusu uçağa angajman kuralları çerçevesinde 24 Kasım 2015 saat 09.24’te bölgede hava devriye görevinde bulunan iki adet F-16 uçağımız tarafından müdahalede bulunulmuştur. 

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.'

Rus haber ajansı Sputnik'te yer alan habere göre Rusya Savunma Bakanlığı, Rus SU 24 tipi uçağın, 6000 metre yüksekteyken yerden vurularak düşürüldüğünü açıkladı.

Bakanlıktan yapılan açıklamada ifadeler yer aldı: “Rus uçağı 6 bin metre yükseklikte bulunuyordu. Pilotların durumu netleştirilecek. İlk verilere göre pilotlar uçaktan paraşütle atladı. Ayrıca uçak, sadece Suriye toprakları üzerinde uçmaktaydı. Bunu objektif verilerle kanıtlayabiliriz.”

Reuters'a konuşan bir Türk yetkili, Türkiye-Suriye sınırına iki uçağın yaklaştığını, bu uçaklardan birinin vurulduğunu aktardı. 

Yetkili, 'Suriye sınırına yaklaşan iki savaş uçağı vardı ve sınırımızı ihlal etmeye başlamadan ikisi de uyarıldı; uyarılara rağmen geri dönmediler. Elimizdeki bilgiler Türk hava sahasının defalarca ihlal edildiğini net şekilde gösteriyor, sınırı bilerek ihlal ettiler' ifadelerini kullandı.

NATO bu akşam saat 18.00'de (TSİ) olağanüstü toplantı çağrısı yaptı. NATO tarafından yapılan açıklamada, “NATO durumu yakından izliyor. Türk yetkililer ile iletişim halindeyiz” denildi.

TSİ ile 18.00'de başlayan toplantıya, NATO Genel Sekreteri ile üye ülkelerin büyükelçileri katıldı.

Toplantı sonrasında konuşan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, ellerindeki verilerin Rus uçağının sınır ihlâli yaptığı yönünde olduğunu söyledi. Rusya'nın hedef aldığı yerlerin çoğunun IŞİD'in faaliyet göstermediği yerler olduğunu belirtti.

NATO Genel Sekreteri'nin açıklamalarının detaylarına buradan ulaşabilirsiniz...

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rus uçağının düşürülmesiyle ilgili yaptığı açıklamada, ‘çok ciddi bir olay’ dedi, ancak konuyla ilgili değerlendirme yapmak için henüz erken olduğunu söyledi.

Peskov, SU-24 uçağının Suriye’de düşme nedeninin kesin olarak saptanana kadar beklenmesi çağrısında bulundu.

BBC Türkçe'nin verdiği bilgiye göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in konuşmasından öne çıkan bölümler şöyle:

• Terörün işbirlikçileri tarafından sırtımızdan bıçaklandık

• Türkiye sanki kendi uçağı düşürülmüş gibi davranıyor

• Uçağımız Türkiye sınırının 4 km uzağında düşürüldü

• Pilotlarımız hiç kimseyi tehdit etmiyordu

• Bugünkü trajik olayların Rusya-Türkiye ilişkileri üzerinde ciddi sonuçları olacak

• Bugün ortak bir kötülüğe karşı birlik olmamız gerekiyor

Putin'in açıklamasının tamamı için buraya tıklayın.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) beş daimi üyesinin diplomatları, Türk hava sahasını ihlal ettiği için düşürülen uçakla ilgili bilgilendirme için Dışişleri Bakanlığı'na davet edildi. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, BMGK'nın beş daimi üyesi ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya'nın diplomatları Dışişleri Bakanlığı'nda Türk hava sahasını ihlal ettiği için düşürülen uçakla ilgili olarak bilgilendirildi.

Rus uçağının Türk hava sahasını ihlâl ettiği için düşürülmesinin ardından ilk açıklamayı yapan Başbakan Davutoğlu, 'Sınırlarımızı kim ihlâl ederse ona karşı her türlü tedbiri almak hakkımız ve görevimizdir” dedi.

Davutoğlu'nun açıklamasının tamamı için buraya tıklayın.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yarın için planlanan Türkiye ziyaretini iptal ettiğini açıkladı.

ABD'den konuya ilişkin ilk açıklama Savunma Bakanlığı sözcülerinden Albay Steve Warren'dan geldi. Warren düşürülen uçakla ilgili 'Bu Rusya ve Türk hükümetleri arasındaki bir olay' dedi.

'Uçağın 10 kez uyarıldığı doğru'

Aynı zamanda IŞİD'e karşı kurulan koalisyonun sözcülüğünü de yapan Albay Warren Türkiye'nin Rus uçağını düşürmeden önce 10 kez uyarıldığını doğruladı. Warren Rus uçağının düşürüldüğü sırada tam olarak nerede olduğunu anlamaya çalıştıklarını da söyledi.

ABD Başkanı Obama, Rus uçağının düşürülmesi ile ilgili olarak “Türkiye’nin kendi hava sahasını ve topraklarını koruma hakkı var” dedi. Rusya’nın ılımlı muhalifler yerine IŞİD’i hedef alması durumunda böyle sorunların yaşanmayacağını belirtti.

Rusya Savunma Bakanlığı, uçağın düşürülmesinin ardından Türkiye ile tüm askeri temaslarını askıya aldığını duyurdu.

Detaylara buradan ulaşabilirsiniz...

Rusya Genelkurmay Başkanlığı, ilk belirlemelere göre SU-24 içindeki pilotlardan birinin havadayken karadan açılan ateş sonucunda öldüğününü duyurdu.

Uçağın düştüğü bölgedeki bir Türkmen komutanı pilotların ikisinin de paraşütle inmeye çalışırken vurulduğunu söylemişti.

'Rus uçaklarına tehdit oluşturan tüm hedefler vurulacak'

Rusya Genelkurmay Başkanlığı ayrıca 'Moskova' isimli kruvazörün, Suriye’nin Lazkiye limanı açıklarına gönderileceğini ve Rus savaş uçakları için potansiyel tehdit oluşturan tüm hedeflerin vurulacağını belirtti.

Türkiye’nin BM Büyükelçisi Halit Çevik, BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği mektupta Türk hükümetinin egemenliğini, güvenliğini ve sınırlarını korumaya kararlı olduğunu söyledi.

Çelik, mektupta şu ifadeleri kullandı: “Angajman kurallarımız iyi bilinmekte ve çeşitli zamanlarda tüm taraflara tekrarlanmıştır. Türkiye, vatandaşlarını ve sınırlarını korumak için uluslararası hukuktan doğan haklarını kullanma konusunda tereddüt etmeyecektir.”

Mektupta, Rus uçağının düşürülmeden beş dakikada önce rotasını değiştirmesi konusunda 10 defa uyarıldığı da yinelendi.