Her Sahnesinde Size Yaşadığınız Dünyayı Sorgulatacak En Etkileyici 30 Distopik Film
Distopya, günümüzde ve gelecekte ideal olan toplumun giderek kötüleşeceğini, özellikle düzenin insanları terörize edip toplumsal bağların yok olacağını ortaya koyan bir bakış açısı. Bu bakış açısına pesimist yani kötümser bir bakış açısı olarak değerlendirebiliriz, özellikle totaliter ve otariter ya da herhangi bir baskıcı yönetim distopik toplumu ifade eder. Distopik toplumlarda arzu edilmeyen olaylar olur ve kaos hakimdir.
Elbette ki, distopya sinemaya da yansıdı. Biz de sizler için her sahnesinde yaşadığınız dünyayı sorgulatacak en etkileyici distopik filmleri bir araya getirdik. Şimdiden keyifli seyirler!
30. Körlük (2008) Blindness
Bir göz doktorunun normal bir tempoda akan yaşamı, gözlerinin birdenbire kör olduğu şikayeti ile başvuran bir hastası tarafından alt üst olur. Körlük bu göz doktoruna da bulaşır. Nedeni bilinmeyen bir şekilde tüm kent halkında görülmeye başlanan bu olağan dışı körlük yalnızca doktorun eşinde rastlanmaz. Olan biteni canlı olarak gören doktorun eşi, yaşanılan kaos ortamında kendisini ve ailesini kurtarmaya çalışır.
2008 Cannes Film Festivali’nin açılış filmi olarak seçilen 'Blindness', Nobel Ödüllü José Saramago’nun aynı isimli romanından uyarlandı. Filmin yönetmen koltuğunda ise 'Tanrı Kent' ile çok iyi eleştiriler alan ve 'En İyi Yönetmen' dalında Oscar adayı olmuş Fernando Meirelles oturuyor.
29. Zamana Karşı (2011) In Time
25 yaşına gelen insanların, yaşlanmayı durdurmak için var güçleriyle çalışmak zorunda olduğu bir gelecekte geçen filmde, zaman gerçekten para ve güç demek.
Will Salas (Justin Timberlake), bir hata sonucu cinayetten hüküm giyer ve hapishaneden kurtulmak için tek şansı gerçek yüzünü gördüğü sistemi çökertmektir. Zira zamanın rahatlıkla satın alınabildiği bu sistemde zenginler sonsuza kadar genç kalarak yaşarken fakir ve güçsüz olanlar ise ölerek, elenir. Üstelik kendi yaşayamadıkları yıllar, başkalarının hayatlarına eklenir. Güçsüz olanlar sadece bir gün daha hayatta kalabilmek için 'zaman' dilenir, hatta bazen zamanı çalar. Will Salas ise bütün bu yozlaşmış sisteme karşı baş kaldırır...
28. THX 1138 (1971)
25. yüzyıla hoşgeldiniz. İnsanların sadece kod ve sayılarla tanımlandığı, duygulardan arındırılıp yer altında robot gibi yaşatıldığı bir çağdayız. Devletin bir tür uyuşturucu madde vererek insanlığını yok ettiği vatandaşlardan birisi de, fabrika işçisi THX 1138’dir. THX, bir kadın olan ev arkadaşı LUH 3417 ile birlikte yaşamaktadır. Elbette bir bitki gibi süren hayatlarında herhangi bir yakınlaşma olması mümkün değildir. Genç kadın her ikisinin de ilaçlarını almasına engel olduğunda değişim başlar.
27. Yapay Zeka (2001) Artificial Intelligence: AI
11 yaşında, kendi halinde bir çocuk olan David'in diğer çocuklardan farklıdır ve bunun bir nedeni vardır. Ancak tıpkı bir insan gibi davrandığı ve kendi de insan olduğuna inandığı için aslında yapay zekaya sahip bir robot olduğu kolayca anlaşılmamaktadır. David, çocuğu olmayan ailelere, canlı ve ciddi bir oyuncak olarak verilen bir araçtan başka hiçbir şey değildir. Bunun farkına varmasıyla birlikte, gerçekliğine kavuşmak isteyecek ve bunun için tehlikelerle dolu bir yolculuğa çıkacaktır.
26. Karanlığı Taramak (2006) A Scanner Darkly
Yakın gelecekte totaliter bir toplumda yer altı dedektifi olan Bob Arctor, küçük ölçekli bir grup uyuşturucu kullanıcısı ile birlikte çalışmaktadır. Subsance D adlı beyine hasar veren bir uyuşturucu türünün esas büyük mümessiline ulaşmaya çalışırlar. Bob’un görevi New Path Şirketi’nin desteği ile yürümektedir. Bob, kendi kimliğini yitirmeye başlayıp da şizofrenik davranışlarda bulundukça zihin koşullarının test edileceği bir takım kontrollere girer. Ortada aynı kişiye ait farklı kimlikler dolaşmaktadır.
25. Ben, Robot (2004) I, Robot
2035 yılı toplumda robotların büyük rol oynamaya başladığı bir zamandır. Bu şartlar altında, aslında robot fobisi olan, Chicago Polis Ofisi’nden Del Spooner için hayat giderek zorlaşmaktadır. Daha da kötüsü henüz bir cinayet davasını üstlenmiştir ki söz konusu davada katilin bir robot olmasından şüphelenilir. Bilim adamı Dr Miles Hogenmiller’ın ölümü incelenmektedir. Bilim adamının, ölümünden kısa bire süre öncesine kadar gizli bir proje üzerinde çalışmakta olduğu anlaşılır. Her ne kadar sıradan bir dedektif işi gibi görünse de bu kez gerçek ziyadesi ile ürkütücüdür.
24. Alphaville (1965)
Özel bir dedektif olan 003 kod numaralı Lemmy Caution, özel bir görevler bütününü halletmek için başka bir gezegene, Ford galaksisinin başkenti Alphaville'e gönderilir. Burada öncelikle kayıp ajan Henry Dickson'ı arayacak, ardından Alphaville'in yaratıcısı Profesör Von Braun'u ele geçirecek, son olarak da Alphaville'i ve onu yöneten bilgisayar-insan Alpha 60'ı yok etmesi gerekecektir. Lemmy Caution, görevi sırasında baştan çıkarıcı bir kadın olan Natacha ile karşılaşır ve ona aşık olur. Ancak ortada büyük bir sorun vardır: Natacha, Alpha 60'ı yaratan bilim adamının kızıdır...
23. 1984 (1984)
Distopik bir evrende geçen film 3. Dünya Savaşı'nın henüz sonlandığı dünyamızda geçer. Dünyanın en büyük devleti olan Okyanusya, deyim yerindeyse tam bir korku imparatorluğudur. Bu ülkede yaşayan herkes, yönetim diktesinin buyurduğu her şeye harfi harfine uymak zorundadır. Bu evrende ne kitap okumak serbesttir ne de aşık olmak... Hükümetin haberleşme ve sansür işlerinin yürütüldüğü bakanlıkta çalışan Winston Smith, diğer çalışanlar gibi görevi gereğince halkı farklı yalanlarla uyutmak ve sahte gerçeklikler yaratmak zorundadır. Ancak Okyanusya'ya ait her şeyin kocaman bir yalandan ibaret olduğunu öğrendiği an vatanseverliğini ve hayatını üzerine kurduğu bu sahte dünyayı sorgulamaya başlar.
22. Yol (2009) The Road
Kıyamet sonrası atmosferinde Amerika yangın yeridir. Bir baba ve oğlunun istikameti Amerika kıyılarıdır. Amerika’yı bir uçtan bir uca geçerken ellerindeki basit tüfekle yaşadıkları macerada esas problem zor hava koşullarında nereye gittiklerini bilmemeleri ve yollarına çıkan haydutlardır. Film bilim kurgu türünde olmasına rağmen Western türünde de hitap ediyor.
21. 200 Yıl Sonra (1973) Sleeper
1973 yılında yasamış, bir vejetaryen restoran sahibi olan Miles Monroe’nin vücudu bir grup bilim adamı tarafından bir şekilde bulunur. Aslında sadece ülser hastası olan ancak bir hata sonucu ameliyatı sonrası kış uykusuna yatırılmış olan Monroe bilim adamları tarafından 200 yıllık uykusundan soruşturmaya tutulmak üzere uyandırılır. Monroe’nin kimliksiz olması ve diktatör tarafından uygulamaya geçirilecek olan Ires projesinde de kaydının bulunmaması, onu yönetimi kurtarmak için ideal kişi kılar.
20. Yaşıyorlar (1988) They Live
İşçi olan John Nada, bir inşaatta çalışmak için Los Angeles’a gelir ve şans eseri uzaylıların dünyayı ele geçirme planına şahit olur. TV, gazete ve basın yayın yoluyla halkı hipnotize eden ve gerçek görüntülerini gizleyen istilacılar, özellikle para ve güç sahibi kimseleri kendilerine hedef seçmektedir. Gizlice örgütlenmiş direniş hareketine katılan Nada, direnişçilerin özel yapım güneş gözlükleri sayesinde, uzaylıların gerçek yüzünü görebilmektedir.
Dönemin sevimli pankreas güreşçisi Roddy Piper’ın, Nada karakterini inandırıcı bir şekilde canlandırdığı film, John Carpenter’ın toplumsal taşlama için eline geçen temanın izin verdiği her esnekliği sonuna kadar kullandığı bir yapım.
19. Videodrome (1983)
Max Renn, genelde cinsellik içeren hikayeleri kovalayan bir televizyon yöneticisidir. Reyting oranlarını yükseltmek için bir çare ararken enteresan bir korsan yayın dikkatini çeker. Videodrome isimli underground yayın, ilk başta gerçek cinayetlere yer veren bir 'snuff' tv' havasındadır. Videodrome’u keşfettikçe altüst edici görüntüler, teknolojiye tapınma, sado-mazoşizm ve cinsellik içerikli yayınlar Max’ın profesyonel ilgisinin kişisel merakına yenik düşmesine sebep olur. Çok geçmeden perde arkasındaki garip ve tehlikeli karakterlerle tanışır.
18. Değişen Dünyanın İnsanları (1966) Fahrenheit 451
Devlet, insanların düşünsel dünyalarını özgürleştirdiği için tüm kitapları yasaklamış ve kitap kavramını tedavülden kaldırmıştır. Devlet, kitaplarla olan savaşı kazanmıştır. İtfaiyede çalışan Guy Montag'ın görevi de bu mevcut tüm kitapları yakmak ve onları tarihe gömmektir. Ancak Montag, tüm insanların yitip gittiği ve türlü haplarla hayatta kalmaya çalıştıkları dünyada kendini tek başına kalmış gibi hissetmektedir. Bir süre sonra aşık olacağı kitap aşığı bir kız, Montag'ın tüm bakış açısını değiştirecektir.
17. Kayıp Çocuklar Şehri (1995) La Cité des Enfants Perdus
Kötü yürekli Krank ve adamları çılgın bir bilim adamı tarafından imal edilmişlerdir. Krank’ın en büyük acısı, rüya görme yetisinden yoksun olmasıdır. Tek çareyi, rüyalarını çalmak için kaçırdığı çocuklarda bulur. Oysa çocuklar ondan korktuğu için tek elde ettiği onların kabusları olacaktır.
Bir gün bir sirkin güçlü adamı olan One’ın küçük kardeşi de Krank’a götürülmek üzere Cyclops ve çetesi tarafından kaçırılınca esrarın ardındaki perdenin kalkmasıyla sonuçlanacak olan fantastik olaylar serisi başlamış olur.
16. 28 Gün Sonra (2002) 28 Days Later...
Ölümcül bir virüs, İngiltere’yi tehdit altına almıştır. Bir araştırma laboratuvarındaki hastalıklı şempanzelerden yayılan bu virüse yakalanan insanlar zor durumdadırlar. Bu işle mücadele eden kişiler sadece virüsü yok etmek değil, hastalığa yakalananlarla da büyük sorun yaşamaktadırlar. Çare olarak askerler tarafından yönetilen sığınağa taşındıklarında çok başka sorunlar ortaya çıkmaya başlar.
15. Ölüm Oyunu (2000) Batoru Rowaiaru
Günümüzden uzak bir gelecekte, Japon hükumeti çığırından çıkmakta olan Japon gençlerine gözdağı vermek ve şiddet olaylarını azaltmak için çılgın bir plan kurar. Her yanından işsizlik, karamsarlık ve şiddet akan ülke gençliği bu plan sonrasında dersini alacak, her şey düzelecektir. Plana göre şiddete meyilli Japon gençliğinden 42 öğrenci zorla bir adaya gönderilir. Bu adada hayatta kalabilmek için birbirlerini öldürmek zorunda olan gençler arasından sadece biri, hayatta kalan son kişi olarak kurtulabilecektir. Böylece bu oyun yıllarca anlatılarak şiddetin önüne geçilmiş olunacaktır.
14. Azınlık Raporu (2002) Minority Report
Efsanevi yazar Philip K. Dick’in bir kısa öyküsünden esinlenerek, yönetmen Steven Spielberg tarafından sinemaya uyarlanan film, 2054’te Washington DC’de geçen, heyecanlı bir aksiyon filmi. Dedektif John Anderton, psişik güçlere sahip kahinler ve bazı teknolojik aygıtlar sayesinde cinayetleri daha işlenmeden önce fark edip suçluları yakalayan özel bir polis biriminin başındadır. Anderton’ın kusursuz işlediğine inandığı sistem, birdenbire tersine döner. Anderton’ın şefi olduğu birim, cinayet suçlamasıyla onun peşine düşer. Avcı artık av olmuştur... Şimdiye kadar kölesi olduğu sistem artık John'un başının belası haline gelmiştir.
13. Gattaca (1997)
Teknolojinin ve bilimin durmak bilmeksizin ilerlediği bir yüzyıldayız. Bilim artık kusursuz insan modelleri üretebilmekte ve ortaya çıkan ırk süper insan niceliklerini taşımaktadır. Özel amaçlar ve mevkiler için yaratılan bu insanlar, eski insanlığın yerini almakta ve onları hayattan soyutlamaktadır. Bu eski insanlardan biri olan astronot adayı Vincent, önemli bir şirkette temizlikçi olarak iş bulmuştur. Ancak bu süreçte kurduğu bir tezgah sayesinde yüksek bir mevkide iş bulur. Şirkette vuku bulan bir cinayeti çözmek için görevlendirilen özel dedektif, Vincent'ın sırrını açığa çıkarmak üzeredir.
12. Son Umut (2006) Children of Men
Dünyanın en genç insanı henüz on sekiz yaşındayken ölmüştür ve insanlık, neslinin tükenme olasılığı ile karşı karşıyadır. Dünya, 2027 yılı itibari ile hiçbir şekilde anlam verilemeyen olaylara sahne olmaktadır. Artık üremek diye bir şey gerçekleşmemektedir. Bu durum siyasi açıdan da tüm dengeleri sarsarken bir grup insan, var oluşlarını akışa teslim etmiş, bir diğer grup ise olanları değiştirmek için mücadeleye soyunmuşlardır. Bu süreçte Büyük Britanya, yönetim biçimi olarak kullandığı askeri emperyalist sisteminden ötürü kargaşaya engel olmayı başaran ve huzurunu koruyan ülke konumundadır. Yine de çok sayıda ülkeye girmek isteyen mülteciler söz konusudur. Onların da dramı yaşanmaktadır. Theo, bu olaylar içinde geride duran bir bürokrat konumundayken, bir gün kaçırılır. Sevgilisi Julian da işin içindedir ve mültecilerin haklarını kollayanlardandır. Theo’dan istediği bürokratik destekler söz konusudur. Bu desteği veren Theo ise, yolculuğa birlikte çıktığı Kee’nin varlığındaki ehemmiyetle yüz yüze gelecektir.
11. Yasak Bölge 9 (2009) District 9
Değişik senaryosu, enteresan kurgusu ve bilim kurgu anlayışına alternatif bir gözle bakan içeriği ile, 'Yasak Bölge 9' hatırı sayılır büyüklükte bir izleyici kitlesine ulaşmayı başardı. Filmde, 1982 yılında hayatta kalan son uzaylıların, yaşamlarını idame ettirebilmek için dünyayı mesken tutmalarının hikayesi anlatılıyor. Güney Afrika'nın bir bölgesine yerleşen uzaylılar çok geçmeden bir araştırma ekibi tarafından keşfedilip gözlem altına alınırlar. MNU isimli özel bir şirketin denetimi altında tutulan uzaylılar, District 9 isimli bir bölgeye konuşlandırılırlar. Bu şirketin yetkilileri uzaylıların teknolojisinin sırlarını öğrenip uygulamayı, böylece de muazzam paralar kazanma peşindedir. Bunun için gerekli olan şey ise uzaylı DNA'sıdır. MNU çalışanı Wikus van der Merwe esrarengiz bir virüs tarafından saldırıya uğrar ve uzaylılara benzemeye başlar. Şirket şimdi kendi çalışanının peşine düşecek, Merwe ise tek sığınabileceği yer olan District 9'a doğru yola çıkacaktır.
10. Brazil (1985)
Günümüzden çok uzak bir gelecekte geçen film insanoğlunun distopik sonlarından birini ele alıyor. Son derece fütüristik ve karanlık bir atmosfere evrilen bu dünyada yaşayan insanlardan biri olan Sam Lowrey, sıradan bir devlet memuru. Fazlasıyla bunaldığı işinden ve teknolojinin ta kendisinden kaçmasının tek yolu ise hayal ve rüyalarına sığınmak. Rüyalarında her daim kendisini bekleyen figür tanımasa da kurtardığı gizemli bir kadındır. Sam'i rüyalarındaki kadına yaklaştıran şey terörist olmakla suçlanan Jill Layton isimli kadın olur.
9. 12 Maymun (1995) Twelve Monkeys
Dünyada insanlığın yok olmasına yetecek derecede tehlikeli olan bir virüs yaklaşık beş milyar kişinin ölümüne yol açmıştır. Geriye kalan az sayıdaki insan yer altlarına kurdukları barınaklarda yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Bu esnada virüsün yok olması için bir çözüm yolu bulan insanlar, zamanda geriye gidebilecekleri bir zaman makinesi yaparlar. İlk test sürüşü içinse eski bir mahkum olan James Cole gönüllü olur. James kendisini yedi yıl geride, bir akıl hastanesinde bulur. Akıl hastanesi gibi bir ortamda gelecekten geldiğini ve misyonunu anlattığında ise gerçek anlamda akıl hastası etiketi yemesine neden olur.
8. Truman Show (1998) The Truman Show
'Truman Show' sinema tarihinin en yaratıcı senaryolarından birine sahip. Dünyanın en güzel adalarından birinde yaşayan halk imrenilecek derecede ütopik bir hayat sürmektedir. Bu adada yaşayan insanlar her güne mutlu uyanıp herhangi bir sorunla karşılaşmadan günü sonlandırıyorlardır. Başkarakterlerden biri olan Truman da bu şanslı insanlardan biridir. Güzel bir eşe ve mutlu bir hayata sahip olan Truman, bir gün öldüğünü zannettiği babasını bir gün caddede gördüğü ana kadar hayatı olduğu gibi yaşar. Babasını gördüğüne emindir ancak adam bir anda ortalıktan kaybolmuştur. İlerleyen günlerde çeşitli gizemli anlar yaşayan Truman bir şeylerin yolunda gitmediğini fark eder ve sahip olduğu hayatın gerçek olup olmadığını anlamaya çalışır.
7. Akira (1988)
Sene 2019... Dünya savaşı esnasında esrarengiz bir silah Tokyo'yu yerle bir etmiştir ve bunun üzerinden tam 30 sene geçmiştir. Tokyo'nun yerine inşa edilen Neo-Tokyo, teknoloji çağının tüm gerekliliklerini yerine getirmektedir. Mafya ve terör ise bu şehrin damarlarına sızmıştır. Artık şehre hükmeden bu devasa kaosu engellemenin, ya da onun hızını kesmenin, hiçbir yolu yoktur.
Tetsuo ve Keneda iki eski dostlardır. Çeteleriyle birlikte gizli bir askeri üsse girerler. Biri yakalanır ve deneylerde denek olarak kullanılmaya başlanır. Bunun üzerine kazandığı güçleri, kendi istekleri doğrusunda kullanacaktır.
6. Ölüm Takibi (1982) Blade Runner
Film, çekildiği yıldan çok uzak bir dönemde, 2019 yılında, dünyanın artık distopik bir yaşam alanı haline geldiği bir dönemde geçer. Tyrell gibi devasa üretici firmalar Replikant isimli, dış görünüm olarak insan türünden ayırt edilemeyen robotlar üretmektedirler. Dünya dışı kolonilerin tehlikeli ve illegal işlerinin halledilmesi için kullanılan bu robotlar, Blade Runners isimli özel polisler tarafından yakalanmaktadır. Uzman bir Blade Runner olan Rick Deckard, görevini bıraktığı bir esnada, Los Angeles’a gelen bir grup Replikant'ı yakalamak için verilen son bir görevi kabul eder. Ancak iki milyon insanın yaşadığı bu şehirde görünüm olarak insandan hiçbir farkı bulunmayan bu robotları teşhis etmek hiç kolay olmayacaktır.
5. V for Vendetta (2005)
'V for Vendetta', 2020 yılında ve İngiltere’de geçiyor. Ülke, son derece baskıcı bir toplum düzenini yaşamaktadır. Türlü yasaklar ve engellerle idare edilen halk, şiddet yanlısı bir konuma gelmiştir. Bu kargaşanın orta yerinde görünen gizemli V, belaya bulaşmış masum bir kadın olan Evey’i kurtarır. Ancak bu kurtarış, tam da ulusun kurtuluşunu temsil eder çünkü onun davranışı aslında toplumun uyanışını tetikleyen ve başkaldırıyı başlatan unsurdur. Tam da bu sebeple artık insanlık adına bir ayaklanma zamanıdır. Alan Moore’un romanından uyarlanan film, son derece epik bir hikayedir.
4. Otomatik Portakal (1971) A Clockwork Orange
'Otomatik Portakal', şiddet bağımlısı gençlerden kurulu bir çetenin, çevrelerine saçtığı dehşet ve korkuyu işleyerek bir korku imparatorluğunun resmini çizmektedir. Çetenin lideri Alex, işler çığırından çıkınca yakalanır ve gözaltına alınır. Ama hapse atılmaz; cezası bir şiddet deneyine kobay olarak kullanılmak olur. Bu deney insanoğlu ve şiddet kavramı arasındaki ilişkiyi ortaya koyma amaçlıdır ama deneyin kendisi de bir o kadar insan doğasına aykırıdır.
3. Metropolis (1927)
'Metropolis'te, insanlık artık ikiye ayrılmıştır. Yeraltında makinelerle birlikte yaşayan sınıf ve yukarıda daha konforlu bir yaşam süren yönetici sınıf. Lang, bölünmüş toplumsal yapıyı, insanı bir aşktan yola çıkarak, uzlaştırmaya çalışır.
Dönemine göre mükemmel sayılabilecek bir şehir tasarımı vardır filmde ve kendisinden sonra gelen bütün bilim kurgu filmlerini etkilemiştir. Özellikle, filmin genel atmosferinden uzak, naif sonuyla eleştiriler almış olsa da, bu durum kesinlikle filme gölge düşürmez. Bilim kurgu sinemasının, bilimsel yönünün en büyük keşiflerinden biridir.
2. Yaratık (1979) Alien
'Yaratık', bilmedikleri bir gezegene iniş yapmak zorunda kalan mürettebatın yaşam mücadelesini anlatıyor. Tarihin en ünlü uzay gemisi Nostromo görevini tamamlamış bir şekilde Dünya’ya geri dönerken başka bir gezegenden bir yardım çağrısı alır. Çağrıyı karşılıksız bırakmayan gemi mürettebatı bu bilinmedik gezegene iniş yapar. Bu çağrının bir uyarı sinyali olduğunu geç fark eden ekip bilinmeyen bir yaşam formuyla karşılaştıklarında olağan dışı bir tecrübeye, ürkütücü bir maceraya atılırlar.
Ridley Scott 1979 yılında Yaratık serisinin bu ilk filmini yarattığında sinema tarihini bambaşka bir deneyimle tanıştırmış, bilim kurgu türünün en önemli örneklerinden birine imza atmıştır.
1. Matrix (1999) The Matrix
Bir yaşanan gerçek vardır, bir de yaşananın ötesinde olan gerçeklik... Biri rüya, diğeri ise Matrix! Neo, son derece tehlikeli bir adam olan Morpheus’un gerçeği bildiğine inanmaktadır. Bir gece Neo, kendisini başka bir dünyaya götürebilecek güzel yabancı Trinity ile tanışır. Bu kızın götüreceği dünyada, Neo Morpheus’u bulacak ve Matrix hakkında bir şeyler öğrenecektir. Neo, Tam olarak kavrayamadığı şeylerin yaşamını kontrol ettiğini biliyor.. Nedir bu Matrix?