Erdoğan'ın 2011 Yılındaki Ekonomi Söylemini 2022'de Hesapladık: 8 Yılda Alım Gücü Nasıl Değişti?
2022 yılında dünya pandemiden çıkışla daha iyi olmayı beklerken, ekonomileri etkileyen büyük şoklarla karşılaştı. Gündem çok kalabalık olurken, Türkiye'de 2021 sonlarında bunun sinyalleri görülmüştü. 2021'in son aylarına göre 2022 ekonomide daha stabil geçse de iktisatçılar hep diken üstündeydi. Vatandaş zaten bozulan fiyatlama algısını yıl boyu düzeltemedi. Maaş artışlarıyla zenginleşmiş miydi? Artan fiyatlarla fakirleşmiş miydi o kısmın halen oynaklığını kaybettiğini belirtmek zor.
2011 yılında yaptığı bir konuşmada Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8 yıl önceki alım gücünün o günkü durumdan daha iyi olması halinde seçmenlere kendilerine oy vermemesini söylüyor. Bahsedilen 8 yıl ilk iktidara geldikleri dönem olurken, biz de 2022'nin son günlerinde asgari ücret zammı, alım gücü, enflasyon ve gıda fiyatları gölgesinde 8 yıl önceye göre 2023'teki seçimlere nasıl bir ortamda hazırlanıldığına baktık.
Dönemin Başbakanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mart 2011'de Adana'da yaptığı konuşmada, “Eğer 8 yıl öncesi asgari ücretle aldığın yumurtadan, aldığın sütten, aldığın peynirden, aldığın ekmekten bugün daha az alıyorsan bize oy verme” ifadelerini kullanıyor.
Önce ücretlere bakalım. 2023'ün verileri olmadığından 8 yıl öncesine elimizde veri olması için 2014 yılına dönerek bakacağız. 8 Aralık 2014 ve 8 Aralık 2022 arasında asgari ücret ne durumda?
Asgari ücret 2014 yılında yılın ilk yarısında 846 TL ve ikinci yarısında da 891 TL olarak belirlenmiş. Aralık ayınca 891 TL asgari ücret alınırken, dolar/TL de 2,2682'den 393 dolar ediyor.
Dolar enflasyonuyla bakarsak 2014 yılında 393 dolar bugün 498,78 dolar ediyor. Onun da TL karşılığı 9 bin 300,5 TL ediyor. Hali hazırda 5 bin 500 TL olan asgari ücret ise 294,96 dolar ediyor.
Enflasyon, 2014 yılında Kasım ayında yüzde 9,15, 2022 Kasım ayında yüzde 84,39 oranında görülüyor.
yumurtadan, sütten, peynirden, ekmekten
8 yılda 1.000 yumurta kırılmış!
Türkiye'nin önemli yumurta üretim merkezlerinden Kayseri'de toptan yumurta fiyatları 2014 yılı 23 Aralık tarihinde (sarı duble) 0,252 TL olurken, 2022 yılı 5 Aralık'ta 2,121 TL oluyor.
Asgari ücretle 2014'te 3 bin 536 adet yumurta alınırken, bugün 2 bin 594 yumurta alınıyor.
Asgari ücretle 2014'te 775 litre süt alınırken, bu yıl 647 litre alınıyor.
Çiğ süt referans fiyatı 1 Temmuz 2014’ten 31 Mart 2015'e kadar geçerli olacak şekilde 1,15 TL olarak belirlenmiş. Bu yıl halen tartışmalı olup piyasada uygulanmasa da 2022 Ekim ayından itibaren litre başına net 8,50 TL olarak belirlenmişti.
Bir de işin market boyutu var! Paketli sütlere bakalım👇
9'lu aromalı süt 2014 yılında 6,45 TL olurken paketi 0,72 TL ediyor. Sade süt de 6'lı 4,95 TL'den tanesi 0,825 TL ediyor.
Asgari ücretle 2014 yılında 1.237 adet aromalı süt, 1.080 adet de sade süt alınabiliyor.
2022'de 8 yıl önce tanesi 0,72 olan süt 5,60-5,75 TL, tanesi 0,825 TL olan sade süt de şu dönem 5,45 TL bakalım alım gücümüz artmış mı?
969 tane kakaolu süt, 1.009 tane sade süt alabiliyoruz.
Kakaoyla ilgili bir mesele gibi görünüyor o halde peynire bakalım.
2014 yılı fiyatları bu şekilde biz de geçen günlerde et fiyatlarını aşarak gündem olan 700 gr tam yağlı kaşar ve tam yağlı 1 kg beyaz peynire bakacağız.
2014'te 15,30 TL'den 13,95 TL'ye düşen kaşar peynir bugün aynı markette aynı marka aynı gramajı 108,90 TL oluyor.
Yine 2014'te 14 TL'den 12,95'e düşen beyaz peynirin aynısı, aynı yerde ve özelliklerde 99,90 TL'den satılıyor.
Kaşar peynirde 8 yıllık artış yüzde 680, beyaz peynirde de yüzde 671 oranında oluyor. Sorun sadece kakaoda değilmiş.
2014 yılında asgari ücretle 64 kg kaşar, 69 kg da beyaz peynir alabiliyorken, 2022'de 50 kg kaşar, 55 kg da beyaz peynir alınabiliyor.
Son olarak da ekmeğe bakalım: Asgari ücret bir tek ekmeğe karşı artmış!
250 gram ekmek 2014 yılında 1 TL olurken, 2022 yılında Temmuz ayından bu yana 210 gram ekmek 4 TL'ye satılıyor.
Kg bazında bakarsak 2014 yılında ekmeğin kilosu 4 TL, 2022 yılında 19,05 TL oluyor.
2014 yılında 223 kg ekmek alınırken, 2022 yılında 288 kg ekmek alınıyor.
Merkez Bankası enflasyon hesaplama aracına göre de 2014-2022 aralığı enflasyonuna bakıldığında yüzde 348 olarak görülüyor.
Sizin 8 yıl önceye göre alım gücünüz ne durumda? Yorumlara bekliyoruz!👇👋
Bu içerikler de ilginizi çekebilir👇
BİM Tartışmasında Hangi Market Daha Pahalı Karşılaştırması Yapıldı
Yorum Yazın