Cumhuriyet Dönemi'ndeki Modernleşmeye Şahitlik Etmiş Ankara Apartmanları
Cumhuriyet döneminde modernleşme yalnızca yönetim üzerinde değil aynı zamanda mekanlar üzerinde de etkili olmuştur. Mekanın değişmesi insanın da değişimini etkilemiştir. Milli Mücadele'nin kalbi olan Ankara'da da Cumhuriyet dönemine geçerken ki modernleşme süreci bazı apartmanlarda vücut bulmuştur. Cinnah 19, Sönmez Apartmanı, İkinci Vakıf Apartmanı gibi değişime ayak uydurmuş ve şahit olmuş birçok Ankara Apartmanı vardır. Belki her gün önünden geçtiğimiz ya da görüp dikkat etmediğimiz apartmanlardan bazıları Türkiye'nin modernleşme sürecinde etkili olmuş yapılardandır.
1. Tam Hayat Sigorta Apartmanı
Danyal Tevfik Çiper’in 1960 yılında tasarladığı Cinnah 19'un karşısında bulunan bir apartmandır. Ankara'da genel olarak apartmanın ismiyle değil Hürriyet Gazetesi'nin Eski Ankara Bürosu olarak bilinir. Bu apartman projesi Tekfen Holding kurucuları için tasarlanmış olsa da Tam Hayat Sigorta şirket ile aynı bölgede inşa edilmiştir. 2008'e kadar da bu apartmanda Hürriyet'in bürosu ikamet etmiştir.
2. İkinci Vakıf Apartmanı
Ankara'da Altındağ'a bağlı Ulus semtinde bulunan bu bina 1926-1927 yılları arasında Mimar Kemaleddin tarafından tasarlanmıştır. Bir zamanlar MİT'in kullandığı bu bina günümüzde tiyatro olarak kullanılır. İstiklal Caddesi üzerinde bulunan ve zamanında Orhan Veli, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi birçok sanatçıya ev sahipliği yapan bu bina günümüzde de Devlet Tiyatrosu (Küçük Tiyatro) olarak kullanılıyor. Bina, hem batıdan hem de Osmanlı döneminden izler barındırarak doğu ve batı mimarisini harmanlamıştır. Zamanında binanın asıl yapılış amacı kira ile gelir elde etmektir.
3. 96'lar Apartmanı
İlk tasarlandığı zaman 96 tane daire olduğu için binanın ismi 96'lar Apartmanı olmuştur. Türkiye'de zamanında alışılmışın dışında görülen bir mimari olmuştur. Bunun nedeni ise 1957 yılında büyük ölçekli yapıdan oluşan tek bina olmasıdır. Savaş sonrasında şehirlerde meydana gelen konut açığını gidermek için 1957 yılında Arman Güran tarafından tasarlanmıştır. Evler 1+1, 2+1 ve 3+1 dubleks şeklinde tasarlanmıştır. 96'lar, hem konumu hem de binanın mimarisi bakımından özel yeri olan apartmanlardan birisidir.
4. Köşk Apartmanı
1960'lı yıllarda nadir rastlanan kadın mimarlardan bir tanesi olan Mutahhar Baykam tarafından tasarlanmıştır. Apartmanda her statüden insan bulunmuştur. Türk Edebiyatından değerli insanlar, ünlü ressamlar ve bilenen mafya isimleri Köşk Apartmanı'nda yaşamıştır. Bedri Baykam ilk resimlerini Köşk Apartmanı'nda yapmıştır. Spiral ahşap merdivenleri, kapı kolu tasarımları ile ön plana çıkmış bir binadır. Aynı zamanda Cumhuriyet dönemindeki modernleşmeyi bina üzerinden gözlemleyebileceğiniz bir apartmandır.
5. İpek Apartmanı
Günümüzde bir cephesinde Meksikalı bir sanatçı tarafından hem Türk Hem de Meksika motifleri ile harmanlanmış bir duvar resmi vardır. 'Çiçekli Kız' isimli duvar resmiyle dikkat çeken İpek Apartmanı, Yüksek Mühendis Sahir Erüreten tarafından tasarlanmıştır. Mekanın iç düzenlemelerini ise Tarık Sürekeker yapmıştır. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda besteci olarak çalışan Ferid Alnar da vefat edene kadar bu apartmanda yaşamıştır. Güvenli Caddesi üzerinde bulunan yapı zamanında özgün tasarımı ile dikkat çekmiş bir apartmandır.
6. Saadet Apartmanı
Dögol Caddesi üzerinde bulunan Saadet Apartmanı aynı zamanda Hakkı Akoğuz apartmanı olarak da bilinir. 1952'de onaylanan proje Mühendis Mimar O. Deniz'in tasarladığı bir projedir ve döneminde örnek olarak gösterilen özgün projelerden birisidir. Binanın tadilat projesini ise Enver Çağ hazırlamıştır. Hakkı Oğuz ise II. Ordu komutanlığı yapmış, Milli Mücadele'de görev almış ve orgeneral olarak emekli olmuştur. Saadet Apartmanı'nda oturan Hakkı Oğuz vefat edene kadar bu binada oturmuştur.
7. Sönmez Apartmanı
Dairelere özel şömine tasarımları, renkli özel tasarım spiral merdivenlerle sadece mimari değil sanatsal yönüyle de ön plana çıkmış bir binadır. Bunun nedenlerinden birisi de binanın mimarı Sabih Kayan'nın aynı zamanda da bir ressam, sanatçı olmasıdır. 1957 yılında tasanmış bir yapıdır ve Sönmez ailesi için tasarlanmış bir yapıdır. 1957'li yıllarda genelde insanlar Ulus bölgesinde yapılar inşa ederken Sönmez Apartmanı dönemindeki lokasyon seçiminden farklı olarak Kavaklıdere'yi seçmiştir. Sabih Kayan zor bir çocukluk geçirmiştir ve Almanya'da mimarlık eğitimi almıştır. Türkiye'ye döndüğü zaman Ankara'da Devlet Opera Balesi için sahne ve kostüm tasarımları yapmıştır. Kullandığı malzemeler ve yapıyla kurduğu ilişkide sanatçı kimliğini ortaya koyan Sabih Kayan, zamansız binalar tasarlamıştır.
8. Gemi Ev
Binanın asıl adı Özkan Apartmanı olsa da dışarıdan bakıldığı zaman gemiye benzediği için 'Gemi Ev' olarak bilinir. Özkan ailesi ve ihtiyaçları doğrultusunda tasarlanan ikonik bir apartmandır. Kendine has modern mimari tasarımlarıyla modernist mimari de örnek olarak gösterilen isimlerden birisi olan Danyal Tevfik Çiper tarafında tasarlanmış bir apartmandır. Danyal Tevfik Çiper döneminde ileri görüşlülüğü ve modern mimari alanında yaptığı tasarımlar ile günümüzde de özgünlüğünü koruyan sanatçılardandır. Özkan Apartmanı özellikle gemi formunda tasarlanmıştır.
9. Teras Evler
Daire girişlerinin 'merdiven sokak'tan yapıldığı şehrin merkezinde, yeşilliğin de olduğu bir apartmandır. Bina müstakil bir apartman mantığındadır ve 1979 yılında Uğur Eken tarafından tasarlanmış bir projedir. Uğur Eken Türkiye'nin önemli mimarlarından birisidir ve Teras Evler dönemine göre oldukça ilginç bir şekilde tasarlamıştır. Bina, Ankara'nın ilk teras evidir. Cumhuriyet döneminde modern mimari açısından verilen en iyi örnekler arasına gösterilir. Cinnah Caddesi ile Çevre Sokağını bağlayan 'Merdiven Sokak' yanına konumlanmış bir apartmandır.
10. Cinnah 19
Cinnah 19, mimar Nejat Ersin tarafından 1957'de tasarlanan Ankara'nın en bilinen apartmanlarından bir tanesidir. DHMİ tarafından kullanılması için inşa edilmiş bir binadır. Dönemin en başarılı modern mimari örneği olmuş bir yapıdır. İçeresinde hem toplumun sosyalleşmesini hem de kullanan kişinin konforu öngörülerek tasarlanmış bir apartmandır. 15 dubleks 2 apartman dairesi bulunduran apartmanın terasında da bir havuz mevcuttur. Cinnah 19, dikey konumlandırılması ve petek deseni bakımından da oldukça ilgi gömüştür. Yalnız Türkiye'de değil Dünya çapında da ilgi gören Cinnah 19'da birçok bürokrat ve sanatçı yaşamıştır.
11. Erzurumlu Nazif Bey Apartmanı
1922 yılında Nazif Kotan tarafından inşa edilen şehirdeki ilk kaloriferli ve asansörlü apartmandır. Cumhuriyetin ilk yıllarında inşa edilmiş bir binadır. Binanın mimarı Arif Hikmet Koyunlu yalnızca bir mimar değil aynı zamanda fotoğraf sanatçısıdır ve farklı alanlarda eserler ortaya koymuştur. Nazif Bey, Milli Mücadele'nin en büyük destekçilerinden birisi olup tüm mal varlığını satarak Atatürk'ün kullanabileceği bir bankaya yatırmıştır. Bu binaya ismini veren Nazif Kotan mücadele için elinden gelen desteği yapmıştır. Günümüzde bakımsız halde bulunan bu apartmanın Kent Müzesi olacağı konuşuluyor.
12. Yeşiltepe Blokları
Bina, müstakil apartman mantığında tasarlanmış özgün bir mimariye sahiptir. Emek'te bulunur ve 1956 yılında Demirtaş Kamçıl ve Rahmi Bediz tarafından tasarlanan bir apartmandır. 8 blok 10 kattan oluşan bir binadır. Apartmanın içeresinde altıgen bir boşluk vardır ve bu boşluğun üstü açıktır. Kendi içeresinde ayrı bir mahalle gibi olan bu apartman hem dış hem de iç mimarisiyle oldukça özgün binalar içerisinde yerini alır.
13. Oral 82 Apartmanı
Oran'da yer alan zamanında Dışişleri Bakanlığı'nda çalışanlar için uygun fiyata ev alabilmeleri için tasarlanmış bir projedir. Hayrettin Oral tarafından Yugoslavya mimarisinden esinlenerek oluşturulmuş bir yapıdır. Sitenin adı Hayrettin Oral'ın soyadı ve apartmanın daire sayısından oluşmuştur. Kooperatif 1982'de kurulmuş, Hayrettin Oral ise 1985'te vefat ettiği için bina yarım kalmıştır ancak sonrasında tamamlanmıştır. Oral 89 Apartmanı'nın mimarı da Süha Şenel'dir.
14. İkramiye Apartmanı
Lemi Varlı tarafından 1968 yılında tasarlanmıştır. 3 katlı bir apartmandır ve içerisinde bulunan aydınlık galeri boşluğu ve tasarım aydınlatmalar ile de ön plana çıkan bir binadır. Bir diğer adı da Şefik Bursalı Apartmanı olan bu bina aslında bankaların müşteri kazanmak için ikramiye olarak dağıttığı daireler ve reklam yöntemleriyle göz önünde olmuştur. Apartman ismini de kura yöntemiyle dağıttığı binalardan alır.
15. Tan Apartmanı
Yüksek Mühendis Mimar Adnan Kocaaslan tarafından 1958 yılında tasarlanmış bir projedir. Borum zemin ve 2 normal kattan oluşan bu binada dışarıdan bodrum kati için girişi bulunan bir gece kulübü vardır. Tan Apartmanı kendine has planlaması ve sade tasarımıyla dönemindeki diğer yapılardan ayrışmıştır. Dönem yapıları içerisinde bu binanın özel bir yani vardır.
İçerik oluşturulurken apartmanların fotoğrafları ve hikayeleri hakkında Ankara Apartmanları isimli Instagram sitesinden ve Gain'deki Ankara Apartmanları konulu belgeselden yararlanılmıştır.
İlginizi Çekebilir.👇
Keşfet ile ziyaret ettiğin tüm kategorileri tek akışta gör!
Test
Gündem
Magazin
Video
Tarih Severler Buraya! Sizi Geçmişe Işınlayacak Ev ve Sokaklar
Yorum Yazın
Aslında Atatürk bu konuya da el atıyor. Cumhuriyet mimarisi diye birşey var bu yüzden. Ancak bu binalar arasında bu standart'a uyan tek bina ikinci vakıf apa... Devamını Gör
Şuan yapılan evlerde estetik 0
Onedio uzun zaman sonra kaliteli bir içerik üretmiş.. Tebrikler.. Artık bıkmıştık Mükremin doğurdu, o işedi, bu zıçtı, şu şununla sokakta şeetti.. ama bakıyo... Devamını Gör