Vizesiz Avrupa İçin En Zor Kriter: ‘Terörizm Mevzuatının AB'ye Uyumlu Hale Getirilmesi’

Vizesiz Avrupa için şart koşulan 72 kriterin biri de terörizmle ilgili Türkiye mevzuatının Avrupa Birliği'ne uyumlu hale getirilmesi. AB’nin istediği kriter; ifade özgürlüğü, toplanma hakkı gibi konularda adım atılmasını gerektiriyor. AB’ye göre, bu alanlarda son zamanlarda Türkiye’de geriye gidiş var. Diğer yandan, Cumhurbaşkanı Erdoğan da terör ve terörist tanımının değişmesini istiyor.

Avrupa Birliği’nin Türkiye vatandaşlarına vizesiz Avrupa’nın yolunu açmak için yerine getirilmesini istediği 72 kriterden biri de terörizmle ilgili yasal çerçevenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına uyumlu hale getirilmesi.

AB bu çerçevede güvenlik güçlerinin ve mahkemelerin uygulamalarının kişi güvenliği, özgürlüğü, adil yargılanma hakkı ile uyumunun sağlanmasını da istiyor.

Al Jazeera Türk'ten Ayşe Karabat'ın haberine göre bu kriter, AB tarafından şöyle tanımlanıyor:

“Organize suç ve terörizme ilişkin yasal çerçevenin; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, AİHM içtihatları, AB müktesebâtı ve AB üyesi devletlerdeki uygulamalarla uyumlu olacak şekilde gözden geçirilip düzenlenmesi ve mahkeme, kolluk kuvvetleri ve güvenlik güçlerinin uygulamalarının kişi güvenliği ve özgürlüğü, adil yargılanma hakkı, ifade, toplanma ve dernek kurma özgürlüğü ile uyumunun sağlanması.”

AB, Türkiye ile ilgili hazırladığı ilerleme raporlarında son zamanlarda Türkiye’nin bu konularda AB’ye uyumlu olmak bir yana geriye doğru gittiğini öne sürdü.

AB ile 18 Mart’ta varılan mutabakat gereği, Türkiye, bu kriterin de içinde olduğu 72 şartı Nisan ayı sonuna kadar yerine getirebilirse, vizesiz Avrupa’nın yolu Temmuz ayı başında açılacak.

Hükümet de bu kriterleri yerine getirmek için yoğun çaba harcayacağını defalarca dile getirdi ve yapılacak yasal değişiklikler için muhalefetin desteğini de istedi.

Ancak, terör ve terörle mücadele konusunda Türkiye’de devam eden tartışmalar da var. Bu tartışmalar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın terör ve terörist tanımını değiştirilmesini istemesiyle başladı.

Oysa Ankara Üniversitesi İnsan Hakları Merkezi Müdürü Yardımcı Doçent Kerem Altıparmak’a göre, mevcut tanımlar ve uygulamalar nedeniyle bile AB’nin bu kriterde söz edilen alanlarda, Türkiye’ye yönelik ciddi eleştirileri var.

Altıparmak’a göre, bu kriterin kısa sürede yerine getirilmesi zor:

“Diğer 71 kriter yerine getirilse bile, bu söz konusu kriter tek başına vizesiz Avrupa yolunu engelleyebilir.”

Türkiye’nin tam üyelik yolunda neler yaptığını özetleyen ilerleme raporlarının sonuncusu olan ve Kasım 2015’de yayınlanan ilerleme raporu da, Türkiye’nin bu kriterde söz edilen konularda geriye doğru gittiğini öne sürüyor.

Rapora göre, son zamanlarda Türkiye’de yargının bağımsızlığı ve kuvvetler ayrılığı ilkesinin gözetilmesi sekteye uğradı, hâkimler ve savcılar, güçlü bir siyasi baskı altında kaldı.

Aynı rapor, ifade özgürlüğü konusunda da son iki yılda ciddi bir gerileme görüldüğünü söylüyor.

İlerleme raporunun bir tespiti de, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden kaynaklanan haklar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadının henüz tam olarak uygulanmadığı yönünde.

Raporun dikkat çektiği başka bir konu da toplanma özgürlüğünün kısıtlanıyor olması.

Ayşe Karabat, Al Jazeera Türk