Eşsiz Kültürünü Sinemasına Yansıtan İran'dan Çıkan 13 Harika Film
Birbirinden güçlü 13 İran yapımı filmi sizin için derledik. Keyifli okumalar!
1. Roozi ke zan shodam (2000)
Hava, dokuzuncu yaşına girdiğinde kendi ülkesi olan İran'ın gerçekleriyle yüzleşmeye başlar. Çünkü artık o bir kadın olmuştur ve çok sevdiği arkadaşı Hasan'la eskisi gibi oynayamayacaktır. Ahoo'nun durumu ise bambaşkadır. Kocası izin vermemesine rağmen bir bisiklet yarışına katılacaktır. Hoora adlı ihtiyar ise o güne kadar karşı durduğu teknolojik gelişmeleri bağrına basmayı öğrenecektir. Marzieh Makhmalbaf'ın üç ayrı bölümde İran'ın sosyolojik vaziyetini ele aldığı filmi harika final sahnesiyle zihinlere kazınmıştı.
2. Nema-ye Nazdik (1990)
Bazen ortak ilgi alanları insanları umulmadık yerlerde ve biçimlerde kesiştirir. Hele ki bu bir sanatsa. Bir yönetmenin hayranlarından olan Ali, onun filmleştirdiği eserini bir yolculuk sırasında okurken, bunu fark edip aşırı derecede ilgi gösteren bir yolcu ile tanışır. Yönetmen Mohsen Makhmalbaf’ın hayranı olan bu kadın, aynı duyguları paylaştığını tahmin ettiği bu kişi ile sohbet etmek ister. Bu ilgiden hoşlanan Ali, kendini yönetmenin adı ile tanıtır. Hatta yeni film çalışmalarından söz eder. İran’ın en zengin ve tanınmış ailelerinden birine mensup olan kadının hayatına süzülerek kendi filmini yapmak için bir kapı arar. Elbette ki yalan, eninde sonunda ortaya çıkacaktır.
3. Ayneh (1997)
Son yıllarda dünya sinemasında iki farklı ekol ön plana çıktı. Ortadoğu'da İran ekolü ve Uzakdoğu'da Kore sineması... İşte Ayna da, yanı başımızdaki sorunlu komşumuzdan iyi bir örnek olarak kendini gösteren filmlerden. Yönetmenlik koltuğunda Jafar Panahi oturmakta ve bu film, kolu alçılı ve başı örtülü olan İranlı küçük bir kız çocuğun dünyasını mercek altına alıyor. Küçük kız, okul çıkışı annesiyle buluşmak için beklemektedir. Ancak kızın annesi gelmez ve kız evine tek başına dönmeye çalışır. Evinin adresini hatırlamadığı için de eve dönüşü kolay olmayacaktır. Küçük kızın okuldan çıkışıyla başlayan film, bir yerden sonra aniden belgesel türüne geçer ve küçük kızı canlandıran Mina Mohammad Khani’nin hikayesine döner.
4. Jodaeiye Nader az Simin (2011)
Bir Ayrılık'ta boşanmak üzere olan Nadir ve Simin, çocuklarının velayeti konusunda ikileme düşüp kadıdan yardım istemektedir. Bir çok festivalden büyük övgüler alarak ayrılan film, özellikle başrol oyuncularının başarılı performanslarına sırtına dayıyor. Simin, kocası Nader ve kızı Termeh’le birlikte İran’ı terk etmek istemektedir. Nader’in Alzheimer hastası babasını bırakmayı reddetmesi üzerine boşanma davası açan Simin, dava talebi reddedilince anne babasının evine gider. Termeh ise babasıyla kalmaya karar vermiştir. Nader kızına ve babasına bakması için hamile bir genç kadını tutar; ama bu durum daha fazla soruna yol açacaktır. Filmin 'En İyi Yabancı Film' dalında Oscar ödülünün sahibi olduğunu da ekleyelim.
5. Kasi az gorbehaye irani khabar nadareh (2009)
Tahran'da indie rock müziği ile uğraşan Negar ve Ashkan, Londra'da bir konser vereceklerdir. Bunun için bir an önce gruba yeni bir eleman bulup eksiklerini tamamlamaları gerekmektedir. Oysa genç müzisyenleri bekleyen çok daha büyük bir problem vardır: Vize... Negar ve Ashkan ülkeden yasal olarak çıkabilmelerinin neredeyse imkansız olduğu bir durumla yüz yüze kalırlar. Pasaport alabilmenin tek yolu karaborsanın içine dalmaktır.
6. Marmoulak (2004)
İşlemediği bir suç yüzünden hapishaneye düşen hırsız Rıza (Kertenkele Rıza), onu ve diğer mahkumları “adam” etmeye kararlı hapishane müdüründen molla kılığında hapisten kaçarak kurtulur. Yıllardır imamı olmayan bir sınır kasabasına varır ve sahte pasaportunu beklerken molla rolüne iyiden iyiye bürünür. Bir komedi filmi olmasına rağmen sizi bir çok yerde kritik sorularla baş başa bırakıyor: bir hırsızla bir mollayı ayıran çizgi iyi ve kötüyü, dönemin İran’ını, değişen yargıları size sorgulatıyor. Tanrı’nın iyi insanların tekelinde olmadığını gözümüze sokarken, mollaların İran toplumunda değişen yerinin de altını çiziyor. Vaazinde Pulp Fiction’dan bahseden mollaların karşısında “Uzayda namaz nasıl olur?” diye soran bir cemaat var.
7. Bad ma ra khahad bord (1999)
Birkaç film yapımcısı film çekmek için küçük bir kasabaya iner. Köyün en yaşlı kadını ölmek üzeredir. Bu kadının ölmesini beklerken film ekibi kendilerini köylülerin günlük yaşantısının içinde bulur. Yönetmen Behzad, sürekli çalan telefonuna bir türlü cevap veremez çünkü köyde telefon çekmemektedir. Bu nedenle bir tepeye doğru yol alır. Bu tepede de bir adam hazine aramaktadır. Behzad hazine için çukur kazan adamla iletişim kurmak istemesine karşın adam çukurdan çıkmaz. Seyirci tarafından merak edilen bu adam bir türlü kamera karşısına çıkmaz. Zaten filmin bir sürü karakteri de seyirciye gösterilmez
8. Bacheha-Ye aseman (1997)
Cennetin Çocukları, kız kardeşinin ayakkabılarını kaybeden bir çocuğunun onları bulmak için verdiği mücadeleyi ele alıyor. İran sinemasının dikkat çekici yönetmenlerinden Majid Majidi'nin eserinde, yoksul bir aileye sahip iki kardeşin aynı çift ayakkabıyı paylaşmasının öyküsü anlatılıyor. Film, 1999 yılı En İyi Yabancı Film Oscar'ına aday gösterildi.
9. Darbareye Elly (2009)
Almanya’da yaşayan Ahmat, bir süre sonra İran’ı ziyarete gider. Orada onu eski arkadaşları karşılayacaklardır. Birlikte bir tatil planı yaparlar. Hazar Gölü kıyısında üç gün birlikte eğleneceklerdir. Tatili düzenleyen Sepideh, bu tatile Elly’ı da çağırır. Ahmad Elly’ı tanımamaktadır ama Sepideh’in amacı biraz da onları yakınlaştırmaktır. Tatil güzel geçmektedir, ta ki ikinci gün Elly kaybolana dek… O günün sabahında Tahran’a dönmesi gerektiğini söylemiş olan Elly, nasıl yok olmuştur? Bu andan itibaren bazı yalanlar ortaya çıkar ve yalanın tüm olayların seyrini nasıl değiştirebildiği gözler önüne serilir.
10. Nun va Goldoon (1996)
İran sinemasının büyük ismi Mohsen Makhmalbaf, 'Nun va Goldoon' adlı filminde yıllar önce ünlü yönetmenden kendisini bir filminde oynatacağına dair söz alan bir polis memurunun hikayesini anlatıyor. Yönetmenin evine kadar gelen ve ona verdiği sözü hatırlatan polisin davranışı karşısında duygulanan Makhmalbaf filmi çekmeye karar verir. Filmin konusu da aslında filmin çekilme sebebinin kendisi yani onu bu sözü vermeye iten olaylar dizisi olacaktır.
11. Bicycleran (1989)
İran sinemasının en yetkin isimlerinden biri olan Mohsen Makhmalbaf 1989 tarihli filmi 'Bisikletli Adam'da İran'da yaşayan bir Afgan göçmeni anlatıyor. Nasim, ağır bir hastalığa yakalanan karısının bakımını karşılamakta zorlanırken, para için karanlık yollara sapmamaya gayret etmektedir. Bir umutsuzluk anında aldığı teklifi kabul eden Nasim, 7 gün 24 saat boyunca bisiklet kullanmak üzere harekete geçer. Böylece adına açılan bahislerden para kazanabilecektir.
12. In film nist (2011)
Bazı filmlerin bütün sırrı, hatta özeti filmin adında saklıdır. İşte Cafer Panahi'nin bin türlü oyunla İran'dan Fransa'ya kaçırılan son 'işi' Bu Bir Film Değil tam da adıyla bütünleşik bir yapım. Kendisi de İranlı olan yönetmen arkadaşı Mojtaba Mirtahmasb ile bir günü paylaşmalarından ibaret olan filmde, Panahi arkadaşına üzerinde çalıştığı bir senaryoyu sohbet misali sahne sahne anlatıyor ve sonra kaçınılmaz olarak şunu soruyor: : 'Madem anlatılabiliyor, film yapmaya ne gerek var?' Cafer Panahi davetli olduğu pek çok festival gibi Cannes'a da gidemedi ama Bu Bir Film Değil, Cannes'da gösterilmek üzere bir kekin içine saklanan USB bellek ile İran'dan Fransa'ya kaçırıldı. Zira, İranlı yönetmen Cafer Panahi'nin film yapması, 'ulusal güvenliğe karşı işlenen suçlara' ilişkin hüküm gereği tam 20 sene boyunca yasaklanmıştı.
13. Ta'm e guilass (1997)
Bay Badii arabasıyla bir yola çıkmıştır. Bu yolculuğun amacı bellidir. Badii, kendisini öldürmek için ikna edeceği bir adam bulacaktır ve bu iş için ona para verecektir. Önce bir Kürt asker bulur, daha sonra Afgan asıllı bir öğretmen ve en sonunda da ihtiyar bir Türk... En sonunda aralarından birine teklifini kabul ettirecektir. Ancak tüm bu boşvermişliğine rağmen halen öğrenmesi gereken çok şey vardır. Kiarostami filmografisinin en değerli yapıtlarından biri olan Kirazın Tadı, gösterildiği birçok festivalden ödüllerle dönmüştü.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
