Hamilelik Ve Peynir

Bireyin hayatı doğumla

değil sperm ve yumurta hücresinin bir araya gelip döllenmesi ve zigot denen ilk

birey taslağının oluşmasıyla başlar, embriyolojik gelişimle ve hamilelik süreci

ile doğuma kadar devam eder. Doğum bireyin yaşamında ilk aşama olmayıp ara

aşamalardan sadece birisidir. Hamilelik süreci bireyin doğumdan sonra çocukluk,

gençlik ve yaşlılık dönemlerine de yansıyan nedenleri içinde barındıran bir

süreçtir. Hamilelik sürecinin kötü veya iyi geçmesi bireyin doğum sonrası psikolojik

ve biyolojik yaşamına da yansımaktadır.

Gebelik boyunca meydana

gelen metabolik değişiklikler in annenin ve ceninin sağlığını önemli ölçüde

etkilediği bildirilmektedir.1

Hamile kadınların

beslenmesi ile anne karnındaki bebeğin sağlığı biri birine

paralel seyretmektedir. Hamile kadının yanlış beslenmesi bebeğin fiziksel ve

zihinsel olarak gelişmesini doğrudan

olumsuz etkileyebilmektedir.

Hamilelikte yetersiz ve dengesiz beslenen bir

annede meydana gelebilecek sorunları şöyle sıralamak mümkündür.

Bebekte oluşabilecek

sorunlar:

1- Erken doğum veya düşük

2- Doğum ağırlığı 2,5

kg’dan düşük bebek doğumları

3- Bedensel ve zihinsel gelişimi yetersiz

bebekler

4- Ölü doğumlar

Bu yüzden hamilelik

boyunca kadınlar, gerekli enerji ve besin maddelerini almak, uygun miktarda

yedek besin maddeleri depolamak, karnındaki bebeğin de sağlıklı gelişimini

sağlamak, doğum sonrası vücudun kendini toparlamasını ve emzirmeyi karşılayacak

enerji ve besin maddelerini karşılayacak şekilde bir diyet rejimi izlemek

zorundadırlar.2

Annedeki D vitamini eksikliği yeni doğanlarda ve bebeklikte de 'infantil rikets” oluşmasına zemin hazırlamakta, ayrıca

uzmanların sadece kemik üzerindeki etkilerinden ziyade D vitamininin bireyin kemik dışı etkilerinin hayat boyunca süreceği

gerçeği üzerinde daha fazla odaklanmalarına

neden olmaktadır.3

Gebeliklerinin 3.ayında

bulunan kadınlarda yapılan bir araştırmada ise annelerin D vitamininden yoksun

bir gebelik süreci geçirdiklerini ortaya koyulmuştur.4

Gebelik anne ve cenin için

riskli ve meşakkatli bir dönem olup hem anne hem de ceninin sağlığının

düşünülmesi gereken önemli bir dönemdir.

Gebeliğin son üç ayında

veya doğum sonrası erken dönemde görülen oldukça nadir bir durum olan gebelik ile

ilişkili osteoporoz (kemik erimesi) hamileliğin geç dönemi veya emzirme süreci boyunca omurga

kırık veya kırıklarıyla kendini gösteren çok önemli bir hastalıktır. Bu

hastalara düzenli kalsiyum,D vitamini desteği verilmesi ve emzirmeyi kesmesi

önerilmektedir.5

D vitamini düşüklüğü

gelişmemiş ülkelerde olduğu kadar gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde kadınların büyük oranında ( %18-

84) görülen bir sorundur. Aynı sorun

ülkemiz için de geçerli ve ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.3

Japonya’da annelerin

hamilelik sürecinde süt ürünleri tüketimi ve kalsiyum alımı ile çocukluk

çağındaki diş çürükleri arasındaki bağlantının araştırıldığı bir çalışmada

hamilelik döneminde peynir tüketiminin çocukluk çağında diş çürüklerini azalttığına dair sonuçlara varılmıştır. Bunun

nedeni anne karnındaki ceninin ilk diş ve dişteki mineral oluşumun hamileliğin ilk 13. haftasında başlamasıdır.

Ayrıca, aynı araştırmanın sonucunda hamilelik sürecinde yoğurt dışındaki

kalsiyum ve süt ürünlerinin daha fazla tüketimi bebeklik çağında (16-24 ay)

hırıltılı nefes riskini, D vitamini alımı ise hem hırıltılılı nefes ve hem de

egzamaya karşı olabildiği rapor edilmiştir.6

Peynirin hamilelerde bu

kadar önemli olması boşuna değildir.

Çünkü,peynir bir mineral

ve vitamin deposudur.Peynirden gelen vitaminler şunlardır: A,D,E ve K

vitaminleri yanında B grubu (B1,B2, B9 ve B12, folik asit) vitaminleri.

Mineraller: Kalsiyum,çinko,

fosfor.

Bu vitamin ve mineraller

incelendiğinde hamilelikte anne ve cenin sağlığı için hayati önem taşıyan

vitaminler olduğu görülecektir.

Hamilelik hassas bir dönem

olmasının yanı sıra hamile kadının yediğine içtiğine azami dikkat etmesi

gereken bir dönemdir. Hamile kadınlar normal zamanlarda beslendikleri gibi

beslenemezler.

Hamile ve emziren kadınlara birtakım önemli besinlerle

birlikte, günlük bir su bardağı süt veya yoğurt veya 2 kibrit kutusu

peynir veya 1-2 yemek kaşığı çökelek yada lor peyniri önerilmektedir.2

Gebelikteki en önemli

besin öğelerinin en önemlilerinden biri de ' folik asit ”tir. Gebelikten folik asit takviyesine başlamak bütün

kadınlara önerilmekte ve halk sağlığı açısından önemi otoritelerce her fırsatta vurgulanmaktadır.7

Hamilelikte C ve E vitamini takviyesini kadınlarda pre-eklempsi riskini

engellediği kaydedilmiştir.8

Ayrıca Blue,Camembert vb. proteolitik peynir

çeşitlerinin birçoğu %9-55 oranında B grubu vitaminleri ve folik asit

içermektedir. Peynir gıdalar içerisinde iyi bir B vitamini deposu olarak

bilinmektedir. Sert, yarı-sert ve yumuşak olgunlaşmamış peynirlerin her 100

gramında ortalama 277μg niacin, 94μg B6 vitamini, 691μg pantothenic asit, 1.79μg biotin, ve

22.3μg folik asit saptanmıştır. Folik asiti daha çok sert peynirlerin

içerdiği görülmüştür.9

Folik asit anne-babaların

korkulu rüyası olan doğum anormalitelerinden nöral tüp defektleri ve spina bfida

(omirilik ve beyin anomalileri) başta olmak üzere birçok özürlü doğum

oranlarının azaltılmasında önemli rol oyandığı rapor edilmiştir.10

Sonuç olarak peynirin yukarıda belirtilen hamilelik risklerini

önlemek için gerekli vitamin ve mineralleri içerdiği görülmektedir. Sadece

hamilelik sırasında anne sağlığını değil, anne karnındaki bebeğin, infantil dönemdeki bebeğin ve hatta çocukluk çağının sağlığının korunmasını

sağlamaktadır.

Uyarılar Ancak hamilelikte tüketilen peynirlerin sağlıklı koşullarda

üretilmesi ve saklanması en başta dikkat edilmesi gereken bir husustur. Örneğin

çiğ sütten yapılmış ve brusella mikrobu içeren bir peynirin yararlarından çok

geri dönüşümsüz zararları ile karşılaşmanın mümkün olabileceği unutulmamalıdır.

Brie, Camembert, mavi peynirler (blue cheeses) ve Feta gibi lezzeti aranan

peynirler genellikle pastörize olmayan sütlerden yapılmaktadır. Peynir

tüketilirken bu gibi hususlar dikkate alınmalıdır. Kısaca gıda güvenliği her besinde olduğu gibi

peynir de de olmazsa olmazdır.

Öte yandan annenin yaş, kilo ve fizyolojik durumuna göre peynir tüketmesi gerekir. Çünkü peynirlerin içerdiği kalori oranı yağ oranları ve diğer besin öğelerine göre değişmektedir. Ayrıca peynirlerin tuz oranları da değişken olup, tuzsuzdan belirli oranlarda tuzluya doğru değişmektedir. Bu yüzden hamileler günlük peynir tüketimini diyetisyen ve doktorlarına danışarak ayarlamalıdırlar.

Bebekler Peynir Yiyebilir mi adlı yazımızı ilginizi çekecek

Çocuklara Peyniri sevdirmeliyiz adlı makalemizi okuyun

Kadın ve Peynir sayfasına gidin

KAYNAKLAR

1-Levent Sarıyıldız, Turan

Akdağ, Ali Muhtar Tiftik, Dr. Faruk Sükan Hamilelikte Biyokimyasal

Değişiklikler / Biochemical Changes in the Pregnancy J Clin Anal Med 2013;4(2):

99-103.

2- Gülhan Samur. Gebelik Ve

Emziklilik Döneminde Beslenme, Hacettepe Üniversitesi-Sağlık Bilimleri

Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726, Klasmat

Matbaacılık,2008 ANKARA.

3- Gül Yeşiltepe-Mutlu,

Şükrü Hatun. Perinatal D vitamini yetersizliği Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Dergisi 2011; 54: 87-98.

4- EMeltem Erol, Ferruh

İşman, Mine Kucur, Münire Hacıbekiroğlu Annede D vitamini eksikliğinin

değerlendirilmesi Orijinal Araştırma, Türk Pediatri Arşivi Yıl: 2007

Cilt: 42 Sayı: 1 .

5- Gülseren akyüz, Özün Bayındır.

Gebelik İle İlişkili Osteoporoz/Pregnancy Associated Osteoporosis DO I: 10.4274/tftr.92259

Derleme / Review Türk Fiz

Tıp Re hab Derg 2013;59:145-50, Turk J Phys Med Rehab 2013;59:145-50.

6- Y. Miyake, S. Sasaki ,

K. Tanaka*and Y. Hirota. ' Dairy food, calcium and vitamin D intake inpregnancy,

and wheeze and eczema in infants Eur

Respir J 2010; 35: 1228–1234.

7- Joan Sneddon, James

Densem, Christopher Frost, and Rossana Stone Prevention of neural tube defects:

Results of the Medical Research Council Vitamin Study Volume 338, No. 8760,

p131–137, 20 July 1991.

8- Lucy C Chappell ve ark.

Effect of antioxidants on the occurrence of pre-eclampsia in women at increased

risk: a randomised trial Volume 354, No. 9181, p810–816, 4 September 1999.

9- K.M. Shahani,I.L.

Hathaway,, P.L. Kelly B-Complex Vitamin Content of Cheese1,2 II. Niacin,

Pantothenic Acid, Pyridoxine, Biotin, and Folic Acid July 1962Volume 45, Issue

7, Pages 833–841.

10- Centers for Disease

Control and Prevention (CDC). Spina bifida and anencephaly before and after

folic acid mandate--United States, 1995-1996 and 1999-2000. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2004 May

7;53(17):362-5.