Futbol Lügatına Katkıda Bulunmuş 20 Futbol İnsanı

Bu hareketle bizi ilk olarak 1974 Dünya Kupası gruplar mücadelesinde İsveç'e karşı oynadıkları maçta Jan Olsson'a yaparak tanıştırmıştır.Arsenal'in efsanevi futbolcusu Dennis Bergkamp'ın 2002 yılında Newcastle'a attığı efsanevi golde yaptığı muhteşem dönüştür.Stoke City'nin İrlandalı futbolcusu Rory Delap ın inanılmaz taç atışları sayesinde takımı çok sayıda gol buldu. Delap'ın attığı taç atışları Les Ferdinand'a göre zaman zaman 60 km hıza ve 35 metreye kadar gidebiliyor. Bu yüzden bir çok kişi bu stile 'Delap'ın Roketleri' diyor. Delap bir savunma oyuncusu olmasına rağmen bir hücum oyuncusu kadar önlem alınması gerekilen bir isim. Okul yıllarında cirit takımında yer almış olması sayesinde bu özelliğini futbolda rahatça kullanabiliyor. Stoke City'nin maçlarında korner gibi taç atan Delap için sezon başında sahanın boyutları standartlara uygun şekilde daraltıldı.Dünyanın en hızlı koşan kuşu Road Runner'dan esinlenerek adlandırılan bu dripling stili, saatte 20-30 km'ye ulaşabilecek hızda driplinge kalkan futbolcular için geçerli. Sega'nın sevimli ve hızlı karakteri Sonic'ten de esinlenerek telaffuz edildiği oluyor. Özellikle kısa bacaklı ve kilosu ağır olmayan futbolcular bu driplingi sergilemeyi başarıyor. Bunlardan en bilineni ise Agüero'dur.Brezilya'da Leonidas'ın röveşatası, Didi'nin frikikleri, Garrincha'nın driplingleri, Pele'nin golleri ve Ronaldinho'nun bakmadan attığı 'no look' pas stillerine Kerlon'un rakiplerini kafasında top sektirerek geçmesi stili de eklendi. Literatürde fok balığı driplingi olarak yerini alan bu hareketi nedeniyle savunmacılar Kerlon'un kafasındaki topu almakta zorlanıyor.Yukarıdaki video'nun türkçe çevirisi:Leo da Silva 'Kara Elmas' olarak bilinen brezilyalı meşhur bi futbolcuydu.O 'Bisiklet Vuruşu''nun mucidi olarak kabul edilir. Google Doodle sizlere bu vuruşun farklı aşamalarını gösteriyor.Dünya Kupası tarihindeki tek bisiklet vuruşu ile gol atan oyuncudur.O aynı zamanda elastikliğinden dolayı 'Elastik Adam' olarak bilinirdi.Futbol kariyerinden sonra radyo spikeri oldu.Ardında da kendine bir mobilya mağazası açtı.Bir başka deyişle Naka-Special.. Celtic'in Japon yıldızı Shunsuke Nakamura'nın özel vuruşları ve duran toplarına taraftarlar tarafından bu isim takıldı. Fantastik vuruş ve golleriyle sevilen Nakamura'ya Japon çizgi film yıldızı Tsubasa diye de hitap ediliyor. Nakamura'nın bu günlere gelmesine beraber çalıştığı Zico'nun da etkisi büyük. Duran toplara yay gibi esneyerek vuran ve ayağının içiyle verdiği etkileyici falsoyla topu ulaşamayacağı köşelere yollayan Nakamura, Reggina'da oynadığı dönemde Galatasaray'ın transfer gündemine gelmişti.Futbolun en estetik hareketlerinden biridir. Bu hareketi yapmak için futbolcu; kullanmak istediği ayağı topun duruma göre sağına veya soluna alır. Topa sahip olmayan diğer ayağını sahip olan ayağının arkasından geçirerek sağlam bir vuruş yapabilirse Rabona gerçekleşmiş olur. Başarılı bir rabona sonucu futbolcu X şekline dönüşür. Başarısız bir vuruşta ise futbolcu ya kendi ayağına vurur, ya da top istediği gibi gitmez. Futbol sahalarında rabona yapmaya çalışırken kendisine çelme atıp yere düşen futbolcular da görülmüştür. Birçok futbolcu bu hareketi seyir zevkini arttırmak için kullanıyor olsa da Cristiano Ronaldo, Quaresma, Maradona, Ronaldinho, Matias Fernandez, Aimar, David Villa, Aquilani, Joe Cole, Nick Carle, Recoba ve Rivaldo gibi teknik kapasitesi yüksek olan ancak zayıf olan diğer ayaklarını kullanamayan futbolcular bu hareketi pas atmak ve hatta yerine göre şut çekmek için bile kullanırlar. Portekizli flamboyan yıldız Ricardo Quaresma maçlarda sıkça rabona pas ve şut denemesi yapar ve başarılı olmuştur. Jeneriklik birkaç gole de imza atmıştır.1976 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda finale çıkan Çekoslovakya burada Batı Almanya ile karşılaştı. Uzatmalar sonunda 2-2'lik eşitlik bozulmadı ve penaltı atışlarına geçildi. İlk üçer penaltıları iki takım oyuncuları da gole çevirmeyi başardı. Jurkemik'in Çekoslovakya'nın dördüncü penaltısında golü bulmasının ardından Uli Hoeneß, Batı Almanya'nın dördüncü penaltısını üstten dışarı attı. Son penaltı için topun başına gelen Panenka, golü atması halinde ülkesine Avrupa şampiyonluğu getirecek kritik penaltıyı, sol tarafa yatan kaleci Sepp Maier'in ulaşamayacağı şekilde kalenin ortasına doğru hafifçe havalandırarak kullandı. Bu estetik vuruş daha sonra Panenka'nın adıyla 'Panenka penaltısı' olarak anılmaya başladı.Bugün bile hala o kritik penaltıyı kullanırken nasıl kaleci kenara uçmasa aptalca görünecek böyle bir şut atacak kadar soğukkanlı olduğu tartışmalıdır. Brezilyalı futbolcu Pelé bu vuruş hakkında 'Böyle bir penaltı kullanmak için birinin ya bir dâhi ya da çılgın olması gerekir.' yorumu yapmıştırAmerikan futbolunda keşfedilen ve çok sık yapılan bu stil, futbol oynadıkları dönemlerde Maradona ve Zidane sayesinde çok popülerleşti. Fakat bu stili futbolda uygulamak oldukça zor. Playstation oyunlarında The Marseille Turn (Marsilya dönüşü) olarak geçen stil, topu sürerken üstünde 360 derece dönme hareketi.. Bu hareketin esas isimleri ise Zidane dönüşü ve Maradona'nın 360 derecelik dönüşü ya da eski bilgisayar oyunlarında karşılaşabileceğimiz Rocastle.Hareketin en bilinen sahibi Zinedine Zidane'dır. Bugün Cristiano Ronaldo, Kaka, Robinho, Franck Ribery, Ricardo Quaresma, Lionel Messi, Park Ji-Sung, Ronaldinho ve Maroune Fellaini bu hareketi sık sık yapan yıldızlardır.Futbolculuğunun yanı sıra resim yapma yeteneği ile de tanınan ve İtalya'da bir çok entelektüel tarafından sanatçı yönü bulunduğu için sempatiyle bakılan tek futbolcu Andrea Pirlo.. Onun pas yeteneğinin mükemmel düzeyde olduğu kabul edilir. Hatta zaman zaman Milan Junior Kampı'nda yer alan geleceğin yıldızlarına hem moral vermek hem de nasıl pas vermeleri gerektiği konusunda mini dersler veriyor. Pirlo'nun pas yeteneğine Art of Pass (Pas Sanatı) yakıştırması da yapılıyor. Pirlo'nun bir idman sırasında 32 dakika boyunca topu hiç kaybetmeden dar alanda tek pas çalışması yaptığını Milan kulübü bir keresinde resmi sitesinden duyurmuştu. Pirlo maçlarda sergilediği isabetli pas yüzdesiyle büyük takdir topluyor.Son zamanlarda Cristiano Ronaldo'dan hemen hemen her maç sergilenen bir çalım stili. Türkçe manası topun üstünde adım atmak manasına, başka dillerde top üstünde pedal çevirme şeklinde de niteleniyor. Bazı Türk spikerlerin topun üstünde daireler çizdiğini söylediği çalım stili de denilebilir. Topla dripling halindeyken futbolcunun bacaklarını seri şekilde topun etrafında açılar çizerek rakibi aldatma girişimine step over stili adı verilmiştir. Bu stilin amacı bir nevi rakibi kısa süreli hipnoz etmek ve aldatmaktır. Bu stilin en iyi temsilcisi Ronaldo gibi anımsansa da esas ustası Brezilya'nın sönük yıldızı Denílson de Oliveira olarak biliniyor. Bacaklarını çok hızlı kullanabilen Denilson, step over'ı arka arkaya 10'dan fazla yapabiliyor ve rakibini sersemleştirebiliyordu. Bugün ise Robinho, Ronaldinho, Ronaldo, Ricardo Quaresma, Cristiano Ronaldo, Harry Kewell, Joe Cole, Ryan Giggs, Arjen Robben, Franck Ribery, Joaquín Sanchez ve Mancini step ove'ı nefis uygulayan usta ayaklar.Denizci efsanelerinde yer alan ve esrarengiz bir şekilde kaybolan Uçan Hollandalı isimli gemiden esinlenerek adı verilen bu vuruş stili, Manchester United'in Hollandalı yıldızı Robin Van Persie'nin Charlton Athletic kulübüne attğı gol sonrası ortaya çıkmış bir vuruş stilidir. Charlton-Arsenal maçında Van Persie, sağ kanattan yapılan bir ortaya attığı driplingle beraber zıplamış ve havadayken şut atarak bir gole imza atmıştı. Bu gol aynı zamanda Premier Lig tarihinde tüm zamanların gelmiş geçmiş en iyi gollerinden biri olarak da nitelendirilmişti. Uçan Hollandalı vuruşu adı verilen bu gol gerçekten de görülmeye değer.Ve geçtiğimiz dünya kupasında İspanya'ya bu gole benzer gol kaydetmiştir.Ronaldo, duran topların başına geldiğinde şaşırtıcı ve biraz da gülümseten bir vuruş tarzı yarattı. Duran toptan adımlarını geri atarak uzaklaşan Ronaldo, bacaklarını adeta bir pergel gibi açıyor ve sonra da yavaşça sokularak sert ve falsolu bir vuruş yaparak atışını yapıyor. Ronaldo'nun bu stili deneyip golü bulduğu anlarda topun bir yöne giderken aniden ters yöne yöneldiği kameralarca tespit edilmişti. Bunun sırrının ne olduğu kısa bir süre İngiltere'de merak edilmiş ve daha sonra da anlaşılmıştı. Vuruş anında güçlü bacaklarıyla kalçasını iyi ayarlayan Ronaldo, topa burun diye tabir edilen parmak uçlarının olduğu kısımla vuruyordu. Bu şekilde top yediği şut darbesiyle hava kaçırıyormuş gibi dönerek ve yön şaşırtarak gidiyordu. Gerçekten çok zekice keşfedilmiş ve başarılı olan bir stil. Bu stile henüz bir isim verilemedi ancak bir kısım futbolseverler, Ronaldo bacaklarını açtığında pergele benzediği için pergel stili adını taktı.Lakabı El Loko(__Manyak) olan Higuita, 1995 yılında Londra Wembley Stadyumu'ndaki İngiltere-Kolombiya maçındaki akrep kurtarışıyla ünlüdür. Bu kurtarıştan sonra bu vuruş tarzı Scorpion Kick (Akrep Vuruşu) adını almıştır. Aynı zamanda Higuita dünyanın en golcü 4. kalecisidir.Özellikle Brezilyalı Ronaldinho'nun rakiplerine karşı çok uyguladığı için sürekli onun adıyla anılan bu teknik, aslında yetenekli olan çok isim tarafından yapılıyor. Ancak Ronaldinho'dan bu tekniği sıkça görmek daha mümkün oluyor. Ronaldinho bu tekniği yaparken karşısındaki rakibini ekarte etmeyi amaçlıyor. Bu teknikte, karşısında yüz yüze ve çok yakın duran rakibi aldatmak için öncelikle topu sağ ayağına yapıştırarak hafifçe sağ tarafa gönderir gibi yaparak ani bir bilek hareketiyle topu havadayken sola atarak rakip yanıltılıyor. Bu hareketi sahada yapmak için çok önemli 3 unsur gerekiyor; çok hızlı düşünen bir beyin, topla dans eden bir ayak bileği ve mükemmel bir zemin...Tabi her zaman futbolcular futbola kazandırdığı hareketlerle değil bazen de sevinçleriyle futbol lügatına katkıda bulunabiliyor.Bu hareket 1980'lerde piyasaya çıktı. ilk yapanı, yaptıranı bilinmiyor ama biz İlhan Mansız çalımı demeye devam edeceğiz.Kimi deyimleriyle lügata katkısı bulunur.Her ne kadar tıpkı İlhan Mansız çalımı gibi sadece Türkiye'de kullanılan bir deyim olsa da, bizim için o sözlükte bulunur.Trivela bir futbol tekniği terimi. Genellikle futbol topuna futbolcunun ayağının dışıyla hükmetmesinden ortaya çıkıyor. Bu tekniği sıkça futboluna yansıtan yıldız isim olarak Portekizli Ricardo Quaresma akla gelir. Top sürerken, pas atarken, çalım atarken ve şut atarken bile trivela tekniğini kullanıyor. Cristiano Ronaldo da bu tekniği iyi biliyor ve dripling atarken kullanıyor. Trivelayı çok kullanmasa da popülaritesini arttıran bir başka yıldız isimde Roberto Carlos, Quaresma medyaya verdiği demeçlerinde Carlos'tan ilham aldığını dile getirmiştir. Öyle ki Roberto Carlos; Real Madrid formasıyla bir La Liga maçında hareket halindeki topa korner bayrağının olduğu bölümden ayağının dışıyla vurarak gol atabilmiştir. Quaresma ve Roberto Carlos'un bu tipte golleri var.Belki de tüm bu uluslararası deyimler içinde en ilginci, adını Danimarkalıların verdiği: Moses (Hz. Musa). İki rakip defans oyuncusunun arasından geçerek ceza sahasına girmek anlamına geliyor ve Hz. Musa'nın denizi ortadan ikiye ayırmasına gönderme yapılıyor.Teoride çok kolay gibi görünen bu pas stilini pratikte uygulamak zordur. Futbolcu topun önüne ayağını koyduğu zaman uygun zamanı bekler ve topa ayağının arka kısmı (topuk) ile süratini ayarlayacak şekilde pas veya şuta çevirir. Aldatıcı bir hareket olduğu için bir çok savunma oyuncusu karşısında başarılı verim alınabilir. Bu stili oldukça gelişmiş bir şekilde uygulayan futbolcularda görülmüştür. Özellikle Thiery Henry bu stili çok değişik yöntemlerle gerek pas gerekse çalım atarken sıkça kullanıyor. Bazı klas yıldızlar bu stili uygularken o kadar ustalaşmıştır ki penaltı atarken bile kullanırlar. Zlatan İbrahimovic'in Euro 2004'te 90. dakika da İtalya'ya havadayken attığı topuk golü halen akıllardadır..1-6-3 formasyonu, çılgınca bir diziliş şekli gibi görünse de tek santrafor üzerine kurulu bir taktik anlayış olarak benimseniyor. II. Dünya Savaşı sırasında Japon İmparatorluğu'nun Müttefiklere karşı intihar saldırısı yapan havacılarına verilen saldırı stilinden esinlenerek futbola geçiş yaptı. İlk kez 1936 yılındaki olimpiyat oyunlarında Japon milli takımı bu dizilişi denedi ve İsveç'i 3-2 mağlup etti. Fakat daha sonra İtalya'ya 8-0 mağlup oldular ve bu maç Kamikaze dizilişini rafa kaldıran maçlardan biri oldu. Kamikaze dizilişi; kalecinin önünde bir libero, önünde iki ön libero, iki kanat oyuncusu , iki forvet arkası oyuncusu,birer sağ ve sol açık ve santrafordan oluşuyor. 3-4-3 gibi görünen bir piramide benziyor olsa da bugün bu diziliş global futbola çok uzak olduğu gibi, tıpkı Japon uçaklarının intihar saldırısı yapmasına benziyor.

Futbol Lügatına Katkıda Bulunmuş 20 Futbol İnsanı

1.Cruyff Dönüşü

2.Bergkamp Dönüşü

3.Delap'ın füzeleri

4.Road Runner Dribbling / Sonic Dribbling

5.Seal Dribbling (Fok Driplingi)

6.Iniesta Spin (İniesta Dönüşü)

7.Bicycle Kick (Leonidas vuruşu)

8.Nakamura Special

9.X Kick/ Rabona Kick (Rabona Vuruşu)

10.Panenka Penaltısı

11.Zizou Ruleti / Marseille Turn (Marsilya Ruleti)

12.Art of Pass (Pirlo'nun Pas Sanatı)

13.Step Over (Topla Hipnoz)

14.Flying Dutchman (Uçan Hollandalı)

Bu da RvP'nin Charlton'a attığı efsanevi gol.

15.Ronaldo-Pergel Stili ve Daldan Düşen Yaprak Vuruşu

16.René Higuita-Scorpion Kick (Akrep Vuruşu)

Akrep vuruşunun başka açıdan görünümü

17.Flip-Flap / Ronaldinho Elastico (Ronaldinho'nun Elastik Aldatışı)

18.Milla Sevinci

19.İlhan Mansız çalımı

20.Mustafa Denizli-İçimizdeki İrlandalılar

Bonus:Trivela

Bonus:Hz.Musa Geçişi

Bonus:Heel Kick (Topuk Vuruşu)

Bonus:Japon Kamikaze Dizilişi