Bizi Hayata Bağlayan Kan Damarlarımızdan Biri Haline Gelen İnternet Bir Günlüğüne Çökerse Neler Yaşanır?
1 saatimizi bile internetsiz geçiremiyorken tüm dünyada internet çökerse neler yaşanır? Buyurun detaylara 👇
İnternet bir günlüğüne durursa ne olur?
1995'te dünya nüfusunun %1'inden daha azı çevrimiçiydi. İnternet, çoğunlukla Batı'daki insanlar tarafından kullanılan bir meraktı. Bugün ise 3.5 milyardan fazla insanın internet bağlantısı var. Bu da gezegendeki tüm insanların neredeyse yarısı ve bu sayı saniyede yaklaşık 10 kişi oranında artıyor.
Pew Araştırma Merkezi'ne göre, tüm Amerikalıların beşte biri interneti 'neredeyse sürekli' kullandığını ve %73'ü en az her gün kullandığını söylüyor. Birleşik Krallık'taki rakamlar da benzerlik gösteriyor. 2016'da yapılan bir anket, yetişkinlerin yaklaşık %90'ının önceki üç ayda internet kullandığını söylediğini ortaya koydu. Birçokları için internetsiz bir hayat hayal etmek artık neredeyse imkansız.
Ancak internet dokunulmaz değildir.
Teorik olarak internet, küresel veya ulusal ölçekte bir süreliğine ortadan kaldırılabilir. Siber saldırılar bir olasılıktır. Kötü niyetli bilgisayar korsanları, internet trafiğini ileten cihazlar olan yönlendiricilerdeki güvenlik açıklarını agresif bir şekilde hedef alan yazılımlar yayınlayarak interneti durma noktasına getirebilir. Alan adı sunucularının (internetin adres defterlerinin) kapatılması, örneğin web sitelerinin yüklenmesini önleyerek büyük kesintilere neden olur.
Kıtalar arasında büyük miktarda internet trafiğini taşıyan derin deniz kablolarının kesilmesi de dünyanın bir bölgesini diğerinden kopararak önemli aksamalara neden olacaktır.
Bu kablolar saldırganlar için kolay hedefler olmayabilir ancak bazen kazara hasar görürler. 2008 yılında, Orta Doğu, Hindistan ve Güneydoğu Asya'daki insanlar, denizaltı kablolarının kesildiği veya müdahale edildiği üç ayrı olayda büyük internet kesintileri yaşadı.
Bazı hükümetler, ülkelerinde interneti etkin bir şekilde kapatabilecek “sonlandırma anahtarlarına” da sahiptir. Mısır, 2011'deki Arap Baharı ayaklanması sırasında protestocuların faaliyetlerini koordine etmelerini zorlaştırmak için bunu yaptı. Türkiye ve İran da protestolar sırasında internet bağlantısını kesti. Çin'in kendine ait bir öldürme anahtarı olduğu söyleniyor ve Amerikalı senatörler, ülkeyi siber saldırılardan korumanın bir yolu olarak ABD'de bir tane oluşturmayı önerdiler.
Ülke ne kadar büyük ve gelişmiş olursa, interneti tamamen kapatmak o kadar zor olur.
Çünkü ulusal sınırların içinde ve dışında ağlar arasında çok fazla bağlantı vardır. Bununla birlikte, en yıkıcı kesintiler uzaydan gelebilir. Bizim yönümüze işaret fişeği gönderen büyük bir güneş fırtınası, uyduları, elektrik şebekelerini ve bilgisayar sistemlerini ortadan kaldıracaktı. Stanford Üniversitesi'nde nörobilimci olan ve Why the Net Matters kitabının yazarı David Eagleman, 'Bombaların ve terörün yapamayacağı şeyler, bir güneş patlamasıyla birkaç dakika içinde başarılabilir' diyor. 'Bir sonraki büyük jeomanyetik fırtınalar sonunda geliyor' diye de ekliyor.
Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Birleşik Devletler Siber Sonuçlar Birimi'nden Scott Borg, "İşleri yoluna koymaya hazır bir insan ordusu var. Bu yüzden çoğu kesintiler uzun sürmez" diyor
“İnternet servis sağlayıcıları ve yönlendirme ekipmanını yapan şirketler, beklenmedik güvenlik açıklarından yararlanılırsa işleri tekrar çalışır duruma getirmek için planları ve personeli var.” Her zaman açık bir internet bağlantısına o kadar alışkınız ki, nispeten kısa kesintilerin bile bir etkisi olabilir. Sadece beklediğiniz gibi olmayabilir.
2008'de ABD İç Güvenlik Bakanlığı, Borg'dan internet kesilirse neler olabileceğini araştırmasını istedi. Borg ve meslektaşları, 2000'den itibaren ABD'de bilgisayar ve internet kesintilerinin ekonomik etkilerini analiz ettiler. Her durumda en fazla etkilendiğini iddia eden 20 şirketin üç aylık mali raporlarına ve daha genel ekonomik istatistiklere bakıldığında, bir kesintinin mali etkisinin şaşırtıcı derecede önemsiz olduğunu keşfettiler. En azından dörtten fazla olmayan kesintiler için.
"Oteller, havayolları ve aracı kurumlar gibi bazı sektörler biraz zarar görürken, onlar bile çok büyük kayıplar yaşamadı.”
Elektrik kesintisi bir günden fazla sürmediği sürece, seyahat de kısa vadede muhtemelen çok fazla etkilenmeyecektir. Uçaklar internet olmadan uçabilir ve trenler ve otobüsler çalışmaya devam ederdi. Bununla birlikte, daha uzun kesintiler lojistik üzerinde bir etki yaratmaya başlayacaktı. İnternet olmadan işletmelerin çalışması zor olurdu. Eagleman, “İnternet kaybı durumunda insanların ve işletmelerin bir planı olması gerektiğini önerdim, ancak henüz kimsenin bunu yaptığını duymadım” diyor.
Büyük bir iletişim arızası muhtemelen küçük işletmeleri ve mavi yakalı çalışanları orantısız bir şekilde etkileyecektir.
1998'de ABD'deki 50 milyon çağrı cihazının %90'ı bir uydu arızası nedeniyle çalışmayı durdurdu. Elektrik kesintisini takip eden günlerde Dutton, Los Angeles'ta 250 çağrı cihazı kullanıcısıyla anket yaptı ve insanların kesintiye tepkilerinde açık sosyoekonomik bölünmeler buldu. Yönetsel veya profesyonel mesleklere sahip üst orta sınıf bireyler, olayı büyük ölçüde sorunlu olarak algılamadılar. Dutton, “Onlara kar günü gibi geldi. Bir rahatlama oldu” diyor.
Ancak tesisatçılar ve marangozlar gibi birçok mavi yakalı serbest çalışan, iş bulmak için yalnızca çağrı cihazlarına güvendi ve dolayısıyla birkaç gün işsiz kaldılar. Dutton, 'İnterneti kaybetme fikrine tepkinizin muhtemelen sosyoekonomik durumunuza bağlı olduğunu anlamalısınız' diyor.
"İnternetin çoğu tek bir amaç için tasarlanmıştır: birbirimizle iletişim kurmamıza izin vermek."
Herhangi biriyle, herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda bağlantı kurabilmeye alışkınız. Bunu yapamamak rahatsız edici olurdu. Tarih de bu düşünceyi desteklemektedir. 1975'te New York Telefon Şirketinde çıkan bir yangın, Manhattan'ın 300 blokluk bir bölgesinde 23 gün boyunca telefon hizmetini kesti. Hatlar onarıldıktan hemen sonra 190 kişiyle yapılan bir ankette, araştırmacılar, yanıt verenlerin beşte dördünün telefonu, özellikle de arkadaşları ve aileleriyle bağlantı kurma özelliğini özlediklerini söyledi. Üçte ikiden fazlası, hizmet eksikliğinin kendilerini 'tecrit edilmiş' veya 'huzursuz' hissettirdiğini söyledi ve neredeyse dörtte üçü, hizmetleri geri yüklendiğinde daha fazla kontrolde hissettiklerini söyledi.
Sizlere soralım: İnternet olmadan ne kadar uzun süre dayanabilirdiniz? Yorumlarda buluşalım!
Yorum Yazın