AİHM'den Gökçeada'daki Rum Mallarıyla İlgili Tarihi Karar

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Gökçeada’da Rum vatandaşın özel mülkiyetine hukuksuzca el konduğu gerekçesiyle Türkiye’yi mahkum etti. Babasından kalan arazinin Hazine’ye devredilmesi üzerine AİHM’e giden Efthalia Psefteli’nin davası, yüzlerce kişi için emsal teşkil edebilir.

Efthalia Psefteli Gökçeada’da babasından miras kalan ancak Türk makamları tarafından Hazineye kaydedilen gayrımenkulü hakkında dava açtı. 

Taraf'tan Sümeyra Tansel'in haberine göre açılan davada karar önceki gün verildi. AİHM Türkiye makamlarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin mülkiyetin korunması hakkındaki 1. Protokolü’nün 1. Maddesini ihlal ettiğine karar verdi.

Mahkeme söz konusu mülkün Psefteli adına kaydedilmesine ya da Türkiye’nin tazminat ödemesine ise daha sonra karar verecek.

Gökçeada’daki Rum vatandaşların özel mülkiyetlerine ilişkin davalara bakan avukat Erhan Pekçe söz konusu kararı Taraf’a değerlendirdi. Pekçe “Adada devlet tarafından binlerce Rum vatandaşın mülküne el konuldu. Bu da Türkiye’nin önümüzdeki günlerde milyonlarca Euro tazminat ödemek zorunda kalacağı anlamına geliyor” dedi. Atina’daki İmrozlular Derneği’nin Başkan vekili Kosta Christoforidis ise karara ilişkin Taraf’a yaptığı değerlendirmede “Tazminat değil mülkümüzü istiyoruz” dedi.

Rum Efthalia Psefteli’nin babası 1976 yılında adada 110m2’lik bir arsa satın aldı. Aile daha sonra Yunanistan’a göçtü. Baba Psefteli 1995’te vefat edince arsa çocuklarına miras kalması gerekirken devlet tarafından adada yapılan kadastro çalışması sırasında Hazine’ye verildi. Psefteli mülkün kendisine babasından miras kaldığını belirterek Türkiye’de dava açtı. Ancak Türkiye’nin Gökçeada ve Bozcaada’da izlediği politikaya göre Rumlara adadaki mülkleri miras olarak devralma hakkı verilmiyor. Bu kapsamda Psefteli’nin açtığı dava da sonuçsuz kalıp iç hukuk yolları tükenince, Psefteli arsanın iadesi için 2005 yılında AİHM’e başvurdu. AİHM de önceki gün verdiği kararda Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin mülkiyetin korunması hakkındaki 1. Protokolü’nün 1. Maddesini ihlal ettiğine hükmetti. Mahkeme söz konusu mülkün Psefteli, adına kaydedilmesine ya da Türkiye’nin tazminat ödemesine ise daha sonra karar verecek. Psefteli Türkiye’den 132.812 bin euro tazminat talebinde bulunuyor.

'Karar dönüm noktası'

Karar için “dönüm noktası” diyen Avukat Erhan Pekçe “Bu adalı Rumların özel mülkiyetlerini geri almaları konusundaki ilk başarıları. Benzer başka davalar için de bu karar emsal teşkil edecek. Aynı durumda binlerce Rum var. El konulan mülklerin milyarlarca lira ederi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde Türkiye haklarını ihlal ettiği Rumlara milyonlarca Euro tazminat ödemek ya da mallarını iade etmek zorunda kalacak” dedi. Atina’daki İmrozlular Derneği’nin Başkan vekili Kosta Christoforidis ise karara ilişkin Taraf’a yaptığı açıklamada “İmrozlular, yapılan haksızlıklar için sadece parasal tazminat talebinde bulunmuyor, yapılan haksızlığın giderilmesi için gayrımenkulün kendi adına tapuya kaydedilmesini istiyor insanlar. Çünkü bu topraklar bizim için sadece birer gayrımenkul değil. Herbiri atalarımızdan bize kalan anılarla yüklü evler, değirmenler, bağlar, bahçeler ve tarlalar… Bizim kimliğimizin maddi izdüşümü dolayısı ile değerleri parayla ölçülemez…”