Otizmin İçeriden Anlatımı : Otizm Üzerine Türkçe Kitaplar

Otizmle ilgili roman, deneme, anı, eğitim,psikoloji ve çeşitli kitaplardan oluşan kitap listemizi inceleyebilirsiniz. İyi okumalar.

Rupert Isaacson, oğlu Rowan'a otizm teşhisi konduğunda, kendi deyimiyle yüzüne beyzbol sopası yemiş gibi olur. Birlikte at koşturmayı hayal ettiği oğlu, kendi dünyasında yaşayan bir otistiktir. Rupert, oğlunun bazen saatler süren öfke nöbetleri karşısında ne yapacağını bilemez haldedir. Derken bir gün mucizevî bir şey olur: Rowan, ilk kez birisiyle gerçek anlamda bir iletişim kurar. Bu kişi Betsy'dir. Koşup kendisini ayaklarının dibine attığı Betsy. Onu toynaklarıyla ezmek yerine başıyla selamlayıp atlara özgü bir dille itaatkârlığını gösteren haşin kısrak. Ve Rowan konuşmaya başlar. Oğlundaki gözle görülür değişimler karşısında şaşkına dönen Rupert'ın aklına çılgınca bir soru gelir: Acaba dünya üzerinde atlarla tedavinin mümkün olduğu bir yer var mıdır? Cevap evettir ve bu yer Moğolistan'dır. Altı bin yıl önce atların ilk olarak evcilleştirildiği yer. Şamanizm'in Budizm'le birlikte resmî din olduğu ülke. Oraya gidecek ve oğluyla birlikte at sırtında, bozkırların gizemli şifacılarını bulacaktır. Kim bilir belki de Rowan'ın otizmi, yaşamlarını karartmak yerine, büyük bir maceraya bir kapı açacaktır.

20 yıl önce farklı özelliği olan çocukların aileleriyle ilk tanıştığımda, çok farklı bir grup ile birlikte olduğumu kalbimin ve beynimin derinliklerinde hissetmiştim. Bir yanda çocukların farklılıklarını anladıklarında yaşadıkları o çaresizlik, güçsüzlük duyguları, öbür yanda ise bu durumla başa çıkabilmede ve kendilerini, ailelerini, yakın çevreyi ve toplumu değiştirme, geliştirme yönünde gösterdikleri büyük çabalar...

Sevgi parka gitmek için sabırsızlanıyordur ama otizmli kardeşi Barış'ı da götürmek isteyip istemediğinden emin değildir. Barış farklı davranan bir çocuktur. Örneğin, yemek yemek için girdikleri yerde ne sandviçlere ne de dondurmalara bakar. Orada ilgisini çeken tek şey tavanda yavaş yavaş dönen pervanedir. Parkta ablasının yumuşak bir ördek tüyüyle onu gıdıklamasından hoşlanmaz ama yüzünü sert zemine yaslayıp yerde yatmayı çok sever. Sevgi için Barış'ı anlamak zordur ama Barış parkta kaybolunca onu bulmanın en iyi yolunun dünyaya farklı gözlerle, yani Barış'ın gözleriyle bakmak olduğunu anlar.

Güzide Tekeş; “Benimle Oynar mısın? Otizmle Yaşamak ve Annelik” adlı kitabında, bilişsel zekâsı gelişmemiş olan ve çevreyi algılamada sorun yaşayan, otistik bir çocuk büyütmenin zorluğunu okuyucularla paylaşıyor.

Donna Williams, bizlere sadece otizmli olmanın değil, aynı zamanda da insan olmanın ne demek olduğunu öğretmektedir.

'Türkiye'de şu an 'yetişkin otistikler' tarafından yazılan kitaplar yok. Türkiye'deki otizm hakkında yaptığım araştırmamda anladım ki; Türkiye'de tanı konulmuş ve bilinen yetişkin otistikler de yok. Öte yandan, eminim ki Türkiye'de yetişkin otistikler var; ancak bunu ya bilmiyorlar ya da bunu kendilerinden saklıyorlar. Bu kitapla dünyaya ve bütün insanlara çektiğim zorluklar hakkında sesimi duyurmak istiyorum. Aslında en önemlisi; o çok zor ve yalnız anlarımdaki duyguları herkesin okumasını istiyorum. Zor anlarımı yaşarken, zorlukları çekerken içimdeki sesi insanların duymasını istiyorum. Seneler sonra zor anlarımda hissettiklerimi de bu yüzden, kitapta sözcüklere döküyorum.'

'Farklı şanslarla başlarız yaşama, kimileri koşuya katılamaz, elimizi uzatırsak birlikte yürünebilir. Belki...' Otizmli bir çocuğa sahip annenin dilinden otizm...

Elinizde tutmuş olduğunuz bu kitap gerçeğin bir kurgu­sudur. Anlatılan öykü içinde yaklaşık elli beş otizmli çocuk annesi ile yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler kul­lanılmıştır. Olay örgüsü, kişiler ise kurgu üründür. Otizmli bir çocuğa sahip olmanın neye benzediği ile ilgili kendi gözlemlerimi ve elde ettiğim bilgileri yansıtmaya çalış­tım. Buna rağmen otizmli bir çocuğa sahip olmanın neye benzediğini sadece otizmli çocuk ailelerinin anlayabileceği görüşündeyim. Biraz olsun onların penceresinden bakabil­menizi sağlayabilmek amacıyla giriştim bu yola. Annelerle yaptığım görüşmeler, onlardan aldığım yazılar sayesinde yazmaya çalıştığım bu öykü, benim için de bir serüven oldu. Onların sesi sesim, düşünceleri düşüncelerim oldu. Bu kurgunun içinde ben de bir öykü kahramanı oldum. Bu öykü bizim öykümüzdür.

Dokuz yaşındaki George otizmlidir ve terapilere karşın durumunda gözle görülür bir iyileşme olmamaktadır. Ama annesi Julia açlıktan ölmek üzere olan, hasta bir kediyi eve getirince bir mucize gerçekleşir: George ilk andan itibaren kediyle konuşur ve oynar. “Ben” adını koydukları kedi George’un kendiliğinden iletişime geçtiği ilk canlıdır ve bu durum George’la Julia’nın yaşamını

kökünden değiştirir. Ne var ki Ben, nasıl çıktıysa karşılarına ansızın, bir gün de arkasında iz bırakmadan kaybolur. Julia oğlu için Ben’i bulmak zorundadır ve İngiltere’yi bir ucundan diğer ucuna kat eden bir arama harekâtına girişir.

Kağan elinde olmadan yaptığı hareketler nedeniyle çoğu zaman ailesinin ve arkadaşlarının yanında zor duruma düşüyordur. Bu hareketlerin tik olduğunu söyleyen doktoru ona Tourette sendromu teşhisi koyar. Kağan, doktoruyla yaptığı görüşmeler ve ailesiyle arkadaşlarının anlayışı sayesinde sendromun yol açtığı sıkıntılarla baş etmeyi öğrenir.

Hayatlarımızı ve tüm birikimimizi, oğlumuzu iyileştireceğinden emin bile olmadığımız bir şey için ipotek altına alacaktık. Ama zaman daralıyordu; ne kadar uzun süre beklersek, oğlumuzu kabuğundan çıkarmamız o kadar zor olacaktı. Biz bu masrafları nasıl karşılayacaktık? Biz bu masrafları nasıl karşılamazdık?br/br/Bir ailenin otizmle sıra dışı mücadelesinin anlatıldığı bu kitapta, Leeann Whiffen çocuğunu kaybetmekten korkanların sesi oluyor, onu tekrar kazanmak için mücadele ediyor ve oğlu Clay’in semptomlarını hafifletecek tedavileri keşfediyor. Whiffen ailesinin bu yolda yürürken karşılaştığı zorlukları ve bir çocuğun başına gelebilecek en büyük zorluklardan biriyle nasıl savaştıklarını göreceksiniz.br/br/“Dokunaklı bir azim ve sevgi öyküsü… iyileşme ve gelecek umudunun samimi ışığıyla br/içinizi aydınlatıyo

Kendinizi hiç başka bir gezegenden gelmiş gibi hissettiniz mi? Aynı evde, aynı dünyada yaşayan insanların, sizin iki boyutlu gördüğünüz dünyayı üç boyutlu gördüklerini ve sizinkinden farklı bir dili konuştuklarını anlayıp 'onlar gibi', 'gerçek bir insan' olmak için tüm benliğinizle çabaladınız mı? Bu tür bir yalnızlığın nasıl bir şey olabileceğini düşündünüz mü hiç?

Gerçek Bir İnsan bu yalnızlığın öyküsü. Bu öyküyü, uzun ve yorucu sağlayan otizmli bir 'hasta'nın, Gunilla Gerland'ın ağzından olmakla normal ve anormal olmak arasındaki ince çizginin ayırdına varıyoruz. 

Gunilla Gerland, Gerçek Bir İnsan'la, ilk kez, yaşayan ve bilen biri olarak, otizmin gizemli ve yabancı dünyasının kapılarını bizlere açıyor.

Nuran Aslanol “Gözlerinde Buldum Kendimi” adını verdiği kitapla, otizmli oğlunun yaşadıklarını anlatır.

Donna Williams'a çocukluğu boyunca birçok isim takılmıştır: sağır, rahatsız, aptal, deli... Kendi içinde, kendi dünyası ön planda, bizim dünyamız ise arka planda olarak yaşamıştır. Hem kendinden hem de dış dünyadan izole olmuş olan Donna, kendi kelimeleri ile, hiçbir yerdeki hiç kimsedir. Bu iki dünya arasında vahşice gidip gelmiş, bizim dünyamıza katılabilmek ve aynı zamanda onu dışarıda bırakmak için savaşmıştır. Senaryolar ve repertuarlar ötesinde saklanmış olan dış dünya ile bağlantı kuramadan, onu bombardıman eden sosyal görüntülerin yamalı bileşenleri olarak bir vücut içindeki hayalet gibi yaşamıştır. Görünüşte, çevresindeki anlaşılmaz dünyadan kopuk olarak, kendi deyimi ile 'cam altındaki dünya'da yaşamıştır.Hiç Kimse, Hiçbir Yerde, etkileyici, dokunaklı ve komik bir kitap. “Otizm” dünyasını yaşayan ve sevimsiz bir çevrenin içinde olup şiddetli içsel kaos ve idrak eksikliğini yenen birinin ruhunun hesaplaşması...

Bir Annenin otizm yolculuğunu anlatır.

Otizmli erkek kardeşine duyduğu sevgiyle onun özel ihtiyaçlarının verdiği bunaltı arasında kalan abla Catherine’in yaşamını anlatan yazar, başarıyla işlenmiş karakterleriyle samimi ve çarpıcı bir aile portresi çiziyor.

Otizm biyografilerinin çoğunda olduğu gibi, annenin bakış açısıyla aktarılan bir mücadele hikayesi.

Otizm ve Kırmızı Buğday, kardeşin kardeşle buluşması...

Otizm insanlar asında karşılıklı ilişki kurmayı engelleyen ya da zorlaştıran, beyin gelişimindeki bir aksaklığa bağlı olarak çok küçük yaşta ortaya çıkan bir sorundur.

Oliver Sacks Mars’ta Bir Antropolog’da, normal ile patolojik olan arasındaki ayrımı belirleyen ölçütlerin kişinin yaşamı mercek altına alındığında görece nasıl değişkenlik gösterdiğini gözler önüne seren, dudak uçuklatıcı yedi farklı yaşamöyküsünü aktarıyor.

Bir matematik dahisinin beyninin benim görsel beynime hem çok benzeyip, hem de hiç benzemediğini görmek benim için büyüleyici bir deneyimdi. Daniel, foto-gerçekçi resimlerle değil, sayılar arasında kurduğu renk, biçim ve ilişki kalıpları aracılığıyla düşünüyor. Bu kitap, beynin nasıl çalıştığıyla ilgilenen herkes için bir olmazsa olmaz.

Thinking in Pictures (Resimlerle Düşünmek) kitabının yazarı Temple Grandin

Birbirlerine aşık olan, ayrılan ve sonunda ünün, ailenin ve otizmin baskılarını yenerek ortak bir hayat kurmayı başaran bir çiftin şaşırtıcı ve esinlendirici anıları. Jerry ve Mary Newport karşılaştıklarında, daha ilk görüşte aralarında güçlü bir bağ kurulmuştu. Daha önce hiç kimseyle kendilerini bu kadar rahat hissetmemişlerdi. Biri sanat dehası, diğeri matematik harikası, ikisi de astronomik zeka seviyelerine sahip bu çiftin ortak bir özellikleri daha vardı: Milyonlarca insanı etkileyen ve sosyal ilişkileri dayanılmaz derecede acılara boğan bir otizm türü olan Asperger Sendromu.

Biz öncekilerden daha iyi şartlar bulduk. Gelecek ise daha da iyi olacaktır.' diye düşündü Yusuf. Değerli otistik çocuk aileleri, her şeye rağmen ne olursunuz bir kez olsun gülümseyin! Gülümseyin ne olur! Ne olursunuz gülümseyiniz! Lütfen!..

Bu kitapta otizmli çocukların kardeşleri otizmi, kardeşleriyle ilişkilerini ve birlikte nasıl zaman geçirdiklerini anlatıyor. Bu çocuklar, beyinleri diğer insanlarınkinden farklı çalışan otizmli kardeşlerini bizim de tanımamızı ve anlamamızı istiyor. Anlattıklarıyla da otizmi bambaşka bir açıdan görmemizi sağlıyorlar.

Bu kitapta Sebiha Devrim otizm’in gerçekte ne olduğunu anlatıyor. Kendi yaptığı çalışmalar ve edindiği tecrübeler sonucunda pozitif psikolojinin otizmli kişilerde uygulamasında ne kadar güzel sonuçlar getirdiğini gördü ve bu yüzden uzmanlık alanını pozitif psikoloji ile geliştirdi. Yetenekleri vurgulamak ve bunlara yönelmenin otizmin zayıf yönlerinden daha da önemli olduğunu düşünüyor. Bu kitap ”otizm’e pozitif bakış açısı” kitabından sonra yine otizmle alakalı olan aileler ve profesyoneller için bir kılavuzdur.

ÖYKÜLERİ –Çocuklarının Geleceğini Yeniden Yazdılar

“Doktorun muayenehanesinden dışarı çıktığımda gözüm görmüyordu. Hayatımda hiç bu kadar çok acı çekmemiştim. Yürüyemeyip kaldırıma oturdum, hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladım. Bitmişti her şey, benim için artık hiçbir şeyin anlamı yoktu. Oğlum dünyadan habersiz yaşayacaktı. Hiçbir zaman konuşamayacaktı, okula gidemeyecek, hiç arkadaşı olamayacaktı...

O gece artık bizim yaşamımızın bir anlamı olmadığına karar verdim.

Bir anne olarak tüm bu duruma katlanamıyor, kabullenemiyordum. Benim ve oğlum için her şeyin bitiğini düşünüyordum. Depresyonun tam orta yerinde, en dibindeydim ve bu dünyadan nasıl gideriz diye planlar yapmaya başlamıştım...”

1 numaralı öykünün kahramanının annesi

“Bana geldiği günlerde Kaan sakız çiğnemeyi çok seviyordu ve bende aramızı iyi tutmak adına ona sakız almıştım. Kaan sakızı benden aldı, koşup annesinin çantasına koydu; bugün bile gözümün önünde olan sevimli bir yüz ifadesi ve gülümsemesiyle “ben yavruma sakız aldım” dedi. Sakızı çantadan çıkardı ve keyifle çiğnedi. Bu, güzellikleri anne ile yaşayan bir çocuğun tepkisiydi.br/br/Kaan'ın ve Çiğdem Hanım'ın öyküsünü çok severek okuyacaksınız; çünkü bu kitap sevginin, paylaşımın, yılmazlığın ve umudun sergilenişidir. Ancak bu paylaşım hızla okunup bitirilecek bir aktarım değildir. Üzerinde düşünülmesi; Çiğdem Hanım'ın onurlu bir yaklaşımla, ancak satır aralarına gizlediği o yalnızlığın, o yardımsızlığın algılanması gereken bir kitaptır.

Özel gereksinimi olan çocuklarla ilgili yapılan birçok yayın olmasına rağmen, bu çocukların kardeşlerine yönelik yapılan çalışmalar ülkemizde neredeyse yok denecek kadar azdır. Literatürde bile 'unutulmuş çocuklar' olarak geçen kardeşlere yalnız olmadıklarını hatırlatmak dileğiyle....

Bir anlamda, Birsen Başar bize, ‘İçeriden bildiriyor’… Otizm hakkında fikir sahibi olmak isteyenlere, otizmi yaşayanlara, otizmle yaşayanlara birinci elden çok değerli bir rehber sunuyor.

Otizmin İçerden Anlatımı

Tepmle Grandin, Birleşik Devletler'deki tüm çiftlik hayvanları tesislerinin üçte birinin tasarımını yapmış yetenekli bir hayvan bilimci. Ayrıca otizm konusunda da sık sık konuşmalar yapıyor, çünkü Temple Grandin otistik. Dünyayı, biz diğerlerinin anlayamayacağı bir şekilde düşünüyor, hissediyor ve yaşıyor. Bu kitap; olağanüstü bir insanın otizm bilmecesini aydınlatan bir belgesel…

Andrea otistik bir genç. Ne zaman başlayacağı bilinemeyen bir fırtına gibi. Parmak uçlarında yürüyor. Nesneleri büyük bir titizlikle sıralıyor. Birini tanımak istediğinde sarılıp karnına dokunuyor. İnsanlardan uzak, paralel bir evrende yaşayan Andrea hastalığının esiri ve babası Franco da oğlu uğruna savaşan bir şövalye, yılmayan ve hayal kurmayı bırakmayan bir şövalye…

Yıllarca modern, deneysel ve alternatif tıp yöntemlerinin hepsini denediler. Şimdi farklı bir yolculuğa çıkıyorlar. Ne pusulaları var ne de yol haritaları belli. Amerika’yı motosikletle bir uçtan öbür uca kat edip Guatemala ormanlarının derinliklerine dalıyorlar.

Yazarı Mark Haddon özel çocuklar ile çalışan biri ve bu kitabı otizmli bir çocuğun gözünden baktırarak okuyucularına eşsiz bir deneyim sunuyor. Romanı özellikle otizmli çocukların ailelerinin ve öğretmenlerinin hatta otizmli bireylerle arkadaşlık yapan yetişkinlerin de okumasının güzel olabileceğini düşünüyorum. Otizmin çok farklı yanlarını ortaya koyarak benim çocuğum, öğrencim veya arkadaşım da böyle düşünüyor olabilir mi sorularını sordurtan yeni bakış açıları kazandıran bir kitap olacaktır.

Einstein'ınkinden Jaha yüksek tir IQ. puanına sahip, kendi kendine iki haftada yüksek matematik öğrenetılen otizmli tir çocuğunuz olsaydı ne yapardınız? Oğlu -Jacot'a iki yaşındayken otizm teşhisi konan Kristine Barnett, oğlunun yapamadıkları yerine, yapatildiği ve yapmak istediği şeylere odaklanarak sıra dışı tir metot denedi ve hem kendi oğlunun hem de A,BD'de yaşayan otizmli çocukların hayatını kökünden değiştirdi.

Anne ve babasını yitirmiş bir otistiğin yaşamını kurgusal olarak anlatan bu kitap,   bu konuda duyarlılık geliştirmeğe davet etmek, sorumlulukları konusunda bir uyarıcılık görevi üstlenmektir.

Babalar sevgisini, ilgisini, özlemini, üzüntülerini sözlü olarak belki dile getiremeyebilirler. Mutlaka içlerinde çok büyük fırtınalar kopuyordur, dile getiremeseler bile...

Nurgün Erdinç, Nokta Yayınları’ndan yeni çıkan romanı ‘Zambak Kokulu Yalnızlık’ta, otizm konusuna dikkat çekiyor. Nurgün Erdinç kitabında Mert adında, otizmli bir karaktere yer veriyor. Erdinç, kitabının önsözünde şöyle diyor: “Sedef kabuklarının içinde gizli inci taneleri gibiler otizmliler...