Osmanlı Tuğralarının Kaldırılmasına Dair Kanun Kaldırılıyor

AKP Kocaeli Milletvekili Zeki Aygün, ‘Tuğraların Kaldırılması Kanunu’nun kaldırılması için Meclis Başkanlığı’na teklif sundu.

Hürriyet’ten Bülent Sarıoğlu’nun haberine göre; AKP, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında Osmanlı saltanatının izlerini silmek amacıyla çıkarılan ‘Tuğraların Kaldırılması Kanunu’nu yürürlükten kaldırıyor. AKP Kocaeli Milletvekili Zeki Aygün ve arkadaşlarının yasa teklifi AKP yönetiminin onayından geçerek Meclis Başkanlığı’na sunuldu.

Teklifle “Türkiye Cumhuriyeti Dahilinde Bulunan Bilimum Benaii Resmiye ve Milliye Üzerindeki Tuğra ve Methiyelerin Kaldırılması Hakkında Kanun” yürürlükten kaldırılıyor. 1927’de çıkarılan kanun, imparatorluktan cumhuriyete geçiş sürecinde Osmanlı saltanatının resmi kurumlardaki sembollerini temizlemeyi amaçlıyordu. Kanun, “Vaktiyle Osmanlı saltanatını temsil için konulmuş olan, yahut vaziyetlerine göre halen temsile delalet eden tuğra veya armalar ve bunlarla beraber olarak sultanların mediherini ihtiva eden kitabelerin” kaldırılmasını veya üstlerinin örtülmesini öngörüyor.

Kanunda, “Tuğra ve arma ve kitabeler Devlet veya belediye malı olan binalarda bulunduğu halde kaldırılarak müzelere konulur. Yerlerinden kaldırılmalarıyla gerek kendilerinin, gerek bulundukları binaların, bedii veya tarihi kıymetlerine halel gelecek olanlar, eserin ve bulunduğu mahalin bedii kıymetini nakisedar etmemek üzere münasip vesait ile örtülür” hükmünü içeriyor.

Kanunun tamamen yürürlükten kaldırılmasını isteyen AKP milletvekilleri, kanunun amacını aşan şekilde uygulandığını ve “geçmişle barışmak gerektiğini” savundular. Teklifin gerekçesi özetle şöyle:

“Uygulamada 1927 yılında çıkarılan kanunun amacının da ötesine geçilerek bilinçsizce tuğra, arma ve methiyelerin söküldüğü, kazındığı ve yok edildikleri bilinmektedir. Yapılan tespitler göstermektedir ki kültür ve sanat dünyamız üzerinde büyük tahribat yapılmıştır. Taşınan, kaldırılan ve sökülen anıtlar, tuğralar, alametler ve benzeri sanat eserlerinin tekrar gün yüzüne çıkarılması, envanter çalışmalarının yapılması, bunların yeni nesiller tarafından değerlendirilmesi için gerekli eğitim, bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinin önünün açılması gerekmektedir. Tarihsel geçmişiyle barışık olmak her ülke için önemli bir husustur.

Bir milletin ömrünün uzun olabilmesi için her şeyden evvel kendini tanıması lazımdır. Kendini tanıması için de evvela tarihini bilmesi gerekir. Söz konusu kanun yürürlükten kaldırılarak Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak bir komisyon marifetiyle kaldırılan, taşınan veya benzeri herhangi bir işleme maruz kalan tuğra, arma, methiye ve kitabelerin tespitinin yapılması, restorasyonlarının ve muhafazalarının sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kanunun korumaya çalıştığı bir kamu yararı bugün için söz konusu olmadığından ve kanun hükmünü ifa ettikten sonra yürürlükte kalmasının bir gerekçi kalmamıştır. Kanun tarihi eserleri korumayı zorlaştırdığı gibi toplumun kendi medeniyet ve kültürü ile barışık şekilde geleceğe yürümesini de imkansızlaştırmaktadır. Tüm hükümleriyle yürürlükten kaldırılması gerekmektedir.”

İstanbul Ünivesitesi’nin Beyazıt’taki ana giriş kapısında yaklaşık 10 ay süren restorasyon çalışması sonrasında T.C. yazısının bulunduğu yerdeki tuğra tekrar gün yüzüne çıkartılmıştı.

• zete.com