Gençlerde İşsizlik Artışı Sürer mi?

Genç işsizlik 2014 başında yüzde 16’lar seviyesindeydi, ancak açıklanan son verilere göre Eylül ayında yüzde 19’a yükseldi. Uzmanlara göre sebep büyüme oranındaki zayıflama.

Türkiye’de işsizlik oranı Eylül ayında beklentilerin üzerinde artarak, Şubat 2011’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı, yüzde 10,5 oldu. Mevsimsellikten arındırıldığında ise bu oran yüzde 10,7 ile Ekim 2010’dan bu yana en yüksekte.

İşsizlik oranları yılın başındaki yüzde 9,2’den yüzde 10’un üzerine çıktı, genç işsizlikte yıla 16,4 ile başlayan oran yüzde 19,2’ye yükseldi. Gazi Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölümü’nden Işıl Kurnaz’a göre genç işsizlikteki yükseliş bir trend değil, genel işsizlikteki yükselişe paralel bir durum:

“Normalde mezuniyet dönemlerinde, yani haziran ayında genç işsizlikte yükseliş olur. Eylül ve ekim ise işe alım ayıdır. Eylül'de yükseliş olması çok fazla iş yaratılamadığını gösteriyor. Eğitimli genç işsizlikte oran yüzde 30’a çıkıyor. Üçüncü çeyrekte büyüme yüzde 1,7’ydi. Çıkan sonuçlar da aslında beklenmedik bir şey değil.”

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Direktör Yardımcısı Dr. Gökçe Uysal, büyüme zayıf gittikçe işsizliğin dolayısıyla da genç işsizliğin artacağı görüşünde:

“Rakamlara baktığımızda genç işsizlikte normalin dışında bir hareket varmış gibi görünmüyor. Son birkaç ayda genç işsizlikte ve tarım dışı işsizlikte artış görülüyor. Büyümenin zayıf gitmesi işsizliği de artırıyor. Önümüzde seçim var ve altı ay işgücü piyasasında bir değişiklik olmaz.”

Türkiye’de ilk çeyrekte büyüme yüzde 4,3, ikinci çeyrekte yüzde 2,1, üçüncü çeyrekte ise yüzde 1,7 oldu. Orta Vadeli Program’a göre 2014 büyüme hedefi yüzde 3,3, 2015 yılı için 4 ve 2016 ile 2017 yılları için de yüzde 5…

Online iş bulma sitesi secretcv.com’un genel müdürü Okan Tütüncü de genel işsizlik rakamının Ağustos ve Eylül aylarında artış gösterdiğini, bu eğilimin Ekim, Kasım ve Aralık aylarında da devam edeceğini düşünüyor:

“Çünkü bizde yayınlanan iş ilanlarının  artış grafiğine baktığımızda yüzde 10 ile yüzde 15 arasında artış oranları görüyoruz ki bu oranlar aslında artışı değil durumun stabil kaldığını gösteriyor. Dolayısıyla genel işsizlik rakamlarındaki artış genç işsizlik rakamlarına da yansıyacaktır. Ancak 2015 yılının ortalarıyla birlikte iş ilanlarının sayısında artış yaşanacağını ve istihdamın artacağını, işsizlik rakamlarının tekrar tek haneli rakamlara düşeceğini öngörüyoruz.”

Al Jazeera’ye konuşan Tütüncü’ye göre, üniversite çağındaki gençlerin büyük bölümü iş arıyor:

“Secretcv.com’da CV’si bulunan 290 bin 310 aday bu yıl üniversiteye kayıt yaptırdı. Öte yandan üniversite çağındaki gençlerin büyük kısmı iş arıyor. Secretcv.com’un kendi veritabanına dayandırdığı rakamlara göre, Türkiye’de 20 yaş altında olan ve iş arayan 875 bin aday bulunuyor. Yükseköğretimde okullaşma oranı resmi rakamlara göre hâlâ yüzde 38 seviyesinde. Gençlerimizin bir kısmı ekonomik zorunluluklar nedeniyle üniversiteye devam edemiyor ve genç yaşta iş hayatına atılmak zorunda kalıyor. Bir kısmı meslek liselerinden mezun olarak mesleklerini icra etmeye başlıyor. Bir kısmı ise üniversitede istediği bölüme giremiyor; bir yandan sınavlara tekrar hazırlanıyor, bir yandan da bu vakti çalışarak değerlendiriyor.”

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden Prof. Dr. Ahmet İncekara ve Araştırma Görevlisi Seda Bayraktar’ın Ocak 2013’te hazırladığı “Türkiye’de Genç İşsizlik Profili” çalışmasına göre, Türkiye’de gençlerin farklı eğitim, beceri, psikolojik yapılarının olması bu sorunun çözümünü zorlaştırıyor, sonuç için ulusal politika şart:

“Türkiye’nin demografik yapısı, eğitim politikaları ve işgücü politikaları yeniden ele alınmalı; göç sorunu nedeniyle de konu tüm yönleriyle incelenip, ulusal politikalar oluşturulmalı. Türk eğitim sistemi piyasanın emek talebine cevap verecek şekilde yeniden düzenlenmeli. Özellikle aktif istihdam politikalarının kendi içersinde çeşitli uygulamalara ayrılması ve bu uygulamalardan birinin ya da birkaçının aynı anda kullanılması Türkiye için önemli. Aktif istihdam politikalarının önemi şudur: İşsizlik ortaya çıkmadan, sorunun doğmasından evvel önlemler alınmasıdır. Özellikle mesleki eğitimler, gençlerin iş piyasalarına cevap verecek eğitimleri almaları genç işsizliği azaltan en önemli etkenlerden biri.”

Melis Kobal, Al Jazeera Turk