AİHM'den Türkiye'ye Parti Kapatma Cezası

2009 yılında kapatılan DTP’nin eski yöneticileri AİHM'de Türkiye’ye karşı açtıkları davayı kazandı. AİHM, Türkiye’yi “örgütlenme özgürlüğü ve serbest seçim hakkını ihlalden” suçlu bularak 74 bin 500 Euro ceza ödemeye mahkum etti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Demokratik Toplum Partisi (DTP) kapatılması ve partinin Eş Genel Başkanları Ahmet Türk ile Aysel Tuğluk’un vekilliklerinin düşürülmesiyle ilgili kararını açıkladı.

Mahkeme, DTP'nin kapatılması ve üyelerine getirilen siyaset yasağı kararının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin örgütlenme özgürlüğünü düzenleyen 11. maddesi ile serbest seçim hakkını düzenleyen 3/1. maddesini ihlal ettiğine hükmetti.

AİHM kararında DTP’yi, “Kürt meselesinin barışçıl çözümünde temel siyasi taraf” olarak tanımladı ve bu özelliğinin, örgütlenme özgürlüğü hakkının engellemesini haklı göstermeyeceğini ifade etti.

Mahkeme devletin Tuğluk ile Türk’e 30 biner euro, başvuruculardan parti üyesi Ahmet Ay’a da 7 bin 500 euro manevi tazminat ödemesine ve mahkeme masraflarını üstlenmesine hükmetti.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, DTP’nin ''Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü aleyhine eylemlerin odağı'' haline geldiği gerekçesiyle, ''Temelli kapatılması'' istemiyle 16 Kasım 2007'de dava açmıştı. Anayasa Mahkemesi de 11 Aralık'ta 2009 tarihinde DTP’nin terör örgütü ile bağlantıları olduğu gerekçesiyle kapatılmasına karar vermişti. DTP Eş Genel Başkanları Ahmet Türk ile Aysel Tuğluk'un milletvekilliği düşürülmüştü.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın DTP hakkında kapatma davası açmasının ardından da 2008 yılında, daha sonra DTP'nin yerini alacak olan Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) kurulmuştu.

Türkiye'nin çok partili siyasi yaşamında toplam 28 siyasi parti kapatıldı. Anayasa Mahkemesi 1963 yılında kurulduğundan beri, toplam 26 parti hakkında kapatma kararı verdi. Bu partiler kronolojik sıraya göre şöyle:

İşçi-Çiftçi Partisi (İÇP)-(1968), Milli Nizam Partisi (MNP)-(20.5.1971), Türkiye İleri Ülkü Partisi (TİÜP)-(24.6.1971), Türkiye İşçi Partisi (TİP)-(20.7.1971), Büyük Anadolu Partisi (BAP)-(19.12.1972), Türkiye Emekçi Partisi (TEP)-(8.5.1980),

Büyük Anadolu Partisi (24 Kasım 1992), Sosyalist Parti (10 Temmuz 1992), Yeşiller Partisi (10 Şubat 1994), Halk Partisi (25 Eylül 1991), Türkiye Birleşik Komünist Partisi (16 Temmuz 1991), Halkın Emek Partisi (14 Temmuz 1993),

Özgürlük Demokrasi Partisi (30 Nisan 1993), Sosyalist Türkiye Partisi (30 Kasım 1993), Demokrasi Partisi (16 Haziran 1994), Demokrat Parti-2 (13 Eylül 1994), Demokrasi ve Değişim Partisi (19 Mart 1996), Diriliş Partisi (1996),

Emek Partisi (1997), Sosyalist Birlik Partisi (7.6.1994), Refah Partisi (16.1.1998), Demokratik Kitle Partisi (26.2.1999), Fazilet Partisi (22.06.2001), Halkın Demokrasi Partisi (13 Mart 2003),

Adalet Partisi (26 Kasım 2009) ve Demokratik Toplum Partisi (DTP)-(11 Aralık 2009).

Daha önce kapatılan iki parti

Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşundan önce ise 26 Ocak 1954'te Millet Partisi, 20 Haziran 1960'ta ise Demokrat Parti kapatılmıştı. Millet Partisi'ni Ankara Sulh Ceza Mahkemesi, DP'yi ise Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi kapatmıştı.

Deutsche Welle Türkçe ve Ajanslar