Sudan Hükümeti: Darfur'da Suç İşleyenlerin Yargılanması İçin Önümüzde 3 Seçenek Var

HARTUM (AA) - Sudan hükümeti, ülkenin batısındaki Darfur’da işlenen insanlık suçlarının faillerinin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ile 3 seçeneği değerlendirdiklerini açıkladı.

Sudan Adalet Bakanı Nasreddin Abdulbari, UCM Savcısı Fatou Bensouda’yı kabulünün ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, 'UCM Savcısı Bensouda ile Darfur’daki suçların faillerinin yargılanması konusunda 3 seçeneği tartıştık.' dedi.

Abdulbari, özel bir mahkeme kurulması, Sudan ve UCM arasında karma bir mahkeme ya da sanıkların Lahey’deki mahkemeye çıkarılmasının öngörüldüğü 3 seçeneği görüştüklerini söyledi.

Öneriler üzerinde değerlendirmelerin sürdüğünü aktaran Abdulbari, 'Uluslararası hukuka uygun olarak Sudan hükümetinin iradesini ve mağdurların haklarını karşılayan ortak bir görüşe ulaşmak amacıyla görüşmeleri önümüzdeki günlerde sürdürme konusunda anlaştık.' ifadesini kullandı.

UCM Savcısı Fatou Bensouda da Sudanlı yetkililerle görüşmelerinin 'yapıcı' ve 'verimli' geçtiğini kaydetti.

• 'UCM’nin hedefi, savaş mağdurları için adaletin sağlanmasıdır'

  Bensouda, son olarak Dışişleri Bakanı Ömer Kameruddin ile bir araya geldi.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Bensouda'nın 'UCM’nin asıl hedefi, siyasetten uzak olarak savaş mağdurları için adaletin sağlanmasıdır. Bu ziyareti, UCM’nin tutuklama emri çıkardığı sanıklarla ilgili geçiş dönemi hükümetiyle koordinasyon ve entegrasyon kapsamında gerçekleştirdik.' ifadelerine yer verildi.

Bensouda'nın, Sudan hükümetinin adaletin sağlanması için mahkemeye sunduğu destekten övgüyle söz ettiği belirtildi.

Dışişleri Bakanı Kameruddin'in de ortak hedefleri gerçekleştirmek adına UCM heyetinin görevlerini kolaylaştırmak için çalışmaya hazır olduklarını söylediği aktarıldı.

• 3 Ekim’de nihai barış anlaşması imzalanmıştı

Sudan hükümeti ile Devrimci Cephesi bünyesindeki silahlı hareketler, 3 Ekim’de Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da, Darfur’da insanlık suçu işleyenlerin cezalandırılmasını da içeren nihai barış anlaşması imzalamıştı.

Bensouda, Sudanlı yetkililerle UCM'nin ülkenin batısındaki Darfur bölgesinde işlenen insanlık suçlarıyla ilgili konulardaki çalışmalarını koordine etmek ve Sudan vatandaşlarının davalarında kaydedilen ilerleme konusunda bilgilendirmede bulunmak üzere cumartesi günü Hartum'a gelmişti.

UCM Savcısı, Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu Hmidti, Geçici Hükümet Başbakanı Abdullah Hamduk, Dışişleri Bakanı Kameruddin ve Başsavcı Tac es-Sir Ahmed el-Hıbr ile de görüşmüştü.

• Cancavid milislerinin lideri, savaş suçundan yargılanacak

UCM, 'Darfur’da savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlediği' gerekçesiyle hakkında yakalama kararı çıkardığı Cancavid milislerinin komutanı olduğu öne sürülen Ali Muhammed Ali Abdurrahman Kuşeyb’in Orta Afrika Cumhuriyeti’nde BM misyonunca 9 Haziran’da mahkemeye teslim edildiğini duyurmuştu.

Sudan hükümetine karşı savaşan Kuşeyb, Darfur Savaşı'nda Sudan hükümeti ile Cancavid milisleri arasında gerçekleşen görüşmelerde yer almıştı.

Mahkeme, Batı Darfur’un Kodoom, Bindist, Mukjar ve Arawala köylerinde cinayet, tecavüz ve işkence gibi suçların emri altındaki Cancavid milislerince işlendiği gerekçesiyle Kuşeyb'i savaş suçu ve insanlığa karşı suçlardan yargılayacak.

• UCM'deki Darfur davaları

Sudan, UCM kurucu statüsü olan Roma Statüsü'ne taraf olmamasına rağmen Darfur hakkında 2005'te BM Güvenlik Konseyi'nde alınan bir karar sayesinde UCM'de soruşturma başlatılmıştı.

UCM, Darfur'da işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla bağlantılı oldukları iddiasıyla çok sayıda kişi hakkında yakalama emri çıkartmıştı ancak bazı davalar, ölüm ve delil yetersizliği gibi nedenlerle düşmüştü.

Kuşeyb'in yanı sıra eski Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir, eski İçişleri Bakanı Ahmed Muhammed Harun, eski Savunma Bakanı Abdurrahim Hüseyin ve Afrika Birliği Barış Gücü Üssü Haskanita'ya yapılan saldırıyla bağlantılı olarak savaş suçu işlediği iddiasıyla Sudanlı direniş lideri Abdullah Banda hakkında da yakalama kararı bulunuyor.

Kuşeyb, Darfur olaylarıyla ilgili UCM’ye teslim edilen ilk zanlı oldu.

Birleşmiş Milletler (BM) rakamlarına göre, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde 2003'te başlayan hükümet güçleriyle silahlı hareketler arasındaki çatışmalarda, şimdiye kadar 3 milyon kişi evlerinden oldu, 300 binden fazla kişi ise hayatını kaybetti.