Orta Asya Mutfağı'nın En İyi Örneklerini Görebileceğiniz Türkmenistan'nın Lezzet Dolu Yemekleri!
Türkmenistan; Kazakistan, Özbekistan ve Afganistan'a komşu bir Orta Asya ülkesi. Yıllar boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bu ülke, Orta Asya'nın mutfak kültürünü bünyesinde barındırır. Peki Türkmenistan'ın meşhur yemekleri nedir? Türkmen mutfağında neler yenir? Bütün soruların cevabı içeriğimizde...🇹🇲🍽️
Önce biraz Türkmenistan'ı tanıyalım. Türkmenistan 6 milyon nüfusuyla Orta Asya Türk Devletleri arasında en az nüfusa sahip ülke.
Ülkenin çoğu Karakum çölüyle kaplı, haliyle nüfusun az olmasına şaşırmamalı.
Türkmenistan'ın başkenti ise Aşkabat.
Türkmenlerin dili ise Türkmence. Türkmenlerin ise derya bir mutfak kültürü var.
En önemli yemekleri tabii ki pilav. Türkmen pilavı enfes lezzetiyle yerli ve yabancı herkes tarafından çok seviliyor. Peki nasıl yapılıyor bu pilav?
Malzemeler:
1 kg tavuk/hindi/kuzu/dana eti
2 yemek kaşığı tuz
1.5 ml sıvı yağ
1 büyük soğan,
5 büyük havuç, jülyen doğranmış
5.5 su bardağı su
4.5 su bardağı basmati pirinci
Nasıl Yapılır?
1. Eti doğrayın ve 1 tatlı kaşığı tuzla iyice karıştırın.
2. Yağı büyük bir tencerede orta ateşte ısıtın ve eti ekleyin.
3. Hafifçe kızartın.
4. Soğanı ekleyin ve yumuşamaya başlayınca havuçları ilave edip 5 dakika kavurun.
5. Suyu ve kalan tuzu ekleyin ve 5 dakika yüksek ateşte kaynatın.
6. Pirinci tencereye ekleyin ve karıştırın.
7. Pirinç suyu çekmeye başlayınca altını orta dereceye düşürün ve tencerenin kapağını kapatın.
8. Arada bir karıştırarak pirinci 30 dakika pişirin.
Doğrama, Türkmenistan'ın en geleneksel yemeği. Kurban Bayramı'na özel yapılan bu yemek özellikle misafir gelince yapılıyor.
Malzemeler:
Et suyu için:
1.5 kg kuzu veya dana eti, yağlı ve kemikli
5 litre su
2 yemek kaşığı tuz
2 domates, doğranmış
Ekmek için:
1 yemek kaşığı tuz
600 ml. ılık su
1 çay kaşığı kuru maya
1 kilo un
2 soğan
Öğütülmüş karabiber
Nasıl Yapılır?
1. Et ve suyu tencereye alıp yüksek ateşte kaynatın.
2. Kaynarken çıkan köpüğü süzün, ve tuzu ekleyin.
3. Isıyı orta dereceye düşürün ve tencereyi kapatın.
4. 20 dakika sonra domatesleri ekleyin.
5. Tencerenin kapağını kapatın ve etleri iyice pişirin.
6. Bu arada geniş bir kapta tüm ekmek malzemelerini karıştırıp hamur haline getirin.
7. Hamuru 2 eşit parçaya bölün ve her bir parçayı avuçlarınız arasında yuvarlayarak top haline getirin.
8. Fırını önceden 250 derecede ısıtın.
9. Her bir yufkayı merdane ile 1,5 cm kalınlığında açın.
10. Açtığınız her bir ekmeği çatalla iyice delin ve yağlı kağıt serili fırın tepsisine aktarın.
11. Ekmekleri su ile fırçalayın ve fırının orta rafında altın rengi olana kadar, 15-18 dakika pişirin.
12. Büyük bir mutfak bezinin üzerine ekmeği küçük parçalara ayırın.
13. Etler yumuşayınca soğan dilimlerini çıkarın ve kaseye koyun.
14. Eti tencereden bir kaseye aktarın, ardından kalan ekmek parçası üzerinde eti ince doğrayın. Her şeyi elinizle karıştırın ve karışımın üzerine 3-4 yemek kaşığı yağlı et suyu gezdirin.
15. Bu noktada doğrama hazır ancak ekmeğin etin ve soğanın lezzetini emmesi için 20-30 dakika beze sarılmış halde bırakılırsa tadı daha iyi olur.
Mantı zaten çoğu ülkenin ortak yemeği. Türkmen mantısı ise çok popüler bir yemek.
Malzemeler:
İçi için:
- 400 gr kıyma
- 3 orta boy soğan
- 1 yemek kaşığı salça
- Biraz sıvı yağ
- Maydanoz
- Tuz
- Karabiber
Hamuru için:
- 2 yumurta
- Tuz
- 5 su bardağı un
- Ilık su
Nasıl yapılır?
1. Hamuru yoğurup bekletin, hamur ne sert ne de yumuşak olacak.
2. Kıyma, soğan ve diğer malzemeleri karıştırın.
3. Hamur dinlendikten sonra ince olacak şekilde yuvarlak bir biçimde açın.
4. Kare ve büyük şekilde kesin ardından içlerini doldurup, kareleri bohça şeklinde yapıp her iki ucu birbirine yapıştırın.
5. Mantıları buharda 40 dakika pişirin.
6. Mantılar pişince hepsini bir tepsiye aktarıp tereyağı parçaları koyun.
7. Servis tabaklarına alıp üzerine isteğe bağlı sarımsaklı ya da sarımsaksız yoğurt ekleyin.
Ýagly Gutap (Çeburek) olarak bilinen çibörek tarifi ise şöyle:
Malzemeler:
İçi için (etli):
500 gr dana veya kuzu kıyma
1 soğan, ince doğranmış
Yarım çay kaşığı tuz
Bir tutam öğütülmüş karabiber
Bir tutam kırmızı pul biber
2 yemek kaşığı su
Ispanaklı iç için:
1 kilo taze ıspanak
8 yemek kaşığı bitkisel yağ
3 yemek kaşığı un
6 yemek kaşığı su
1 çay kaşığı tuz
Hamur için:
1 çay kaşığı tuz
300 ml ılık su
500 gr un
Kızartma için bitkisel yağ
Nasıl Yapılır?
1. Etli yapacaksanız eğer: Tüm malzemeleri bir kapta birleştirin.
2. Ispanaklı yapacaksanız eğer: Ispanağı kaynar suya koyup 5 dakika kaynatın. Ardından çıkarın ve yeşil rengini korumak için soğuk su dolu bir kaba koyun. Ispanağı tekrar süzdükten sonra tahta kaşıkla ezin. Yağı bir tavada orta ateşte ısıtın. Unu karıştırın. Un hafif kahverengileşince suyu ekleyin ve 5-6 kez karıştırın. Ezilmiş ıspanağı ve tuzu ekleyin. İyice karıştırın ve ocağın altını kapatın.
3. Geniş bir kapta tüm hamur malzemelerini karıştırıp pürüzsüz bir hamur elde edene kadar yoğurun.
4. Hamuru 16 eşit parçaya bölün ve her bir parçayı avuçlarınız arasında yuvarlayarak top haline getirin.
5. Hamur toplarını bir mutfak havlusu ile örtün ve 5 dakika dinlenmeye bırakın.
6. Dinlenen bir top hamuru alın, biraz un serpin ve 14 cm'lik bir daire şeklinde açın.
7. 1 yemek kaşığı et veya ıspanak dolgusunu ince bir kenarlık bırakarak dairenin yarısına yayın.
8. Diğer yarısını katlayın ve ardından bir çatalla kenar boyunca kıvırın.
9. Yaklaşık 4 cm derinliğinde büyük bir tencereye sıvı yağ doldurun ve orta ateşte kızdırın.
10. Her gutapın üstünü bir çatalla delin, her iki tarafı da altın rengi olana kadar kızartın ve servis edin.
Türkmenlerin hamur yemekleri meşhur demiştik. Sırada ise bir çeşit börek olan somsa var:
Malzemeler:
Hamur için:
500 gr un
1 çay kaşığı tuz
50 gr tereyağı
300 ml su (yaklaşık)
Dolgu için:
500 gr dana/kuzu kıyma
1 soğan, kıyılmış
kara biber ve tuz
Nasıl Yapılır?
1. İç harcı hazırlamak için kıymayı doğradığınız soğanla karıştırın. Tat vermek için tuz ve karabiber ekleyin.
2. Hamuru yapmak için tereyağını bir tavada eriterek başlayın.
3. Bir kapta su, tuz, un ve eritilmiş tereyağını karıştırarak yumuşak bir hamur elde edin.
4. Hamuru toplara bölün. Bir oklava kullanarak, her bir topu 3 mm kalınlığında açın ve 12 cm çapında yuvarlaklar kesin.
5. Her yuvarlağın ortasına bir çorba kaşığı iç harcı koyun ve yayın.
6. Üçgen şeklinde katlayın.
7. Etli börekleri yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizin ve üzerine su serpin.
8. Altın kahverengi olana kadar 250°C'de pişirin.
Oldukça ilginç bir yemek olan gowurdak aynı zamanda bir saklama yöntemi. Gowurdakı yapıp birkaç ay boyunca ister soğuk ister sıcak tüketebilirsiniz.
Malzemeler:
Don yağı için:
1.5 kg koyun veya dana yağı (kaburga veya kuyruktan)
1.5 çay kaşığı tuz
500 ml (2 su bardağı) su
Gowurdak için:
Don yağı
3 kg koyun veya dana eti
1 yemek kaşığı tuz
Nasıl Yapılır?
1. Eti büyük küpler halinde kesin ve tuzla karıştırın.
2. Bir tencerede iç yağı eritin ve eti ekleyin.
3. Ara sıra karıştırarak yüksek ateşte 10 dakika kızartın, ardından ısıyı orta dereceye düşürün.
4. Et kahverengileşmeye başladığında sürekli karıştırın.
5. Yağ köpürdüğünde, ısıyı kapatın.
6. Korumak için hemen servis yapın veya eti ve yağı bir emaye tencereye koyun.
7. Serin bir yerde saklanan Gowurdak birkaç ay boyunca saklanabilir.
Gelelim ünlü ekmeklerine. Çörek Türkmenlerin ekmeği.
Malzemeler:
1 kilo un
1 yemek kaşığı tuz
20 gr maya
600 ml ılık su
Nasıl Yapılır?
1. Büyük bir kapta mayayı ılık suda eritin.
2. Tuz ve unu ekleyin.
3. Karışım sert bir hamur oluşana kadar tüm malzemeleri yoğurun.
4. Hamurun kabarması için iki ayrı beze yapıp üstünü örtün.
5. Hamur mayalandıktan sonra, her bir topları hafifçe unlanmış bir yüzeye aktarın.
6. Hamuru elinizle bastırın ve yaklaşık 2 cm kalınlığında ve 30 cm çapında yuvarlak bir düz ekmek haline getirin.
7. Tekrar üstünü örtün ve 20 dakika bekletin.
8. Fırını önceden 250 derecede ısıtın.
9. Ekmeği yağlı kağıt serilmiş fırın tepsisine alın.
9. Ekmeğin her yerini çatalla delin.
10. Ekmeği suyla fırçalayın. Fırın tepsisini fırının orta rafına yerleştirin ve ekmeği yaklaşık 15 dakika veya altın rengi olana kadar pişirin.
Okurken ağızları sulandıran ve bizim de mutfak kültürümüze çok yakın olan Türkmenistan yemeklerinin sonuna geldik. Eğer devamını merak ediyorsanız sizin için şuraya kaynak bırakıyorum. Diğer içeriklerimiz için aşağıya tıklayabilirsiniz...👇
Komşuda Pişen Bizde de Pişer! Yunanistan'ın En Çok Sevilen Yemekleri
Kore Yemeği Hayranları İçin Özel Tarif: Evde Kore Turşusu Kimchi Yapımı
Yorum Yazın
Samsa özbekistana aittir özellikle jizzak şehrine ait bir yemek o türkmen piavı ise asıl özbek pilavı bir ülkenin ismiyle özdeşleşmiş yemekler başka bir ül... Devamını Gör
Bir düzeltmede samsa bizdeki çekilmiş kıymayla yapılmaz kuçbaşından çok çok daha ince ince dogranmış et ile yapılır.