Kadın ve İnsan Hakları Konusunda Kesinlikle Örnek Alınması Gereken Önemli Bir Öncü: Maya Angelou
Hepimizin acılardan güçlü şekilde çıkabilmesi dileğiyle...
Maya Angelou, içten sözleri ve hikayesiyle tüm dünyanın kalbine dokunmayı başarmış bir kadın.
Çoğunlukla siyahi hakları konusunda bir aktivist olarak görülse de, hayat hikayesi bir noktada neredeyse her kadınınkiyle aynı. Çünkü maalesef ki her kadının acısı bir noktada aynı.
'Kafesteki Kuş Neden Şakır, Bilirim' isimli otobiyografisiyle ABD'de tanınan Angelou, gerçekten de acılar içinde bir hayat geçirmiş. Bu acılar, adeta zümrüdüanka kuşu gibi yeniden, güçlü şekilde doğmasına yardımcı olmuş.
1928 doğumlu Angelou'nun anne ve babası o henüz üç yaşındayken ayrıldılar.
Bu sırada ona 'Maya' adını veren abisi ise 5 yaşındaydı. İki kardeş o yaştayken tek başlarına Missouri'den Arkansas'ya gönderildiler trenle. Artık büyük anneleriyle yaşayacaklardı. Bu dönem Büyük Depresyon ve İkinci Dünya Savaşı zamanlarına denk gelse de, büyük anneleri işlettiği dükkan nedeniyle varlıklı ve şanslıydılar.
Aradan 4 yıl geçtiğindeyse babası habersizce çıkıp geldi, kardeşleri alıp annelerine gönderdi.
Angelou'nun acıları bu noktada artacaktı. Çünkü daha 8 yaşındayken annesinin erkek arkadaşı tarafından cinsel istismara uğradı. Önce abisine söyledi, o da ailenin geri kalanına. Tutuklanan adam yalnızca bir günlüğüne hapse atıldı. Angelou'nun dayıları, serbest bırakılan adamı öldürdü.
Bu travma henüz küçücük olan Angelou'da öyle bir yük bıraktı ki sonraki 5 yıl boyunca tek kelime etmedi.
Çünkü kendisini katil sanıyordu: 'Sandım ki, benim sesim öldürdü o adamı; o adamı ben öldürdüm, çünkü adını söyledim. Sonra bir daha asla konuşmayacağımı düşündüm çünkü sesim herkesi öldürürdü.'
Bu sessizlik, küçük Angelou'nun kitaplarla, edebiyatla arkadaş olmasına neden oldu. Dinlemek, gözlemlemek en önemli yeteneği haline geldi.
Bu noktadan sonra iki kardeş büyükanneleri ve annelerinin evi arasında gidip geldi.
16 yaşına gelen ve bir öğretmeninin yardımıyla yeniden konuşmaya başlayan Angelou, ilk kadın teleferik kondüktörü olarak çalışmaya başladı. İlginçtir ki bu, annesinin söylediğine göre hayalindeki işti.
Daha sonra 17 yaşına gelen Angelou, okulunun bitişinden 2 hafta sonra oğlu Clyde'ı dünyaya getirdi.
Bu noktadan sonra hayatı gece kulübü dansçısı, opera oyuncusu, aşçı, seks işçisi gibi çeşitli işler arasında gidip geldi. Şair ve yazar oluşu, bunlardan sonra gerçekleşti.
Aşık oldu, evlendi, boşandı, defalarca taşındı. 1959'da John Oliver Killens ile tanışmasıyla New York'a taşınıp yazılarına konsantre olduğu dönem başladı. Dünyanın çeşitli yerlerinde, çeşitli dergilerde yazdı, üniversitelerde ders verdi.
Martin Luther King Jr, ile tanışmasıyla, siyahi halkın hakları konusunda önde gelen bir aktivist oldu.
Malcolm X ile de çalıştı, hatta yakın arkadaşlardı. Maalesef, ikisi de suikastlere kurban gitti. Acısını şarkılara gömdü, şarkıcılık yaptı. Acısını sanata gömdü, belgeseller hazırladı.
Yıl 1968 olduğunda onu zamanla tüm dünyaya tanıtan "Kafesteki Kuş Neden Şakır, Bilirim"i yazdı.
Birçok şeyi başaran ilk siyahi kadın, daha fazla şeyi başaran ilk kadın oldu. 'Bir sanatçının bir hayatta başarmayı umduğundan daha fazlasını başardı.' Marcia Ann Gillespie'ye göre. Kadınlar için onlarca yol açtı. Ödüllere, onurlara layık görüldü. Kadınların da bu hayatta bir yeri olduğunun, bir sesi, bir önemi olduğunun açık ilanıydı Maya Angelou.
2014 yılında kaybettiğimiz Angelou, 85 yaşına kadar yazmaya, yayınlamaya ve ilham olmaya devam etti.
Otobiyografisini neden yazdığı sorulduğundaysa şöyle demişti:
'Deneyimlerimi yazdım çünkü çok fazla insanın gençlere 'Ben hiç yanlış yapmadım.Ben mi? Asla' dediğini duyuyorum. Böyle yalanlar söylüyorlar, sonra gençler kendilerini bir sorunun içinde buluyorlar ve şöyle düşünüyorlar. 'Çok kötü biri olsam gerek. Anne ve babam hiç yanlış bir şey yapmamıştı.' Kendilerini affedemiyorlar ve hayata devam edemiyorlar.'
Yorum Yazın
Kafa Dergisi Nisan sayısı okunmuş, belli!