İlber Ortaylı'nın "Bir Ömür Nasıl Yaşanır?" Eserinden Türkiye'de Görülmesi Gereken 20 Tarihi Yapı Önerisi
Bu içerikte Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın 'Bir Ömür Nasıl Yaşanır?' adlı eserinde tavsiye ettiği Türkiye'de mutlaka görülmesi gereken tarihi yapıları inceleyeceğiz.
1. Ayasofya (İstanbul)
Bizans İmparatorluğu tarafından 532-537 yılları arasında patrik katedrali olarak inşa edilmiştir. 1453 yılında Osmanlı İmparatorluğunun İstanbul'u fethi ardından camiye dönüştürülmüş, 1934 yılında Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda 1935-2020 yılları arasında müze olarak hizmete sunulmuştur. 2020 yılında alınan karar ile cami olarak kullanıma açılmıştır.
2. Süleymaniye Cami (İstanbul)
Mimar Sinan'ın kalfalık eseri olarak nitelendirilen camidir. Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılmıştır. Klasik Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerindendir. Caminin sade ancak etkileyici bir mimarisi vardır.
3. Selimiye Cami (Edirne)
Mimar Sinan'ın ustalık eseri olarak nitelendirilen camidir. Sarı Selim adına yapılmıştır. Yapının içi İznik çinileriyle süslüdür. Mimar Sinan'ın inşa ettiği 8 dayanıklı cami planının en başarılı örneğidir.
4. Sultan Han (Aksaray)
Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat döneminde Mimar Şamlı Muhammed Bin Havlan'ın yaptığı Aksaray'da bulunan bir kervansaraydır. Klasik Selçuklu kervansaray mimarisinin belirgin olarak görüldüğü yapılardandır.
5. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası (Sivas)
Yapı, 1228-1229 yıllarında Mengüçlü Beyliği tarafından inşa edilmiştir. Eser Anadolu taş işçiliğinin en güzel örneklerindendir. Yapı iki kubbeli türbeye sahip bir camiden ve bir hastaneden oluşmaktadır.
6. Mahmutbey Cami (Kastamonu)
Candaroğulları Beyliği tarafından 1366 yılında inşa edilen yapı, ahşap tavanlı ve ahşap destekli camiler arasında bulunmaktadır. Beylikler döneminin en önemli örnekleri arasında yer alan yapı, ahşap çatısında hiç metal çivi kullanılmamasıyla dikkat çeker.
7. Bergama Zeus Sunağı- Altarı (Berlin)
M.Ö 2. yüzyılda Pergamon Krallığı tarafından inşa edilmiş dinsel bir eserdir. Yapının dış ve iç mekanında bulunan freskler eserin en dikkat çekici yanıdır. İç kısımdaki freskler Pergamon'un kuruluş hikayesini, dış cephedeki freskler Olimpos tanrıları ve devlerin savaşını anlatır.
Yapı her ne kadar Türkiye, İzmir'de inşa edilmiş olsa da bugün 1870 yılında götürüldüğü Almanya'da Pergamon Müzesi'nde sergilenmektedir.
8. Surp Haç Kilisesi (Van)
Van Gölü'nde bulunan Akdamar Adası'nda Ermeniler tarafında inşa edilen kilise, Ermeni sanatını en iyi yansıtan eserlerdendir. Yapı, hakiki haçın bir parçasını barındırmak için inşa edilmiştir. Kilisenin dış cephesinde bulunan motifler İncil'den hikayeler anlatır. Kilise, rölyef şeklinde işlenmiş bu motiflerle dikkat çeker.
9. İshak Paşa Sarayı (Ağrı)
Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan saray, Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Saray, Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine rağmen Selçuklu döneminden izler taşır. Sarayda Batı mimarisinin etkileri görülür.
10. Rüstem Paşa Cami (İstanbul)
Kanuni Sultan Süleyman'ın damadı Rüstem Paşa için Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Caminin her tarafı çinilerle kaplıdır. Cami Osmanlı çini sanatının en başarılı örneklerini özellikle lale motifli çinileriyle barındırır.
11. Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü (İstanbul)
Kanuni Sultan Süleyman'ın Zigetvar Seferi'ne çıkarken ordunun Büyükçekmece Gölü'nü geçmekte zorlanması üzerine inşa ettirdiği tarihi köprüdür. Sarı Selim döneminde tamamlanan caminin tasarımında Mimar Sinan farklı uzunluk ve büyüklüklerde dört köprüyü yapay adalar ekleyerek inşa etmiştir.
12. Sokullu Mehmed Paşa Cami (İstanbul)
Sokullu Mehmed Paşa adına eşi tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan camidir. Caminin üç dış kapısı bulunur. Mihrap, minber ve kubbe bölümlerinde Hacerülesved parçaları bulunur.
13. Selimiye Kışlası (İstanbul)
III. Selim döneminde Nizam-ı Cedid askerleri için inşa edilen kışladır. Kışla, bugün 1. Ordu Komutanlığı merkez binası olarak kullanılmaktadır.
14. Birgi Çakırağa Konağı (İzmir)
1761 yılında Şerif Ali Ağa tarafından yaptırıldığı düşünülen konak, Osmanlı gündelik yaşamını yansıtan, Türk evlerinin örneklerindendir. 90'lı yıllarda müze olarak kullanıma açılmıştır.
15. İbrahim Paşa Sarayı (İstanbul)
Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Pargalı İbrahim Paşa adına yaptırılmıştır. Bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır.
16. Alanya Kalesi (Antalya)
İlk olarak kimler tarafından inşa edildiği tam olarak bilinmeyen kale; Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerine dair izler taşır.
17. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (Ankara)
Fakülte binası, Alman mimar Bruno Taut tarafından tasarlanmıştır. Fakülte binasının ön cephesinde Joseph Thorak tarafından yapılan Atatürk maskı bulunur.
18. İtalyan Sefarethanesi (İstanbul)
Bina, İstanbul'un Rumeli yakasında bulunur. Neo-Barok mimari üslubuyla ilgi çeker.
19. Mihrimah Cami (İstanbul)
Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan adına Mimar Sinan tarafından yapılan camidir. Cami, klasik Osmanlı mimarisini yansıtır.
20. Gazanfer Ağa Medresesi (İstanbul)
Sultan III. Mehmed'in kapıağası Gazanfer Ağa'nın yaptırdığı medresedir. Külliyenin en dikkat çekici kısmı medrese avlusudur. Zaman içinde tahrip olan ve kullanılamaz hale gelen külliye, Cumhuriyet döneminde tamir edilerek müze işlevi kazanır. Günümüzde ise Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı’na bağlı olarak kullanılmaktadır.
Yorum Yazın