Dolar ve Enflasyonda Düşüş Beklentileri Sürüyor Ama Uzmanlar Olmaz Diyor!
Geçen hafta Merkez Bankası'nın faizlerde 2022 için belirlediği patikadan sapma olmadı. Faizlerin yüzde 14seviyesinden sabit kalmasını ekonomistler yorumlamaya devam ederken, faiz, enflasyon, kur üçgeninde vatandaş sıkışmaya devam ediyor. Enflasyonda düşüşe yönelik hangi politikaların izleneceği merakla beklenirken, Türkiye'de ana göstergelerden kabul edilen dolar kuru da yükseliş yolundan dönmüyor. Ekonomistler enflasyonda yanlış bilinenleri anlatırken, dolarda düşüşün nasıl sağlanacağı konusunda bunun da enflasyonu nasıl etkileyeceğin bakalım nasıl anlatıyorlar?
Neyi yanlış biliyoruz?
Enflasyonla ilgili iki yanlış düşünceye değiniyor Prof. Dr. Selva Demiralp BBC Türkçe'deki yazısında. Merkez Bankası ile giriyor konuya Demiralp, geçen hafta açıklanan PPK karar metninde dikkat çektiği bir nokta 'küresel barış' ile tesis edilmesi beklenen dezenflasyonist sürece dair kısım oluyor. Yani tüm dünya güzellerinin dilediği gibi 'dünyada barış olsa' ekonomilerde bayram olur görüşüne katılmadığı söylüyor.
Enflasyonun talep ile ilişkisi
Selva Demiralp öncelikle 'enflasyon düşerse talep düşer, talep düşerse enflasyon düşer' önermesinin ayrı ayrı doğruluğundan yola çıkarak birlikte yanlış olduğunu belirtiyor. Emlak piyasası örneğiyle şu çıkarımı yapıyor: 'Enflasyon artınca azalan talep, geriye dönüp enflasyonu düşürmeyecektir.'
Bir de para basmak konusu var. Kısaca ATM'lerde çıkan taze banknotların havadan piyasaya sokulmadığını belirten Demiralp, banka hesapları ile nakitlerin zaten arzda toplam bir değer olduğunu taze çekilen paraların mevduatta azalıma yol açması ile toplamda sıfır olduğunu açıklıyor.
Küresel barış ile ilgili bir görüş de burada mevcut 👇eski hazineci Kerim Rota konuya başka bir açıdan bakıyor
Merkez Bankası politikalarına dair Prof. Dr. Refet Gürkaynak da şu görüşü dile getirirken👇
Bugün Bakan Nebati de katıldığı bir toplantıda şu açıklamaları yaptı 👇
Açıklamalar sonrası ise enflasyonla ilgili uzmanlardan yorumlar gecikmedi.
Politika faizinin değişmemesinin altında ne var?
Merkez Bankası kararı sonrasında Dünya'da Alaattin Aktaş da kararın nasıl görülmesi gerektiğine dair şunları söylemişti:
Politika faizinin değiştirilmemesi kararının altında sanki seçim takvimi yatıyor. Daha önce de dile getirdiğimiz görüşü koruyoruz. Şimdi muhtemelen şu yapılacaktır: Dövizin önümüzdeki günlerdeki seyri izlenecek ve enflasyona endeksli kağıt çıkarılıp çıkarılmayacağına karar verilecektir. Dünkü karar göstermiştir ki, ekonomik açıdan ne kadar tahribat yaratırsa yaratsın artık faize dokunulmayacak, başka formüller denenecek, başka icatlar çıkarılacaktır. Öyle görünüyor ki hedef şudur: “Seçime kadar idare edelim, yeter!”
Dövizi tutmak mümkün mü?
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atilla Çifter, T24'e yaptığı açıklamada, enflasyon ve döviz kurlarındaki artışın yurt dışındaki faktörlerden de etkilendiğine değinerek benzer ülkelere bakıldığında ise TCMB'nin Eylül 2021’den itibaren uyguladığı para politikasının temel faktör olduğunu ve son karar ile ilgili de şunu söyledi:
'Faizi sabit tutma kararı, döviz ve enflasyon kontrolünü zorlaştıracak.'
"Dolar kurunu bile faiz belirler"
Dünya'da Hakan Güldağ'ın 'Döviz kurlarında yukarı yönlü eğilim başladı. TL’de mayıs başından bu yana neredeyse yüzde 10 değer kaybı var.' değerlendirmesi ile birlikte, teknik analizle değerlendirilemeyecek bir hareket söyleminden yola çıkarak kurlarda hangi seviyeyi öngördüğü sorusuna, ekonomist Ali Ağaoğlu ise şu cevabı verdi:
TL'nin teknik analizi yapılabilir durumda değil. Sebebi de teknik analiz dediğin grafikler üzerinden bir tahmin yöntemidir. “Bütün bilgi fiyatın içindedir” der ve fiyat serbest oluştuğu zaman onun analizini yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye’de dolar kuru maalesef serbest oluşmuyor. Hakeza faiz serbest oluşmuyor. Ben hep söylerim; aslolan faizdir. Faiz denkliğini sağlayamadığımız veya bir platoya oturtamadığınız sürece dolar kurunda fiyatlamanız çok zorlaşıyor. Biz zannederiz ki aslolan dolar kurudur. Hayır dolar kurunu bile faiz belirler. Faiz yükselince dolar düşer, faizi düşürse dolar çıkar.
ENAG'dan Enflasyon ve Kur Raporu
Bağımsız ekonomistlerden oluşan ENAG Grubu tarafından yayımlanan 'Enflasyon ve Kur Raporu'nda resmi verilerin açıklandığı TÜİK kurumuna dair yapılan değerlendirmede yanlış sinyaller verildiği belirtilirken, bu bağlamda Merkez Bankası'nın rezervlerinin eridiği bunun da kredibilite kaybına yol açtığı, sonuçta da döviz ve enflasyonda yükseliş görüldüğü belirtildi.
"Faizi çalıştırmamızın siyasi açıdan mümkün olmadığı gözüküyor"
Türkiye Gazetesi'ndeki yazısında ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, enflasyon ve dövizdeki yükselişe dair, hem faiz hem de dövizin aynı anda kontrol etmenin mümkün olmadığını belirterek bu dengenin hassas olduğunu vurguladı. Bu durumun sermayen hareketlerini kontrole yol açacağını belirtirken, bunun korkuya yol açacağına dikkat çekti ve şöyle devam etti:
Faizi çalıştırmamızın siyasi açıdan mümkün olmadığı gözüküyor. Dolayısıyla dövizin sakinleşmesi için TL'yi 'aranır' hâle getirmek lazım. Merkez Bankası API üzerinden bankaları fonlamaya devam ettikçe döviz sakinleşmez. Özetle, sermaye kontrolü ve faiz artışı mümkün olmadığına göre TL'yi kısmak lazım ki, piyasa faizleri yükselsin döviz sakinleşsin…
"Son 1 ayda döviz kurundaki artış yüzde 10’u geçti"
T24'teki yazısında Uğur Gürses ise Merkez Bankası'nın arka kapı satışlarının 5 ayda 35 milyar doları bulduğunu söylerken, bunu içinde ihracatçılar tarafından gelen dövizlerin olmadığını da sözlerine ekledi ve şöyle devam etti:
Tüm bu döviz satışına karşın döviz kuru durulmuyor; TL’deki değer kaybı devam ediyor. Son 1 ayda döviz kurundaki artış yüzde 10’u geçti. Enflasyon-devalüasyon döngüsüne her ekonomik birim yakından tanık oluyor, beklentiler bozuluyor. Tam bir “tokmakla köstebek kafasına vurma” oyunu (whack a mole game) gibi bir tablo var. Bir gün bir sorun, ertesi gün başka bir sorun; tüm bunların ortak çıkış noktası, mevcut makroekonomik politikasızlık.
"Tokmakla köstebek kafasına vurma” oyununu nerden hatırlıyoruz?
Son olarak Mahfi Eğilmez 10 dk'da teknik analiz dersi niteliğinde bir değerlendirme ile dolar/TL'de düşüşün neden kalıcı olmadığını açıklıyor
Kamu kesimi, döviz satarak kurun daha da düşeceği inancını yaratmayı ve bu yolla insanların döviz satmasını sağlamayı amaçlıyor. İnsanlar ise ortada bu durumu destekleyen herhangi bir olumlu gelişme, bir beklenti ya da bir önlem görmediği için döviz satmak bir yana düşen kurları fırsat görerek ucuza döviz satın almaya yöneliyor. Sonuçta merkez bankası, uzun süredir yaptığı gibi, kısa süreli sonuçlar uğruna rezervlerini erittiğiyle kalıyor.
Kaynak: Kendime Yazılar
Dolar/TL'de an itibarıyla seviye 16,38 ve cuma günü kapanışın yüzde 1,22 üzerinde seyrediyor. Enflasyonda ise cuma günü açıklanacak Mayıs ayı verisini merakla beklerken, kurdaki geçişkenliğin etkisini nasıl görürüz sizce? Yorumlara bekliyoruz👇
Yorum Yazın