Diğer Devletler Tarafından Kafkaslara Bir Türlü Sığdırılamayan Oset Halkının Toprakları: Osetya
Osetya'nın var olmak için kendi topraklarında verdiği mücadeleler hiç sona ermemiş...
Bu içerikte Dergi Park kaynak olarak kullanılmıştır.
Kafkasların en eski halklarından birisi olan Osetler, en merkezi yere yerleştikleri için uzun yıllar boyunca birçok devletin hedefi haline geldi.
Kafkasya’da stratejik konumu nedeniyle büyük önem arz ettiler. Çarlık Rusya’nın ilgisini bölgeye yöneltmesinden sonra Rusya Federasyonu’yla Gürcistan arasında büyük bir krize sebebiyet verdi. Osetya konumu ve Rusya’nın bütünlüğü açısından çok büyük bir öneme sahipti.
M.Ö. 1. yüzyılda Güneydoğu Avrupa ile Ön Asya adındaki bölgede yerleşim gösteren Sarmatlar, Oset dilindeki haliyle Alanlar olarak bilinmeye başladı.
Büyük Kavimler Göçü’nde Alanlar, Hunlar ile karşı karşıya gelerek mağlup oldu. Alanlar’ın bir kısmı batıya giderken bir kısmı da oldukları yerde kaldı. Kafkasya’da kalan Osetler, üç klanlı örgüt sistemiyle devletlerini yönetmeye devam ettiler.
16. yüzyıla gelindiğinde Osetya kuzey, orta ve güney olmak üzere üçe bölünen bir devlet oldu. Bu topluluklar stratejik ve politik ayrılıklar yaşadı. Bunun sonucunda birbirinden oldukça farklı kimliklere sahip hale geldiler. Tek topluluk anlayışından uzaklaşsalar da birlik olmayı sürdürdüler.
Kendi içinde üçe bölünse de dış toplumlarca Osetya Devleti olarak kabul gördü.
18. yüzyılda Feodalizmin getirileri Osetya’da birçok soruna yol açtı. Sosyoekonomik durumların ilerlemesinde ortaya çıkan sorunlarla birlikte topluluklar arasında gerginlik oluştu. Bölünen kısımlarda, Kabardey ve Gürcü Prenslerinin himayesi altına girmek gibi hamleler görüldü.
Osetya, Rus Çarlığı’nın Kafkasya’da kurmak istediği egemenlik için bir hedef haline geldi.
Arayış içerisindeki Oset toplulukları, Ruslarla anlaşmak için 1749 yılında üç sene boyunca Petersburg’da elçi bulundurdu. 1774’te Osetler askeri yönetime karşı ayaklanma gösterdi. 1750’lerde Gürcüler, Osetya’nın güneyinde hak iddialarında bulundu. Osetler, Gürcüler’e karşı da direndi.
Bu olaylar neticesinde Osetya, Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye ayrıldı. Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya Rus idari birimlerinin emri altına girdi. Bu durumda %25’i Müslüman olan Kuzey Osetler’den dört bin civarında kişi Osmanlı topraklarına göç etti.
1864’te Rusya’nın Kafkasya’da zorunlu göç politikası ile soykırım başladı.
20. yüzyıla gelindiğinde Osetler’in birleşmesi fikri ortaya çıktı.1918’de Güney Osetya toprakları Menşevik Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti’nin parçası kabul edildi. Kuzey ve Güney Osetya’nın halkın isteğiyle birleşmenin olması ve yasal yetkinin Oset Ulusal Meclisi’ne ait olması kararlaştırıldı.
Sovyet rejimi 1920’lerde Oset bölgelerinin birleşmesine destekçi gibi davransa da bunun tersi yönde tavır sergiledi.
1922’de Güney Osetya, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne olarak kabul edildi. 1924’te Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlı özerk bölge Kuzey Osetya, 1936 yılında özerk cumhuriyet oldu. Bölgede asimilasyon çalışmalarıyla Osetler'e uygulandı.
1991’de S.S.C.B. lağvedilerek 15 birlik cumhuriyetinin bağımsızlığı tanındı. Güney Osetya Gürcistan’a, Kuzey Osetya önce Kuzey Osetya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne sonra da 1995’te Rusya Federasyonu’na bağlı olarak Kuzey Osetya-Alan Cumhuriyeti adını aldı.
1990’da Güney Osetya Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.
19 Ocak 1992’de Güney Osetya’da referandumdan 4 ay sonra Gürcistan, Güney Osetya’ya bombardımanla saldırdı. 14 Temmuz 1992’de Barış Gürcü Birlikleri tarafından bölgede ateşkes sağlandı.
2008 Ağustos ayında Gürcistan’ın Güney Osetya’ya girmesiyle Rus-Gürcü Savaşları başladı. Güney Osetya’nın bağımsızlığı, 28 Ağustos 2008’de ilk kez Rusya sonrasında da Birleşmiş Milletler üyesi 6 ülke tarafından tanındı.
Yorum Yazın