Burak Öge Yazio: Kokunun Aşkta Etkisi: Ten Uyumu
Günümüz kozmetik sektöründe, parfümlerin bu kadar çoğunlukta olması aslında kokunun duyular üzerinden duygu ve sosyal ilişkilerimize olan etkisinden kaynaklanmaktadır. Kokular, hayvanlar arasında haberleşme ve cinslerin birbirleriyle olan etkileşimlerin de önemli rol oynar.
İnsanlarda kokunun etkisini ele alırsak, koku bir yeri, insanı, olayı, eşyayı hatırlatacak kadar etkili olduğunu hemen hemen herkes deneyimlemiştir. Beynimizde 10000 koku reseptörü (algılayıcı) bulunur ve koku duyusu 24 saat çalışır. Kokular beynin duygusal işlemeleri yapan “amigdala” bölgesinde işlenip saklandığı için “koku hafızası” denen durum ortaya çıkar. Hatta kokuların bu işlevi alzheimer hastalarında geçmişi anımsatmaya yönelik kullanılabiliyor, dahası ikili ilişkilerde de kokuların duygusal fonksiyonu çok etkili.
Koku duyusunun etkisi insan ve hayvanlarda “feromon” adı verilen hormonla meydana geliyor.
Bu hormon, koltuk altı ve kasık bölgelerinden salgılanıyor. Kadınlarda regl döneminde, erkeklerde cinsel uyarılma sırasında, karşı cinsten birini gördüğümüzde, yakın temasta ya da cinsellikte salgılanan bu hormon kişilerin birbirine olan çekim gücünün oluşmasına etki ediyor.
Tensel yabancılık çekmeme, dokunma hissinin sürekliliği, o kişiden uzaklaşıldığında onu yanında hissetme gibi ‘’ten uyumu’’ diyebileceğimiz durumun oluşması feromonlar sayesinde oluyor.
Feromonların salgılanımı bilinçaltı süreçlerden de etkilenebilir. Partnerlerin geçmiş deneyimleri, genetik benzerlik ya da farklılıklarının etkisiyle ortaya çıkan tensel çekim cinsellik, evlilik gibi durumlarda ilişkinin stabilitesini (sabit denge), devamını ve paylaşımını artırmada önemli bir faktör.
Ten uyumunun aşkla etkisi tutku ile açıklanabilir.
Sevgi söz konusu olduğunda ise durum farklılaşabilir. Çünkü sevgide cinsel bir çekimden çok, duygusal paylaşım söz konusudur. Ten uyumunda vücut dili ve dokunma duyusu daha işlevseldir. Oluşan bu çekicilik ilişkiye yön verebilir.
Bern Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada 49 kadın ve farklı gen çeşitliliğine sahip 44 erkekle yapılan çalışmada erkeklere temiz bir t-shirt veriliyor ve bunu iki gece giymelere isteniyor, ardından kıyafetlerin hepsi ayrı kutulara konuluyor, her kadına farklı gen çeşitliliğinden olan erkeklerin giydiği 7 kutu veriliyor ve bunların kokusunun şiddeti, çekiciliği gibi değerlendirmeler yapmaları isteniyor. Kadınlar en çeşitliliği kendisininkinden farklı olan erkeğin kokusunu çekici buluyor. Bu araştırmadan hareketle kokunun ten uyumunu oluşturmasında duygusal fonksiyonunun yanında gelecek kuşakların dünyaya gelmesinde bir çeşit seçilim yaptırma işlevinin de bulunduğunu söyleyebiliriz.
Ten uyumu elbette ki bir ilişkinin başlangıcı ya da sonlanmasında bir etken olabilir ama asıl faktör olması konusu hâlâ tartışılan bir konu. Yine de kokuların duygusal, cinsel, sosyal yönlerden etkisi kanıtlanmış bir gerçeklik.
Yorum Yazın